137
natijalarni shakllantirish tartibi to‘g‘risidagi Nizom»ga
asosan korxonalarning
asosiy faoliyatidan ko‘rgan natijalari (AFN) quyidagicha aniqlanadi.
1) Korxona tayyor mahsulotini sotishdan tushgan yalpi tushumdan (YAT)
aksiz solig‘i va qo‘shilgan qiymat solig‘i summalari chiqarib tashlanadi. Qolgan
summa korxonanining mahsulot sotishdan sof tushumi (ST) hisoblanadi:
ST = YAT – AS – QQS
2) Sof tushum summasidan sotilgan tayyor
mahsulotlarning ishlab
chiqarishning harajatlari ya’ni tannarxi ayirib tashlansa,
asosiy faoliyat moliyaviy
natijalari ya’ni ishlab chiqarilgan mahsulotlarning sotishdan olingan yalpi foyda
kelib chiqadi:
YAF = ST – IT (IT – ishlab chiqarilgan mahsulot tannarxi).
Hozirgi paytda korxonalarga o‘ziga tegishli bo‘lgan mulklarni:
asosiy
vositalar, inventorlar va shu kabilarni sotish, tugatish huquqlari berilgan.
Demak, korxonalar joriy davrda mulklarni sotishdan,
buzishdan daromad
olishlari mumkin yoki zarar ko‘rishlari mumkin.
Shunday qilib, korxonalarning asosiy faoliyatidan ko‘rgan foydalari – yalpi
foydaga boshqa operatsiyalardan olingan daromadlar qo‘shilib, boshqa
operatsiyalardan
olingan zararlar ayirilib, davr harajatlari ayirilib tashlanganiga
teng.
Asosiy faoliyatidan foyda- AFF
AFF = YAF – DX + BD – BZ
DX – davr harajatlari,
BD – boshqa daromalar.
BZ – boshqa zararlar
Dostları ilə paylaş: