Microsoft Word kip\307aklar

Yapılan ilmî buluşlar, dağların, Altay’ın eski sâkinleri için sâdece ‘dağlar’ değil, aynı zamanda 

faydalı mâdenlerin depoları olduklarını ispat ediyorlar! Demek ki, gezegenin en eski jeologları 

esas  Altaylılardır.  Zîrâ,  taş  âletlerin  yapılması  için  gerekli  ve  faydalı  mineralleri  aramayı  ve 

çıkarmayı ilk olarak esas onlar öğrendiler. 

Demek ki, jeoloji Altaylılarda doğdu. 

ALTAY’DAN İLK GÖÇ

 

Mağara  hayâtı,  Altay’larda  binlerce  ve  binlerce  yıl  devâm  etmişti;  bu  uzun  zaman  zarfında 

pratikler hiç değişmedi; insanları eskiden olduğu gibi, avcılık ve balıkçılık besledi. 

Bu yavaş hayatta yine de değişiklikler oldu. Arkeologlar, değişen zamânın nabzını, buluntular 

üzerinde hissediyorlar.   

Söz gelişi, ilim adamları, metalden bir biblonun ortaya çıkışına işâret emişlerdir. (Bu bronz, 

kalay ve bakır alaşımı idi). Demek ki, Eski Altay’da bronz çağı başlamış, taş devrinin yerini 

almıştı. 

Tabiî ki, insanlar metalin taştan daha dayanıklı olduğunu ne bir günde, ne bir yılda anladılar. 

Bronzdan  yapılmış  ok  ve  mızrak  uçları,  uzun  süre,  Altaylıların  yaşantısında  birlikte 

kullanıldılar.  Bu,  çok  şeyi  açıklıyor.  Bu  arada,  o  konuda,  Altaylıların  hayâtı  engellenemez 

biçimde  değişti;  hayatta  devâsâ  değişiklikler  görülmeye  başladı.  Artık  bronz  baltalarla 

ağaçları kesmek mümkündü!   

Ağaçları kesmek, büyük bir iş olarak görülüyor! Ancak, bu basit sözlerin gerisinde ne çok şey 

yatıyor.  Her  şeyden  önce,  insanların  hayatları  ibtidâîlikten,  tabiatin  kaprislerine  bağlı 

olmaktan  kurtuldu.  İnsan,  mağaralardan  çıktı!  Ev  seçiminde  serbest  hâle  geldi.  Konutunu 

kendisi yapmaya başladı. 

Gelişmeler  (hiç  mübâlağasız)  çok  değerli  idi.  Demek  ki  insanlar,  ağaçlardan  sıcak  konutlar 

yapmayı o sırada öğrendiler. Bu, onlarca yıl kendilerine lâzım oldu; fakat ahşap evler, ileriye, 

ilerlemeye doğru devâsâ bir adımdı. Onlara kuren adını verdiler. 

Kuren,  husûsî  bir  evdi.  O,  henüz  izbe  [ağaçtan  köylü  evi]  değildi;  fakat  mağara  da,  şalaş 

[dal,  saman  ve  otlarla  örtülü,  sırıklardan  yapılmış  hafif  yapı,  barınak]  da  değildi.  Ne 

pencereleri, ne kapıları, ne de tahta döşemeli tabanı vardı; sâdece duvarları, ağaç dallarıyla 

ve  toprakla  kaplı  çatısı  bulunuyordu.  Yapıya  yan  taraflardan  toprak  serpiyorlar,  veya  onu 

toprağa  gömüyorlardı.  Kurenin  üstü  (plânda),  sekiz  yüzlü  gözüküyor.  Bina  girişlerini  doğu 

tarafa  yapıyorlardı  (ve  bu,  yüzyıllarca  an’anevî  Türk  evi  oldu!).  Kapı  yerine  postlar  astılar; 

zemîni  kuru  otla  veya  samanla  döşediler.  Kurenin  ortasında  ateş-ocak  yandı;  bu  sebeple, 

duman ve ışık için çatıda delik açtılar. Kurenler, şiddetli ayazda bile sıcak idiler. 

İnsanlar, yeni konutları, diledikleri yere yaptılar. Beğenilen her yere. Onlar, tabiatin yaptığı 

ve hiç bir yere taşınması mümkün olmayan mağaralardan farklı idiler. 

Yapılan  kurenlerle,  daha  doğrusu,  yeni  köy  kentlerle,  eski  insanlar  yavaş  yavaş  Altay’ın 

vâdîlerini  şenlendirdiler.  Yerleştikleri  yerlerde  tabiat  zengin,  avlanma  imkânları  boldu; 

buralar kendilerine rahat bir hayat sağladı. 

O sırada dünyâda hiç kimse ağaçları kullanarak ev yapmıyordu. Yapamıyordu. Ahşap yapılar, 

tartışmasız,  Altaylıların  buluşlarıdır.  İlkel  insanları  dünyâya,  yeryüzüne  çıkaran  büyük  bir 

buluş. 

Bu  sırada  Altay’dan  Sibir’e,  Ural’a  bâzı  göçler  oldu...  Fakat,  Ural’a  Türklerin  yerleştiklerini 

---

iddiâ  etmek  mümkün  değildir.  Hayır.  Beş  bin  yıl  önce,  Altay’dan  uzakta  “Altay-vârî” 

yerleşmelerin  ortaya  çıktığı  sırada,  Türk  milleti  yoktu.  Henüz  erkendi.  Meyve  daha 

olgunlaşmamıştı.   

Altaylılar, konuşmalarda sâdece on civârında kelime kullanıyorlardı. Dilleri, kuş cıvıltısı gibi, 

çok  basitti;  bu  dili,  bir  konuşma  dili  olarak  görmek  doğru  değildir.  Münferit  sesler,  jestler, 

basit kelimeler olsa bile, bu henüz bir dil değildir. Bu, ancak bir dilin emriyonu, ilk filizleridir. 

Dil  için  yüzyılların  geçmesi,  evvelâ  dilin  sıraya  dizilmesi  ve  sonra  ifâde  edilecek  şekilde 

ağızdan dökülmesi gerekir. 

Eski Altaylılar, Ural’a gelirken, buraya kendi bilgilerini de getirdiler. Bu, gâyet tabiî bir şeydir. 

Meselâ, onlar tıpkı kurenler gibi konutlar yaptılar. Çünkü, diğer konutları bilmiyorlardı. 

Yeni köyler ve yerleşim yerleri de ormanlarda, ırmak kenarlarında ortaya çıktılar. İzleri hâlâ 

duruyor.  Onlar,  şaşılacak  şekilde  Altay’dakilere  benziyorlar.  Hemen  hemen  aynılar.  Ev 

eşyâları, iş âletleri ve daha başkaları da aynı.   

Arkeologlar, Ural’da, o zamandan kalma metrûk şehirler de buldular. Oysa (tahmin yürütmek 

mümkün  olabilir),  bu  tür  şehirler  Altay’da  idiler.  Bu  durum  hakîkaten  böyledir;  esefle 

söylemek gerekir ki, tanınmış eski Altay şehirlerini, gerçekten, hiç kimse incelemedi. 

Ama onlar var idiler! 

Ural’da  en  fazla  incelenmiş  şehir,  Arkaim’dir;  beş  bin  yıllık  bir  şehirdir.  Burada  metalürji 

ustaları  yaşamışlardı.  Onlar,  bakır  ve  gümüş  çıkarmışlar,  onlardan  bronz  elde  etmişlerdi. 

Arkaim  avlularının  en  az  yarısında  metalden  yapılmış  soba  vardı.  Gece  gündüz  ateşleri  hiç 

sönmedi. Urallılar, ufak el-işi eşyâlarını Altay’a götürmüşlerdi. 

Arkaim’de acabâ kimler yaşamıştı? Şehri hangi millet yapmıştı? Bu hususta tartışmalar çok, 

fakat netlik yoktur. 

Altay’dan  gelen  kabîleler,  Ural’a  sıkışık  koloniler  hâlinde  yerleştiler.  Sonra,  bir  kısmı  daha 

öteye,  batıya  doğru,  iklimin  yumuşak  ve  tabiatin  zengin  olduğu  yerlere  gittiler.  Her  koloni 

veyâ  kabîle  (henüz  devlet  değil,  ancak  istikbâlin  devlet  ve  beyliği),  yüzyıllarca  orada 

yaşamak için, uygun topraklar aradılar. 

Kuzey  Avrupa’nın  meskûn  olmayan  topraklarına  Altaylı  kabîleleri  yollar  değil,  vahşî  hayvan 

patikaları  götürmüşlerdi.  Yavaş  yavaş  bir  kabîlenin  diğerinden  ayrılması  ve  uzaklaşması 

başladı. Bunlar çok uzun süren, kolayca fark edilemeyen olaylardır. 

Konuşma  dili,  insanın  hayat  tarzı  gibi,  yüzyılların  ardından  değişikliğe  uğradı.  Evvelki 

(jestlerin  ve  mimiklerin  hâkimiyetindeki)  basit  dil,  karmaşıklaştı,  sesler  dili  zenginleştirdi; 

fakat o, şimdi sâdece aynı kabîleden olanların anlayabilecekleri bir dildi. 

Hayret  edilecek  bir  durumdur  ki,  eskiden,  basit  de  olsa,  bir  dili  bilen  insanlar,  birbirlerini 

unuttular (Demek ki, efsânenin Bâbil kulesi hakkında söylediği şey doğru?!). 

Kuzey Avrupa topraklarına yerleşen  dünkü  kabîledaşlar, sanki kendi içlerine kapanmışlardı; 

çünkü sâdece  yakın ve  uzak akrabalarıyla temâs hâlindeydiler. Bu  durum kendi  netîcelerini 

veremezdi: Kabîleler (daha  doğrusu, kabîleler  birliği),  yavaş yavaş çoğalıp kavimler oldular 

ki, onların Altay’a dayanan ortak bir kökü vardı. 

Bugünkü Udmurtlar, Mâriler, Mordvinler, Komiler, Finler, Vebsler, Ruslar ... böyledirler. Her 

milletin,  yüzyıllar  içinde,  kendi  dilleri,  kendi  âdetleri  ve  gelenekleri,  kendi  bayramları  ve 

sıradan günleri teşekkül etti. Kısacası, kendi kültürleri. 

---