Microsoft Word Lokaútgáfa í einu skjali

Samfélag, atvinnulíf og íbúaþróun í byggðarlögum með langvarandi fólksfækkun  

91  

Tveir þéttbýliskjarnar af 10 á þessu svæði eru  inni í landi og hafa því ekki afkomu af sjávarútvegi, þótt 

að vísu sé fiskvinnslan Laugafiskur staðsett á Laugum í Reykjadal. Hinir átta þéttbýlisstaðirnir byggja 

flestir á sjávarútvegi, ekki síst Húsavík, Þórshöfn, Grenivík, Ólafsfjörður og Siglufjörður. Þingeyjarsýsla 

og Eyjafjörður  eru að miklu leyti  landbúnaðarsvæði, þótt  víða vinni  bændur  og búalið önnur  störf 

meðfram búskap,  eins og annars staðar  gerist  á landinu.  Talsverð  ferðaþjónusta er  á suðursvæði 

Þingeyjarsýslu,  ekki  hvað  síst  í  Skútustaðahreppi,  en  einnig  er  öflug  og  vaxandi  ferðaþjónusta  á 

Húsavík. Ferðaþjónusta er að eflast í Fjallabyggð eftir vegabæturnar.   

Byggðastofnun  gerði  tvær  kannanir  í  tengslum  við  þessa  skýrslu.  Í  fyrsta  lagi  voru  sendir  út 

spurningalistar  til  sveitar- og bæjarstjóra þar  sem spurt  var  um framboð á þjónustu í sveitar- eða 

bæjarfélaginu.  Úrvinnsla  svaranna  birtist  í  umfjöllun  um  þjónustuþætti  og  er  þá  jafnan  vísað  til 

þjónustukönnunarinnar. Þá var gerð viðhorfskönnun meðal íbúa 20-39 ára í þeim sveitarfélögum sem 

þessi skýrsla fjallar um. Svarhlutfall var fremur lágt, eða kringum 20% sem þýðir að ekki er hægt að 

alhæfa út frá svörunum, en þau gefa engu að síður vísbendingu um viðhorf þessa hóps. Svarendur á 

Norðurlandi eystra voru 66 af 286 alls. Greinargerð um viðhorfskönnuna er að finna í viðauka með 

þessari skýrslu.    

Nokkrar niðurstöður úr viðhorfskönnun meðal íbúa 20-39 ára í níu sveitarfélögum á Norðurlandi 

eystra:  

- 

Um 36% þátttakenda sögðust ætla að flytja frá sínu byggðarlagi á næstu fimm árum.  Þegar 

svörin voru greind eftir  landshlutum kemur  í ljós að 40% svarenda sögðust  ætla flytja frá 

Norðurlandi vestra, Norðurlandi eystra og Austurlandi á meðan fimm af hverjum tíu hyggja á 

flutninga frá Suðausturlandi.   

-    

Ætlarðu að flytja frá byggðarlaginu á næstu fimm árum?   

- 

Afgerandi meirihluti  (62%)   í öllum landshlutum taldi atvinnulífið mjög eða frekar  einhæft.  

Um og yfir  20% þátttakenda á Norðurlandi vestra og í Vestmannaeyjum sögðu atvinnulífið 

mjög eða frekar fjölbreytt, en í öðrum landshlutum var hlutfallið mun lægra. 

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

%

Já

Nei

---

Samfélag, atvinnulíf og íbúaþróun í byggðarlögum með langvarandi fólksfækkun  

92   

Telurðu atvinnulíf í þínu byggðarlagi fjölbreytt/einhæft?    

- 

Tæplega 40% svarenda sögðust  versla sjaldnar  en  einu sinni  í mánuði  í öðru byggðarlagi.  

Nálægt  30% svarenda  á  Vestfjörðum  og  á  Suðausturlandi  sögðust  aldrei  versla  í  öðru 

byggðarlagi,  en  innan  við  5%  svarenda  á  Norðurlandi  vestra,  Norðurlandi  eystra  og  á 

Austurlandi.  Meirihluti svarenda á Norðurlandi vestra  og Norðurlandi eystra sögðust versla 

einu sinni til þrisvar í mánuði í öðru byggðarlagi.         

Verslar þú í matvöruverslunum í öðru byggðarlagi?  

- 

Rúmlega helmingur  þátttakenda sagði  vegi  til  og frá byggðarlaginu  vera mjög eða frekar 

góða.  Svarendur  á  Norðurlandi  vestra,  Norðurlandi  eystra  og  á  Suðausturlandi  voru 

hlutfallslega flestir  á þeirri  skoðun að vegir  til  og frá byggðarlaginu væru mjög eða frekar 

góðir.   

0

10

20

30

40

50

60

70

80

%

Mjög eða frekar 

fjölbreytt

Hvorki né

Frekar eða mjög 

einhæft

0

10

20

30

40

50

60

70

%

Aldrei

Sjalnar einu 

sinni í mán.

Einu sinni til 

þrisvar í mán.

Oftar en 

þrisvar í mán.

---

Samfélag, atvinnulíf og íbúaþróun í byggðarlögum með langvarandi fólksfækkun  

93   

Hvernig finnst þér vegir til og frá byggðarlaginu?   

Spurt var um búsetuþætti og svarendur látnir gefa þeim vægi. Svarendur á Norðurlandi eystra mátu 

málefni sem snerta börn og fjölskyldulíf mjög hátt. Hæst ber öryggi og gott umhverfi fyrir börn, því 

næst nálægð við náttúruna og þar á eftir skólamál.    

Í umfjöllun um atvinnulíf og aðra búsetuþætti eru talin upp nokkur þau atriði sem rædd voru á 

fundunum.  Þessi  upptalning er  þar  af  leiðandi  ekki  tæmandi  um viðkomandi  málaflokk og mis 

ítarleg eftir viðmælendum. Það kann því að vera að upptalning sé mun nákvæmari á einum stað en 

öðrum.  Ítarlegri  upplýsingar  má  hins vegar  finna  í  þjónustukönnun  sem  gerð  var  og eru  þær 

upplýsingar  einnig  settar  fram  hér.  Skoðanir  sem  látnar  eru  í  ljósi  í  þessari  upptalningu 

umræðuatriða eru ekki í nafni Byggðastofnunar, heldur viðmælendanna sjálfra, enda er ætlunin 

með þessari skýrslu að draga fram viðhorf heimamanna á þeim svæðum sem hér er fjallað um. Það 

var annars vegar gert  með fundum   með sveitarstjórnarfólki og stjórnendum fyrirtækja og hins 

vegar með viðhorfskönnun meðal íbúa 20-39 ára á sömu svæðum.            

0

10

20

30

40

50

60

%

Mjög eða 

frekar góðir

Í meðallagi

Frekar eða 

mjög slæmir

---