Microsoft Word orenovani sarchevi doc

adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebSi moqalaqeTa  

politikuri uflebebis realizacia 

143

CaerTos adgilobriv doneze mimdinare politikur movlenebSi. 

am dilemis asaxsnelad gamogvadgeba „didi“ da „mcire“ politi-

kas Soris mijnis dadeba.  

„didi“ politika xorcieldeba centrSi, dedaqalaqSi, aRmas-

rulebel xelisuflebaSi da mis garSemo. centraluri xelisuf-

lebisagan warmosaxviTi distanciis mizezi SeiZleba iyos socia-

listuri gamocdileba, rodesac centraluri xelisufleba 

Sors, moskovSi iyo ganlagebuli, iyo Zalauflebis absoluturi 

mflobeli da gavlenas axdenda mTel sabWoTa kavSiris wevr 

qveynebze, maSin roca, adgilobrivi xelisuflebis Zalaufleba 

da resursebi limitirebuli iyo. rodesac adgilobriv mosaxle-

obas vekiTxebodiT, Tu ratom ar iyvnen CarTulni politikaSi, 

pasuxi ZiriTadad aseTi iyo: „tyibulSi politika ar arsebobs, 

xalxi mxolod sapnis operebiT erToba“. Tumca, meore mxriv, ad-

gilobrivi garemo atarebda politikurobis niSnebs, im gagebiT, 

rom iq arsebobda adgilobrivi TviTmmarTveloba, administra-

cia da adgilobrivi mkvidrebisagan xSirad gaigonebdiT frazas: 

„mTavrobaSi mivdivar“. amitomac, Tuki dedaqalaqSi xorcielde-

ba „didi“ politika, adgilobriv doneze SeiZleba visaubroT 

„patara“ politikaze, romelic xSirad aseve SeiZleba moraluri 

poziciidan adgilobrivebis gansjis sagani gaxdes.  

meore SemTxveva, rodesac politika binZur saqmed moixseni-

es, xdeboda saarCevno ubanSi, rodesac erT-erTi bankis filia-

lis xelmZRvaneli cdilobda Cems darwmunebas, rom arCevnebis 

gayalbeba politikis sferoSi normaluri praqtika iyo: „Tuki 

ginda, rom samarTliani iyo, arasdros waxvide politikaSi, rad-

gan iq sibinZurea“. am SemTxvevaSi is saubrobda raionuli mas-

StabiT arsebul politikaze, romelic im momentSi demokratiu-

li saxelmwifos principebisgan mniSvnelovnad iyo daSorebuli. 

mocemul statiaSi vecdebi warmovadgino, adgilobrivi TviT-

mmarTvelobis arCevis procesSi rogor erTvebian adgilobrive-

bi „patara binZur saqmeSi“.  

politikuri moqalaqeoba da politikuri identoba 

moqalaqis politikuri uflebebi, romelic marSalis mixed-

viT aris „kapitalisturi sistemisTvis potenciuri safrTxis 

---

Teona mataraZe 

144

Semcveli“  (Marshall 1950), saqarTvelos moqalaqeebma 1991 wels 

miiRes, maSin roca, saqarTvelo demokratiuli saxelmwifos mSe-

neblobas Seudga. pirvel dekadaSi, romelic gadatvirTuli iyo 

ekonomikuri krizisiT, konfliqtebiTa da omebT, moqalaqeTa 

informireba maTi uflebebis Sesaxeb da imis Sesaxeb, Tu rogor 

unda imarTos qveyana „demosis“ mier, ZiriTadad mediasaSuale-

bebiT xorcieldeboda. kanonmdeblobis doneze politikuri mo-

qalaqeoba yvelas Tanasworad hqonda garantirebuli. TviTmmar-

Tvelobis sistema, samarTliani arCevnebi, sityvis Tavisufleba, 

arakorumpirebuli politikuri sistema, romelSic moqalaqeebs 

aqtiuri monawileoba unda mieRoT, ufro metad propagandis na-

wili iyo, vidre danergili praqtikis amsaxveli. haugards Tu 

davesesxebiT, am periodSi demokratiis mSeneblobis saxeliT ga-

keTebuli cvlilebebi garkveuli politikuri perspeqtivebis 

Tu ideologiis legitimacias emsaxureboda (Haugaard, 1997: 10).

am fonze „vardebis revolucia“ iyo pirveli SemTxveva, rodesac 

moqalaqeTa politikurma uflebebma prezident eduard Sevar-

dnaZis winaaRmdeg imuSava, romelmac saqarTveloSi Seqmna `de-

mokratia demokratebis gareSe~ (Nodia, 1997). 2003 wels saqarTve-

loSi demokratiis gadasarCenad aTasobiT moqalaqem monawile-

oba miiRo demonstraciebSi da prezidenti SevardnaZe mSvidobi-

anad gadadga. korufciuli, arademokratiuli  politikuri sis-

tema damarcxebuli iyo da moqalaqeebma gaimarjves. es praqtika 

adgilobrivebisaTvis unda yofiliyo imis niSani, rom Cveuleb-

riv moqalaqes Tavisi nebis gamoxatviT SeuZlia `didi~ politi-

kis Secvla. Tumca Cem mier ganxiluli SemTxveva adasturebs, 

rom adgilobriv moqalaqeebs araTu `didi~ politikis Secvla, 

aramed Tavisi provinciis `patara~ politikaze gavlenis moxde-

nac ki ar SeuZliaT.  

Janovski da grani Tavis diskusias moqalaqeobis Sesaxeb 

aTavseben  uflebebisa da movaleobebis CarCoSi da ganixilaven 

sam — individualur, organizaciul da societalur doneze. am 

SemTxvevaSi Cven aqcents vakeTebT individualur doneze, rome-

lic avtorebis mixedviT mikrodonea: `moqalaqeobis individua-

luri gansazRvreba fokusirdeba pirovnebaze, balansisa da gac-

vlis farglebSi Tu rogor xedavs is uflebebsa da movaleobebs 

---

adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebSi moqalaqeTa  

politikuri uflebebis realizacia 

145

Soris mimarTebas. is gviCvenebs moqalaqeobis kritikuli nawi-

lis anu `me~-s (`self~-is) ganviTarebas sxvadasxva politikur 

jgufTan da saxelmwifosTan mimarTebaSi, romelic gadamwyve-

tia socialuri moZraobis da erTobaze orientirebuli ganwyo-

bebisa da qcevis ganviTarebisaTvis (Janoski and Gran: 2008: 14). mog-

vianebiT avtorebi aRweren, Tu rogor uyalibdebaT bavSvebsa da 

zrdasrulebs moqalaqeobis ganxorcielebis praqtika da poli-

tikuri identoba. ojaxi, skola, samezoblo da erToba uyali-

bebs axalgazrda Taobas gancdas  movaleobebisa da uflebebis, 

zogadad ki, moqalaqeobis raobis Sesaxeb. mas Semdeg, rac adamia-

ni izrdeba da acnobierebs, rom SeuZlia ojaxisa da saxelmwi-

fosgan damoukideblad ganviTardes, is `me~-s damoukideblad 

Camosayalibeblad yvelafers akeTebs. Janovskisa da granis Teo-

ria Rirebulia im TvalsazrisiT, rom isini ar ebRauWebian myari 

moqalaqis `me~-s (`self~-is) kategoriis arsebobas, Tvlian rom mo-

qalaqis `me~ droTa ganmavlobaSi icvleba.  

Rirebulebebisa da qceviTi aqtivobebis mixedviT, Janovski 

da grani ganasxvaveben eqvsi tipis politikur moqalaqeobas: in-

korporirebuli, aqtiuri, diferenciuli, cinikuri, oportu-

nisti da marginali. aqtiuri/pasiuri ganzomilebis mixedviT, in-

korporirebuli da aqtiuri moqalaqis tipebi CarTulobaze 

orientirebuli tipebia, maSin roca, diferenciuli, cinikuri 

da marginaluri tipebi ar monawileoben politikaSi. racionali 

oportunistis politikaSi CarTuloba damokidebulia mis mate-

rialur dainteresebaze. politikuri poziciis mixedviT, inkor-

poraciuli da diferenciuli tipi apaTiuria, gulgrilia xeli-

suflebis mimarT, maSin roca, aqtivisti da cinikuri moqalaqee-

bi gaucxoebuli arian mmarTveli Zalis mimarT. marginal da 

oportunist tipebs ki reJimis mimarT ufro maRali apaTia aqvT 

da gamoirCevian naklebi RirebulebiTi CarTulobiT (Janoski and 

Gran: 2008).

moqalaqeTa politikaSi CarTuloba 

moqalaqeTa politikuri identobis CamoyalibebisaTvis Ja-

novskisa da granis mniSvnelovan iaraRad mediasaSualebebi miaC-

niaT: `bevr moqalaqes uSualod ar aqvs gacnobierebuli saxel-

---