162
mixsimon yozuvlarida va qadimgi Yunon-Rim yozma manbalarida
o‘lkamizdagi xalqlarning nomlari, alohida joylar, tog‘lar, daryolar va
ko‘llarning nomlari, afsonaviy qahramonlar va podsholarning
nomlari, aholining turmushi, dini, madaniyati, ijtimoiy-iqtisodiy va
siyosiy tuzumi to‘g‘risidagi ma’lumotlar mavjud.
«Avesto» asarida Xorazm, Baqtriya va So‘g‘d tuprog‘ida paydo
bo‘lgan. «Avesto»ning eng qadimgi geografik nomlari O‘rta Osiyo va
unga chegaradosh viloyatlari bilan bog‘lanadi. «Avesto» kitoblari
quyidagi ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi: qadimgi geografik
tushunchalar, hududiy, etnik, qabilalar va viloyatlar nomlari, qadimgi
va siyosiy tuzum, zardushtiylarning falsafasi, dunyo tarixining
rivojlanishi haqida ma’lumotlar.
Yunon-fors urushlari boshlanishi bilan miloddan avvalgi VI - IV
asrlar siyosiy voqealarida ishtirok etgan O‘rta Osiyo xalqlarining
tarixi qadimgi yunon tarixshunoslarning asarlarida yoritilgan.
Bu borada O‘rta Osiyo xalqlari to‘g‘risida qisqa bo‘lsa-da, juda
aniq ma’lumotlar beruvchi Gerodotning «Tarix» kitobi qismlari
ayniqsa qimmatlidir. Qadimgi davrlardan boshlab bu kitob dunyoda
eng mashhur tarixiy asarlardan biri bo‘lib hisoblangan. Uning muallifi
Gerodot «tarixning otasi» deb nom olgan.
«Avesto» qadimgi fors yozuvlari, Gekatey, Gerodot, Ktesiy va
boshqa yunon tarixshunoslarining asarlarida O‘rta osiyo tarixiy
viloyatlari nomlari quyidagi tartibda ko‘rsatib berilgan:
Dostları ilə paylaş: