Microsoft Word siyaset II cild rtf
Yüklə 4,96 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Siyasi inkişaf zamanı siyasi hərəkətlərin mərkəzdən ə traflara doğru törədilməsi-siyasi hadisələri törətmə
- Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik
- Сийасяти щазырлайан мяркязляр шябякясини якс етдирян схем Sxem 9
- Siyasi inkişaf çoxlu sayda siyasi hadisə törətmək mərkəzlərinin yaradılması ilə xarakterizə olunan bir proses vəziyyətidir.
96 -köməkçi qurumların əksəriyyətinin siyasi hərəkətlər törətməməsi (fəaliyyətsizliyi); -siyasi
sistemin hərəkət
dövriyyəsində məqsədəuyğun olmayan çoxlu sayda hadisələrin olması; -siyasi sistemin fəaliyyətinə, hərəkətlər dövriyyəsinə kənardan müəyyən qurumların təsirləri, təzyiqləri.
ə traflara doğru törədilməsi-siyasi hadisələri törətmə mərkəzlərinin sayının çoxaldılmasının əsasları Siyasi aktlar, siyasi hadisələr əsasən normalar hazırlayan və normaların icrasını təmin edən siyasət qurumlarında törədilir. Siyas hadisələrin sahələr üzrə müəyyənləşdirilməsi, istiqamət- ləndirilməsi də siyasət mərkəzləri tərəfindən həyata keçirilir. Siyasi hadisələr cəmiyyətdə şaxələndirilmiş istiqamətlərlə törədilir. Siyasi inkişaf zamanı siyasi hərəkətlər bütün sahələrdə sürətlə yerinə yetirilir və siyasi hərəkətlərin obyekt və sahələrinin sayı da sürətlə artır. Bu baxımdan da siyasi inkişafı zəruri edən siyasəti hazırlama mərkəzlərinin (qurumların) sayı da çoxaldılır. Elmi fikirlərə əsasən siyasi institutların struktur diferensiasiyası və onların funksiyalarının yüksək ixtisaslaşdırılması sistemin yeni tələblərinə tez reaksiya vermək zərurəti ilə şərtlənir. Tədqiqatların, o cümlədən Q.Almondun göstərdiyi kimi, ənənəvi və inkişaf etmiş sistemlərin fərqi onların mahiyyətində yox, funksiyaların diferen- siasiyalaşması dərəcəsində və strukturların ixtisaslaşdırılmasın- dadır. Siyasi inkişafın ikinci meyarı kimi sistemin innovasiyalara uyğunlaşmaq, səfərbərlik etmək və özünü yaşatmaq qabiliyyəti çıxış edir. İnnovasiyalara uyğunlaşmaq qabiliyyəti-yeni prob- lemlərə adaptasiya olmaq, yeni impulslara və gözlənilməyən situasiyalara çevik reaksiya vermək qabiliyyətidir. 1
1 Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası. Politologiya. Izahlı lüğət. Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, 352 səh. səh. 287.
97 Siyasi inkişaf siyasi hərəkətlərin şaxələnməsini zəruri edən bir proses olduğundan siyasi inkişaf zamanı mərkəzlərin-siyasət mənbələr şəbəkəsinin- yaradılması zəruri amilə çevrilir. Siyasi hərəkətlər bütün sahələri əhatə etdiyindən mərkəzlər sisteminin yaradılması da zəruri amilə çevrilir. Siyasi inkişaf zamanı siyasi hərəkətlərin şaxələnməsindən konkret sahələr üzrə hərəkətləri tənzimləmək məqsədilə siyasət mərkəzlərinin yaradılması başlıca əhəmiyyət kəsb edir. İqtisadiyyat, mədəniyyət, müdafiə, təhlükəsizlik, sosial və digər sahələrdə mərkəzlərin sayı artırılır.
Mяrkяz
Mяrkяz Mяr-
kяz Mяr-
kяz Сийаси щадисялярин тюрядилмя мянбяляри
Сийаси инкишаф заманы эенишлянмякдя олан сийаси щярякятляри тямин
етмяк вя мцнасибятляри тянзимлямяк цчцн нормалары йарадан мяркязлярин сайы зярури олараг артырылыр. Mяr- kяz
Siyasi hadisələri törətmək üçün güc mərkəzləri-ağırlıq mərkəzləri, siyasi hərəkətə təkanverici mərkəzlər yaradıl- malıdır. Bu mərkəzlər həmçinin siyasi hərəkətlərin forma və məzmununu da müəyyən edirlər. Siyasi inkişaf zamanı siyasi hadisələr mərkəzdən-mərkəzi siyasi qurumdan – baş siyasi qurumdan ətraflara doğru sürətlə törədilir. Bu prosesə siyasi hadisələrin mərkəzdən ətraflara doğru törədilməsini təmin etmək üçün paylanılması prosesləri kimi də ad vermək olar. Ayrı-ayrı sahələr üzrə hakimiyyət qurumlarının yaradılmasını buna misal çəkmək olar. Siyasi hadisələr bölüşdürülmüş, paylanılmış şəkildə törədilərkən siyasi hadisələrin törədilmə mərkəzləri, subyektlərin (aktorların) cəmləşmiş mərkəzləri yaranır. Siyasi inkişaf zamanı həmin bu mərkəzlər qarşılıqlı münasibətlər əsasında fəaliyyət 98 göstərir. Mərkəzlər arasında törədilmək üçün siyasi hadisələrin ötürücülükləri meydana gəlir. Siyasi hadisə törədilmək üçün mərkəzi baş siyasi qurumdan aşağı-ətraf, siyasi qurumlara ötürülür. Bu ötürülmə zamanı isə ətraf siyasi qurumlarda siyasi hadisələrdən başqa siyasi hadisələr törəyir. Ətraf siyasi qurumlardan siyasi hadisələrin bir növ ayrılması, parçalanması prosesləri baş verir. Bu proseslərə törəmə proseslər də deyilir. Siyasi inkişaf zamanı siyasi hadisələr baş siyasi mərkəzdən ətraf mərkəzlərə doğru şaxələnərək törədilir və ətraf mərkəzlərin sayının çoxaldılması ilə müşahidə edilir. Siyasi inkişaf çoxlu
mərkəzlərinin qarşılıqlı fəaliyyəti nəticəsində şəbəkələşmiş mərkəzlər sistemi yaranır. Siyasi sistem siyasi hərəkətləri müəyyən edir. Siyasi inkişaf zamanı şəbəkələşmiş mərkəzlər sistemində siyasi hadisələrin törədilməsi mənbələri sürətlə artır. Bu zaman ümumilikdə siyasi mühitdə, siyasi sistemdə siyasi hadisələrin çəkisi və sayı çoxalır. Bununla yanaşı, siyasi hadisələrin ümumi təsir qüvvəsi də artır. Siyasi hadisələrin ümumi təsir qüvvəsi siyasi mühitin hərəkət mənzərəsini daha da fəal görünüşlü edir. Siyasi mühitdə siyasi hadisələrin çəkisinin artması baza trayektoriyalarının sayının çoxalmasını təmin edir. Siyasi inkişaf zamanı siyasi hadisələri hazırlama və icra etmə mərkəzləri ona görə yaradılır ki, siyasi vasitələrin hərəkətə gətirilməsi yerinə yetirilsin, müxtəlif forma və məzmunlu hərəkətlərin tez-tez meydana gəlməsi təmin edilsin. Hərəkətlərin çoxluğu təbii ki, hadisələrin çoxluğu deməkdir. Bu da siyasi vasitələrin çoxluğunu hərəkətə gətirən əsas amildir. Çoxlu sayda hərəkətlər isə böyük siyasi təsirlər deməkdir. Böyük siyasi təsirlər isə ümumilikdə siyasi mühitin aktivləşməsini təmin edir. Bu baxımdan siyasi hadisələri törətmə mərkəzlərinin sayının çoxaldılması siyasi inkişaf üçün zəruri amildir. Siyasi mərkəzlər çoxaldıqca, siyasi hadisələri törətmə xüsusiyyətlərinə görə səlahiyyətlər baxımından siyasi hadisələrin qruplaşması baş verir. Siyasi hadisələri qruplaşdırmaq üçün siyasi hadisələrin törədilməsi mənbələri də Yüklə 4,96 Mb. Dostları ilə paylaş:
|