62
MATERYAL VE METOD
Çalışmamız hastanemiz etik kurul izni ile S.B. Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği elektif ameliyathanesinde gerçekleştirilmiştir.
Hastalar çalışma başlamadan önce bilgilendirilmiş, yazılı ve sözlü onamları alınmıştır.
Çalışmaya yaşları 25-82 arasında değişen, ASA I-II sınıflamasına giren, elektif cerrahi
uygulanacak 60 hasta dahil edilmiştir. Vakalar; Mallampati skoru 2 (+) ve üzerinde olan, zor
entübasyon öngörüsü oluşturan testlerin pozitif olduğu, zor entübasyon olabileceği düşünülen
vakalardan seçilmiştir. ASA III ve üzeri risk grubunda olan, allerji öyküsü olan, kontrol
altında olmayan; solunum sistemi, kardiyovasküler sistem, merkezi sinir sistemi hastalığı
olan, kanama diyatezi, gastroözofagial reflü veya geçirilmiş baş veya boyun cerrahisi olan
hastalar, endokrin yanıtı ve nöromusküler bloğu etkileyecek ilaç alımı olan ve kooperasyon
kurmada güçlük yaşanan hastalar çalışmaya dâhil edilmediler.
Ameliyattan önce bütün hastaların kan, idrar tetkiki yapılarak, kanda şeker, üre, kreatinin,
elektrolitler, protrombin zamanı, aktif parsiyel tromboplastin zamanı, SGOT, SGPT düzeyleri
tespit edildi.
Hemoglobin ve hematokrit tayinleri yapıldı. Elektrokardiografi ve akciğer grafileri çekildi.
Rutin fizik muayeneleri yapıldı. Biyokimyasal testleri normal sınırlar içinde olan hastalar
çalışmamıza dâhil edildi.
Hastalar rastgele 30’ar kişilik iki gruba ayrıldı.
Grup ML: Macintosh laringoskop ile entübasyonu yapılan grup
Grup VL: TruView EVO2™ Videolaringoskop ile entübasyonu yapılan grup olarak
belirlendi.
Hastaların preoperatif muayenesinde yaş, boy, kilo, vücut kitle indeksi (BMI),tiromental
mesafe, ağız açıklığı, kesici dişler arası mesafe, baş boyun hareketleri ve özellikleri, alt
mandibular kesici dişlerin üst maxiller kesici dişlerin önüne çıkıp çıkmadığı ve Mallampati
skorları kaydedildi.
Sedasyon amacıyla preoperatif dönemde akşam saat: 24:00’de 0.5 mg alprazolam tablet oral
yoldan, sabah ameliyathaneye gelmeden hemen önce de 0.1 mg/kg dan midazolam IM olarak
uygulandı.
Hastalar operasyon odasına alındığında preoperatif standart monitorizasyon olarak DII
derivasyonunda elektrokardiyografi (EKG), noninvaziv kan basıncı (sistolik arter basıncı,
63
diyastolik arter basıncı, ortalama arter basıncı), periferik oksijen satürasyonu (SpO
2
)
monitorizasyonları Siemens 7000 marka monitör ile yapıldı. Damar yolu 20 G venöz kanül ile
açıldı ve sıvı idamesinde izotonik 2 ml/kg kullanıldı. İndüksiyonda 2 mg/kg propofol, 2 μg/kg
fentanil sitrat, 0,60 mg/kg rokuronyumbromür yapıldı. Endotrakeal entübasyon için 120
saniye beklendi. Grup VL’de TruView™EVO2 videolaringoskopun ekranı işlem öncesinde
hazırlandı ve üzerine monte edildi, ağız içerisine dilin orta hattından yerleştirilerek görüntü
sağlandı. Endotrakeal entübasyon ekrandan görmek suretiyle gerçekleştirildi. Sonrasında
TruView™EVO2 videolaringoskop ağız içerisinden çıkarıldı. Vokal kordların ve entübasyon
zorluğunun değerlendirilmesinde Cormack Lehane skorlama sistemi kullanıldı. Skorlar I ile
IV derece olarak kaydedildi. Hastada maske ile ventilasyonun sonlandırılmasından vokal
kordların görülmesine kadar olan süre vokal kordların görülme süresi, vokal kordların
görülmesinden end tidal CO
2
değerinin görülmesine kadar olan süre entübasyon zamanı
olarak kabul edildi ve kaydedildi.
Entübasyonun kaçıncı denemede gerçekleştiği (üçüncü denemeden sonra başarısız olunan
olgularda alternatif yöntem olarak LMA-FASTRACH™ uygulaması planlandı), entübasyon
esnasında oluşan komplikasyonlar (kanama, diş hasarı vb) kaydedildi. Entübasyonun
uygulayıcıya göre zor olup olmadığı, başarılı olup olmadığı kaydedildi.
Anestezi idamesi % 45 O
2
, %55 NO
2
ve % 1,5 sevoflurane ile sağlandı. Endotrakeal
entübasyonda grup ML’de kadınlar için No: 7.0, erkekler için No: 8.0 endotrakeal tüp
kullanıldı. Grup VL’de endotrakeal entübasyon için kadınlarda No: 7.0, erkeklerde No: 8.0
spiralli endotrakeal tüp kullanıldı. Kaflar 20-40 cmH
2
0 olacak şekilde şişirildi.
Perioperatif kardiovasküler ve hemodinamik yanıt olarak kalp atım hızı (KTA), ortalama arter
basıncı (OAB), periferik oksijen satürasyonu (SpO
2
), endtidal karbondioksit (ETCO
2
)
preoperatif, indüksiyonda, entübasyondan hemen sonra, 5, 10, 20, 30, 40, 50, 60. dakikalarda,
ekstübasyonda, postoperatif 5, 10, 15, 20. dakikalarda kaydedildi.
Cerrahinin sonunda taze
gaz akışı 6 L/dk O
2
’e çevrildikten sonra ekstübasyon zamanı (spontan solunum ile en az 8
ml/kg tidal volüm, başını 5 saniye havada tutabilme, yeterli negatif inspiratuvar güç (40
cmH
2
O) mevcudiyeti, el sıkabilme, kolunu kaldırabilme), sözel komutlara (son anestezik
verilme anından itibaren her dakikada verilen gözünü açma ve elini sıkma) uyma zamanı,
oryantasyon zamanı (hastanın ismini, doğum tarihini ve nerede olduğunu söyleyebilmesi)
kaydedildi. Postoperatif erken dönemde hastalarda bulantı, kusma, titreme, boğaz ağrısı, ses
kısıklığı sorgulanarak kaydedildi.
64
Verilerin İstatistiksel Analizi ve Yorumlanması
Çalışmada elde edilen veri ve bilgiler, amaçlar doğrultusunda SPSS 15.0 (Statistical
Package for the Social Sciences) programı yardımıyla değerlendirildi. Çalışma verileri
değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel yöntemlerin (ortalama, standart sapma) yanı sıra
çapraz tablolardan yararlanıldı. Niceliksel verilerin karşılaştırılmasında bağımsız iki örnek t
testi ve Chi-Square testi kullanıldı. Araştırmada tüm bulgular % 95 güven aralığında, p < 0,05
anlamlılık düzeyinde ve çift yönlü olarak sınandı.