Microsoft Word turkiston qaygusi ziyouz com doc
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
| www.ziyouz.com kutubxonasi
113 Obilmirob inisidan eshitib, hayron bo‘lib tursam, o‘zimizga qarashlik yana bir kishi: «Vay, hojim, uch to‘rt kun bo‘lsa ham, bu yerdan boshqaroq joyga yo‘tkalmasak bo‘lmaydi», deb maslahat ko‘rsatib, shu damdayoq meni yashirin yo‘l bilan 10 chaqirimcha qumliq ichidagi birovning qo‘rg‘oniga eltib qo‘ydi. Soq bo‘l bek bo‘l bilan kechani shu yerda o‘tkazib, ortiq turishga imkoniyat bo‘lmagach, ertasigayoq qaytib mozorga keldim. Qarasam, ishlar boshqacha bo‘lib, har xil so‘zlar ko‘payganini sezdim. Shu kechalab Obilmirob oilasiga ko‘ngil aytgani va ham ulardan o‘z to‘g‘rimda maslahat so‘ragani borib edim, ko‘rishgan do‘st kishilar bu yerdan tezroq ketishimga maslahat berdilar. Shuning uchun Obilmirobning qaynisi bilan bu joyga kelganimizdan beri oshnoligimiz bor edi, bu voqeani anglab, ahvol so‘ragani kelgan ekan, bu kishi mening hijolatimni ko‘rib: «Domlahojim, ko‘p xafa bo‘lmang, shu kechadan qoldirmay sizni Kucharga yetkazib, o‘z uyimda saqlayman. Bu ishlar biroz jimiqqandan keyin maslahat bilan siz aytgan joyga yetkazib qo‘yishga ham yaraymiz», degan so‘z qilib edi, anchagina ko‘nglim ko‘tarildi. Shu kecha va’dalashgan joyga mirobning o‘gay o‘g‘li boyagi maqtovlik xachir qo‘shgan mapani (Xitoy aravasini) keltirgach, cho‘ng yo‘lni qoldirib, cho‘l bilan to‘xtovsiz yurib tong otar vaqtida manzil joyimizga yetib keldik. Yo‘l bilan, kishilarning aytishicha, 100 chaqirimcha yurgan o‘xshaymiz. Ichkari Xitoydan mapa bilan bir kunda 100 chaqirimdan ortiq yo‘l yuradigan 10 yombulik asl xachirlar borligini eshitgan edim, shu safarimda o‘z ko‘zim bilan ko‘rdim. Yo‘l yurganda g‘amza bilan raqsga tushganday quloqlarini o‘ynatib, oyoq bosgani bilinmay yelkan kema ketgandek, qamchi ursa uchgandek, bechora mirob bunga 10 ot emas, har qancha baho qo‘ysa ham arzir ekan deb, Xdndiston safari yodimga tushgach, afsuslanib ko‘nglim buzilmish edi. Kechagina birga yurgan jon yo‘ldoshimizni o‘g‘riga oldirib, uzun safarga atalgan 10 otliq ulog‘ini men minib, qochgan joyimga qaytishim qaysi baloni mening boshimga keltirur ekan, degan qayg‘ulik o‘y bilan belgilangan uyga kirib o‘ltirdim. U yoq bu yoq ko‘cha ko‘yga chiqishni qo‘yib, chilla o‘ltirgan kishilardek, toat ibodatga kirishgani turdim. Mozorda turgan kunlarimda asli ko‘na (eski) turponlik, Koshg‘ar madrasalarida o‘qigan, o‘ziga yarasha ilmi bor, xalq og‘zida «qozioxun» atalmish Mullaniyoz nomli bir kishi mendan dars o‘qib yurgan edi. Mozor mahalla odamlari bu voqea bo‘lib bizdan ajraganlari uchun qayg‘urishib, xafalangan ekanlar. Biz ketib 10 kuncha o‘tgandan keyin har qandoq bo‘lsa ham yo‘qlab kelishimiz kerak deb, qirq ellik so‘m pul bilan qozn oxunni bizga yuboribdilar. Biz bilan ko‘rishib borgandan so‘ng qarasa, hukumat tomonidan ortiga tushgan kishi bo‘lishi kerak: «Qayoqqa bording, pul bergan olgan kishilarni ko‘rsat, u bilan kimlar aloqa qilgan?», deb oxunim bechorani qattiq qiynab so‘roq qilgan ekan, qiynovga chidayolmoy jon achchig‘ida hamma so‘zni ortig‘i bilan aytib beribdi. So‘ngra Go‘nangjuza xitoy jallodlari mozor mahallaga kelib, biz bilan aloqa bog‘lagan kishilarni qiyin qistovga olib: «Qani, u odamni topinglar?» deb siyosat qilsa, ko‘rqishib turgan qishloq xalqi: «Shu kishi bo‘ladi», deb qozini ko‘rsatibdilar. Bu voqeadan xabarim yo‘q, qozi kelib biror hafta o‘tgandan so‘ng, qo‘shxonamda yolg‘iz qolib zerikkanimdan, bizga yaqin mahallada ko‘p yillardan beri turg‘un bo‘lib qolgan bir andijonlik kishi bor ekan, uni ko‘rishga xumor bo‘lib, bog‘iga bordim. U ham o‘z yurtligini sog‘ingan bo‘lishi kerak, akauka topishgandek quchoqlashib muhabbat bilan ko‘rishdik. Yana o‘z og‘aynilarimizdan g‘uljalik Tursunboy men bilan ko‘rishib G’uljaga qaytmoqchi ekan, u ham kelib biz bilan o‘ltirdi. Mana shu orada o‘zaro g‘imir shivir bo‘lib, qulog‘imga sovuqroq so‘z eshitilib qolgach, hadik olib tashqariga chiqdim. Ikki yosh bola oldimga yugurganicha kelib: «Sizni izlashib yuribdilar, Go‘nangjuza kishilari qo‘shxonangizga kirib ketdi», deb xabar berishib qoldi. |