DEVLET SINAV MERK
EZ
İ
"SK"P, 2010
T"RK DILI
VE EDEBIZATW
DEVLET OLG
U
NLUK SW
NAVW
SWNAV
PROGRAMW
LISE E?ITIMI
ORTA MESLEK| E?ITIMI
DEVLET SINAV MERKEZİ
SWNAV PROGRAMW
LISE VE ORTA MESLEK| E?ITIMI
DEVLET OLGUNLUK SWNAV PROGRAMW
E/itim ve Bilim Bakan No._ 07>122/1, tarih_ 29.01.2010 aldw/w Kararwzla T'rk Dili
ve Edebizatw Devlet Olgunluk Swnavwnw onazlamw[twr.
T"RK DILI VE EDEBIZATW
1
1. GIRI{
T'rk Dili ve Edebizatw lise ve mesleki orta okulların 1>4 swnwflarwnda ve her dqrd okuma zwlwnwnda q/retilen dersitir. Bu dersin temel amacw
q/rencileri sqyl' ve zaywlw ifade zeteneklerini geli[tirebilmek ve edeb\ T'rk dilini do/ru kulanabilmektir. Q/renciler bu q/retim dersin zardwmw ile
edeb\ zapwtlarwn analitik ve zorumlazarak okuma zeteneklerini geli[tirmektedir.
T'rk Dili ve Edebizatw ait olan Olgunluk ve Bitirme swnavwnwn esas amacw [udur_
•
Orta okuldaki kalitenini izile[mesi-
•
T'rk Dili ve Edebizatw ders programlarwnwn ger;ekle[mesi, takibi ve kontrql' ^Devlet e/itim sevize standardlarwna gqre&-
•
Lise e/itimini b't'nledi/ine dair diploma sahibi olmak ^E/itimin swnavla b't'nlenmesi&-
•
"niversite e/itimi i;in se;im zapma ^Dikez ge;i[&-
•
Do/ru ve ge;erli ql;'lerden elde edilen q/rencilerin ba[arwlarwnw q/rencilere, velilere ve e/itim enstit'lerine bildirmek.
Konsepsiyona gore, T'rk Dili ve Edebizatw dersi mecburi öğretim dersidir ve olgunluk sınavın bir bölümüdür.
Devlet olgunluk swnav programw her dqrt q/retim zwlw i;in qngqr'len programlardan haywrlanmw[twr. DIL ve EDEBIZAT program alanlarwndaki
Söylü Ifade ^Konu[ma&, Okuma, Edebizat ^Bilinen za da bilinmezen eserlerde edeb\ ve kuramsal bilgiler ile ilgili sorular sorulacak& ve Zaywlw ifade
yetenekleri imtihan edilecektir.
2
Swnav Programwnwn I;eri/i, Qyeti ve Uzgulanw[w
Swnav Programw, Makedonza Cumhurizetinde orta e/itimine ait bir evraktwr. Bu evra/wn temel amacw q/rencileri T'rk Dili ve Edebizatw
Olgunluk Swnavw Programwn i;eri/i ve ger;ekle[mesi ile ilgili bilgi sunmaktwr.
Swnav Programw [u qyellikleri kapsamaktadwr_
•
Swnavwn amacw
•
Swnavwn i;eri/i
•
Programwn alan ve zeteneklerin qyellikleri
•
Ama;larwn konkre edilmesi
•
Swnavwn tasviri
•
De/erlendirme ql;'tleri
3
2
. T"RK DILI VE EDEBIZATW OLGUNLUK SWNAVWN GENEL AMACW
Orta okul liselerdeki T'rk Dili ve Edebizatw Devlet Olgunluk Swnavwnwn genel amacw dqrt zwl s'ren e/itimin sonunda Dil ve Edebizattan
edinilen bilgileri zoklazwp belirlemek ve bununla da q/rencilerin dqrt zwllwk okuma zwlwn sonunda da onlarwn bu derslerden belirlezecek notu da
belirlenmesi demektir.
Dili ve Edebizatw Devlet Olgunluk Swnavwnwn genel amacw orta okullardaki q/rencilerin dil ve edebizat alanwnda edindikleri bilgilini zoklamak
ve taydwklamaktwr. Dil alanwnda q/rencilerin edeb\ T'rk dilinin sqyl' ve zaywlw olarak do/ru kullanma zeteneklerinin zoklanmasw zapwlacak- Edebizat
alanwnda ise edeb\ eserleri analitik ve zorumlazarak zakla[masw gibi kendi ba[wna belli alanda uzgun metin zayabilmesidir.
Swnavw ge;ebilmesi i;in q/renci [unlarw zapmalwdwr_
•
T'rk Dili ve Edebizat dersinden gereken bilgi ve becerileri kullanabilmesi-
•
Kendi ba[wna sqyl' ve zaywlw ifade edebilmeli-
•
T'rk;enin iml= kurallarwnw do/ru kullanabilmeli-
•
Edeb\ eserleri zorumlazarak ve zaratwcw olarak anlatabilmeleri-
•
Metinleri zorumlazarak okuzabilmek.
4
3. SWNAVWN I:ERI?I
3.1. DIL
Ama;_
> Sqyl' ve zaywlw ifadede T'rk edeb\ dili kurallarwnwn kullanwlmasw.
Q/renci_
> Sqyl' ve zaywlw ifade kurallarwnw kullanabilmeli-
> Bir ifadezi kendi ba[wna ve do/ru ifade edebilmelidir.
I:ERI?I
DIL
1. DIL BILIMI
Zayw T'rleri
-
Islam\ Devir Qncesi T'rk;e- Islam\ Devir Sonrasw T'rk;e ve T'rkize T'rk;esi
2. T"RK:ENIN TARIHI GELI{IMI
-
T'rk zayw dilinin ba[langwcw
-
T'rk dil ailesindeki Anadolu T'rk;esi
-
Dilin qnemi ve qyellikleri
3. SESBILGISI ^FONETIK&
-
Ses de/i[meleri ^konu[mada&
4. VURGU
-
T'rk;edeki vurgu ^konu[mada&
5
5. ZAYWM ^IML+&
-
B'z'k harfin kullanw[w-
-
Kelimeleri hecelere azwrabilmek-
-
Mwsra sonundaki kelimeleri azwrabilmek-
-
Kwsaltmalar ve kelimelerin kwsaltmalarw
-
Zaywm i[aretleri ^, . < _ ^ & > &
6. SQYBILIMI ^MORFOLOJI&
-
Kelime T'rleri_
> Morfolojii, dil>semantik ^anlamsal& ve sqydiyimi a;wswndan kelime t'rleri-
-
Kqk- Ek- Zapwm ekleri- :ekim ekleri- Zardwmcw 'nl' ve 'ns'yler- Zapw bakwmwndan kelimeler-
-
Zapwlarwna gqre kelime t'rleri_ Isim ve fiil kelimeleri ve qyellikleri
-
Zapwlarwna gqte fiiller_
> Qynelerine gqre
> Nesnelerine gqre
-
Ismin Halleri
-
Zapwlarwna gqre kelimeler ^basit, t'remi[ ve bile[ik&-
7. SQYDIYIMI ^SENTAKS&
-
C'mle-
-
C'mledin dilbilgisi zapwsw_ Ezlemin anlamw bakwmwndan c'mleler- Olumlu olumsuy c'mleler-
Z'klemin c'mlede bulundu/u zere gqre ^d'y za da devrik& c'mleler-
C'mlenin temel q/eleri:
-
Z'klem
-
Qyne
8. ZAYWM ^IML+&
-
Zaywm kurallarw
6
3.2. EDEBIZAT
Ama;_
Q/renci_
> Milli Edebizatwmwywn ve D'nza Edebizatwnwn temsilcilerini de/i[ik yamanlardaki qyelliklerden zararlanmak-
> Kendi ba[wna edeb\ eserini zorumlazarak okuzabilmek-
> Kendi ba[wna edeb\ eserini zorumlazarak anlatabilmek-
Q/renci_
> Edeb\ esere zorumlu zaratwcw olarak zakla[mak-
> Edeb\ eserde zer, yaman ve konuzu tespit edebilmek-
> Edeb\ kuram kavramlarwnw tanwzabilmek-
> T'rk ve de/i[ik uluslarwn edebizatlarwndaki eserleri kwzaslabilmek-
EDEBIZAT
1. EDEBIZAT KURAMW
-
Nesir ^D'yzayw&-
-
Naywm ^Manyume, ko[uk&-
Nazım (mısra,dörtlük,beyit);
-
Dram
-
Edebi sanatları
-
Folklor/ Destanları
-
Halk edebiyatı
-
Edebi türler
2. EDEBIZAT TARIHI
-
T'rk edebizatwnda devirler-
7
3.
ISL+MIZET QNCESI T"RK EDEBIZATW
Sqyl' Eserler
-
Kutadgu Bilig
-
Sagular
-
Ko[uklar
-
Savlar
-
Destanlar
Zaywlw Eserler
-
Gqkt'rk Kit=beleri ^metinleri&
4. ISL+M| DEVIR T"RK XW>XW>XWW zz.
-
Kutadgu Bilig
-
Sagular
-
Ko[uklar
-
Savlar
-
Destanlar
-
Junus Emre @Divan@
-
Mevlana C.Rumi @Mesnevi@
-
Nasrettin Hoca
-
Battalname
-
Ali [ir Nevai ^Gagel qrnekleri&
-
Sülezman :elebi ^Mesnevi&
-
{ezhi ^Harname&
-
Kajgusuz Abdal ^{iirlerinden qrnekler&
-
Dede Korkut Hik=zeleri
-
Fuyuli ^ Lejla ve Mecnun
,
dan se;meler&
-
B=ki ^Gayellerinden se;meler&
-
A[wk Garib Hik=zesi
-
N=bi
-
Nef
,
i
-
Karacao/lan
-
A[wk Qmer
-
Evliza :elebi
-
Pe;evi
8
-
Nedim ^{arkwlar&
-
Dertli
-
Eryurumlu Emrah
5. TANYIMAT DEVRI T"RK EDEBIZATW
-
{inasi ^{airin Evlenmesi — komedi&
-
Namik Kemal ^Intibah&
-
Abdulhak H. Tarhan ^@Makber@ [iiri&
-
Tevfik Fikret ^ Sis ve Mai Deniy [iirleri&
-
Halit Yiza. U[akligil ^Mai ve Sijah&
-
Ahmet Ha[im ^ Pijale ve Merdiven [iirleri&
-
Faruk Nafiy :amlibel ^{iir_Kwskan;&
-
Qmer Sezfettin ^Ka[a/w&
-
Mehmet Akif Ersoz ^@B'lb'l@>[iirlerinden se;meler vb&
-
Jahza Kemal Bezatlw ^Sessiy Gemi, A;wk Deniy&
-
Ahmet Kutsi Tecer ^@Nerdesin@ [iiri&
-
Necip Faywl Kisak'rek ^{iirlerinden qrnekler&
-
Memduh {efket Esendal ^Hik=zelerinden se;meler&
-
Faywl H. Da/larca ^@Bu Eller mizdi@ [iiri&
-
Ahmet Muhip Dranas ^@Fahrije Abla@ [iiri&
-
Orhan Veli Kanik ^@Istanbulu Dinlijorum@ [iiri&
-
Beh;et Necatigil
-
Atilla Ilhan
-
Cahit Swtki Tarancw ^@Otuy Be[ Ja[@ [iiri
-
Sait Faik Abaswzanwk ^@Karanfiller@ hik=zesi ve @Kazwp Aranwzor@ romanw&
-
Haldun Taner ^@Ke[anlw Ali Destanw@ komedisi&
-
Orhan Kemal ^@Cemile@ romanw&
-
Ahmet Hamdi Tanpnar ^@Bursada Yaman@[iiri&
-
Kemal Tahir ^Hik=ze_@Gql Insanlarw@&
-
Tarik Bu/ra
-
Necati Cumalw ^Roman_@Cemile@&
-
Z akup Kadri Karaosmano/lu ^Roman_@Zaban@&
-
A[wk Vejsel ^{iirlerinden se;meler&
9
6. D"NZA EDEBIZATW > RQNESANS,
RQNESANS QNCEKI DEVIR, HUMANIYM VE RQNESANS
-
Gılgamış
-
Homer „ Ilizada“
-
Dante Aligieri “Tanrısal Komedi (Giriş Şiiri)
-
Miguel de Servantes “Don Kişot”
-
Vilyam Şekspir “Hamlet”
D"NZA EDEBIZATWNDAN DI?ER TEMSILCILER
-
Molier “Tartüf”
-
Corc Gordon Bayron “Şövalye Haroldun Serüvenleri”
-
Aleksandar S. Puşkin “Evgeniy Onegin”
-
Onore de Balzak “Gorio Baba”
-
F. M. Dostoevski “Suç ve Ceza”
-
Edgar Alan Po “Kuzgun”
-
Şarl Bodler “Elem Çiçekleri”
-
Albert Kami “Yabancı”
-
Semyuel Beket “Beket’i Beklerken”
-
A. P. Çehov “Hikâyelerinden Seçmeler”
10
4
. ALANLARA GQRE AMA: BILGI VE ZETENEKLERIN KONKRE EDILI{I
4.1 ZAYWLW IFADE
AMA:LAR KONULAR
> A:WKLAMALAR
Q/renci_
1.
Okunulmu[ ve T'rk;e zaywlmw[ bir edeb\ konu ile ilgili
zorum zayabilmeli.
Naywm, nesir ve dram
2.
Qnceden verilen bir konu ile ilgili ve de/i[ik
kaznaklardan bilgiler kullanarak bir kompoyiszon
zayabilmeli.
Ekoloji, film, m'yik, uzu[turucu maddeler, medzalarawn olumsuy etkileri,
herg'nk' hazattan olazlar
3.
Uzgulamalw ^pratik ama;lw& metinler zayabilmeli.
Dilek;e, mektup, t'rl' fi[, afi[, duzuru, ba;[vru, biografza zayma>doldurma
4.
Belli bir zayw ^metin& ile ilgili kendi tutumunu ortaza
kozabilmeli.
Herg'nk' hazattan gayete haberi zayma
5.
Dil ve noktalama i[aretlerini kullanarak düzyazı
yazabilmeli
Dil ve noktalama i[aretlerini d'yeltebilmeli-
11
4.2. OKUMA
AMA:LAR
KONULAR > A:WKLAMALAR
Q/renci_
1. Konuza dazanarak metnin t'r'n' tespit edebilmekte-
> verılen delil uzgulazabilmek
> düşünceleri ortaza sergileyebılmek
> kanıtlayabilmek
> tanıtımını yapabilmek
2. Metindeki ana d'['ncezi ;wkartabilmekte-
> ana düşünceyi anlayabilmekte ve argumanlar gqsterip
kanıtlayabilmekte
3. Metindeki usl]bu tespıt edebılmekte (bulabilmekte& ve
kwzaslazabilmektedir.
> metnın usl]bu bulabilmekte ve kwzaslazabilmektedir(
administratif- aleni- sanatsal- bilimsel ve gayeteci usl]bu.
4. Deyim ve diğer ifadelerin dildeki görevlerini (fonksiyonların)
kavrazabilmeli.
Deyim ve atasözleri anlayabilmekte. Örnek:
> Onların domzu eksik (çok zengın olmaları);
> “Hayatımda güneş görmedi” (Dertlerim var);
> Siyah altın (petrol)
5. Metindeki ana düşünce ve baş kahramanları bulabilmeli.
> Dolaylı ya da dolayısız vurgulanan baş kahramanları ayırt
edebilmekte;
6. Metindeki konu ile pratikte fonksiyonu arasındaki bağı bulabilmesi; > Metindeki konuyu, baş kahramanları; sorunları; motıf ve mesajı
tespit edebilmekte ve pratikle uygulayabilmekte.
7. Gerçek hayata ve metindeki olaylar arasındak farkı ayırt edebilmeli. > Metindeki farklılıkları kavrayabilmekte ve uygulazabilmektedir.
8. Metin inceliyebilmekte, argumlarla kendi düşüncesini/kararını
verebilmekte
> Kendi tutum ve argumanlarını bulabılmekte ve sunabılmektedir.
> Bazı kararın kabuledebirliği için arguman sunabilmesi.
9. Özetleyebilmekte
> Metnin özeti kısa ve açık olması olması gerek.
10. Metnin geçmiş ve şimdiki rölünü kavrazabilmektedir.
> Olaylar, dil ve usl]buna dayanarak metnin bugün ne kadar güncel
olup olmadığını tespit edebilmektedir.
12
4.3. EDEBIZAT
AMA:LAR
KONULAR > A:WKLAMALAR
Öğrenci:
1.
Verilen bir edebi eserde belirli bir edebi akımın temel
özelliklerini bilmeli;
-
Ör. Romantizmin özellikleri: Geçmişe olan tutkusu, doğaya karşı
olan sevgisi, gerçek hayattan kaçış ve bilinmeyen ve uzak ülkelere
seyahat etme, dünya hasreti;
2.
İki değişik edebi eserdeki edebi akımların temel özelliklerini
karşılaştırabilmeli (kıyaslayabilmeli);
Alınacak metinler:
-
Hümanizam ve rönesans, romantizm, klasisizm, realizim,
ekspresionizim, sembolizm, egzistensijalizim
3.
Edebi eserdeki olayları hronolojık akışına göre sıralayabilmeli;
-
Anlatım
-
İç monologu; diyalog
4.
Bilinen ya da bilinmeyen metindeki edebiyat kuramdaki
kavramları bulabilmeli;
-
Edebi sanatları
-
Edebi türleri
-
Yaratma unsurları
5.
Edebi eserin yapısını ve kompozisyonunu bulabilmeli;
- Kıta, beyit, mısra, sone,sahne, başlık
6.
Edebi eserlerdeki olayların zaman ve yerini tespit edebilmesi;
-
Olay geçmişte, gelecekte, zamanı ve yeri hayal edilmiş bır yerde
olageldiğini
7.
Kahramanları onların iç ve dış özellikleriyle analiz edebilmeli;
-
Dış tasvir
-
Iç tasvir
8.
Kahramanları edebi eserdeki fonksiyonuna gore analiz
edebilmeli;
-
Olayın baş kahramanı
-
Yardımcı kahramanlar
9.
Verilen edebi eserdeki konuyu tespit edebilmeli;
Konular:
-
Aşk, gelenek, ınsan hayatı, birbirini tanımama vb.
10. Dil ve uslubana göre bir eseri diğer bır edebi eserden ayırt
edebilmeli;
-
Bilim üslubu, administrative üslubuna karşı edebi üslubu
-
Eski ve yabancı kelimeler yerine öz Türkçe kelimelerin kullanımı
13
4.4. SQYL" IFADE
^KONU{MA&
Swnavwn bu bql' m' gereken [artlarwn olu[uncaza kadar ger;ekle[mezecektir.
AMA:LAR KONULAR
> A:WKLAMALAR
1. Ba[kaswndan zardwm almadan sqyl' olarak belli bir konu
ile ilgili d'['ncesini sunabilmeli.
Konu qrnekeri_ > @Her ailede nesil farklwlw/w vardwr@
> @Gen;ler, modern gizim ku[am tarywndan ne anlamaktadwrlar<
> @Insan haklarw, onun sorumluluklarwndan ortaza ;wkmaktadwr.@
2. De/i[ik durumlarda kendi tutum, delil ve teylerini ortaza
kozabilmeli.
> Di/er delillerle uyla[masw gerekti/i durumlar.
> Verilen rqle gqre ne yaman tepki gqsterece/ini bilmesi.
3. Kendi ba[wna zorumlazabilmeli
> Tizatro temsili > Edebizat eseri
> Spor zarw[masw > Gayete zaywlarw
> Toplantwlar > Konserler
4. Zardwm almadan belli bir konu 'yerinde tartw[abilmeli.
Konu qrne/i_ @Insan haklarw, onun sorumluluklarwndan ortaza ;wkmaktadwr.@
> Tartw[mazw z'r'ten ki[i olarak-
> Tartw[ma konusunun giri[ini haywrlamak-
> Tartw[mazw z'r'ten ki[i olarak-
> Tartw[mada bir katwlwmcw olarak-
> Tartw[manwn son sqy'n' sqzlezen ki[i rql'nde olarak
5. Belli bir konuzla ilgili kendisi tarafwndan elde etti/i
delillerin sunabilmeli.
Konu qrne/i_ @15 Zwl Qnce Insanlarwn Hazatlarw@
> Bilgi toplazabilmekmak, ara[twrabilmek
> Swnwflandwrabilmek
> Form'le edebilmek
6. Belli bir problem ile ilgili sqyl' olarak kendi
d'['ncelerini sqzlezebilmeli.
> Tartw[malw konular
> Belli bir eserden ;wkarwlmw[ sorunlar
> Herg'nk' sorunlar
7. Belli bir konuda etkilezici konu[urken tel=ffuyunu ve ses
tonunu gerekti/i kullanabilmelidir.
> Normal konu[malarda
> Haywrlwk konu[malarda
14
{unlarw kullanmalwdwr_ > Mantwksal vurguzu kullanabilmeli
> El kol hareketlerini kullanabilmeli
> Gereken zerde ara verebilmelidir.
15
5
. SWNAVWN BI:IMI
5.1. SWNAVWN ZAPWSW
T'rk Dili ve Edebizatw olgunluk swnavw '; bql'mden olu[mu[ olup dqrt zetenek de/erlendirilmektedir. De/erlendirmeze alwnan zeteneklerin
de/erlendirmedeki z'ydelik pazw e[it olarak verilmi[tir.
Sqylü Ifade ^Konu[ma& Zetene/i swnavwn inter ^sqyl'& bql'm' olup ve okullarda swnwvwn ger;ekle[tirilmesi ve de/erlendirilmesi belli kurallarw
olan bir swnavdwr. Bu swnavwn ger;ekle[mesi dqrd'nc' zwlwn ikinci zarwzwlwn ba[langwcwnda ba[lamalwdwr. Q/retmen, bir g'n esnaswnda swnwvwn zapwlacağı
yaman ve q/renci sazwswnw biyyat kendisi pl=nlamaktadwr. Sqylü Ifade ^Konu[ma& zetene/inin de/erlendirilmesi ^notlandwrwlmasw& qnceden belirlenmi[
ql;'tler ^kriterler& ile ger;ekle[tirilecektir.
Sınavın bu bölümü için gereken şartların yaratılmasından sonra gerçekleşecektir.
Okuma, Edebizat ve Zaywlw swnavwnwn ekster ^zaywlw& bql'm'd'r bunlarwn zeteneleri z'ydelik olarak aznw puanlarw olacaklardwr. Okuma ve
Edebizat zetenek sorularw swnavwnwn ilk bql'm'd'r ve test kitap;w/wnda sazw olarak aznw sazwda sorular olacaktwr. Bu swnav, sorulan sorular ile ilgili
önceden haywrlanmw[ cevap anahtarwna gqre de/erlendirilecektir ^notlandwrwlacaktwr&.
Zaywlw swnavwn ikinci ekster bql'm'd'r ve qnceden belirlenen ^haywrlanan& ql;'tlerle ^kriterlerle& de/erlendirilecektir.
SWNAVWN INTER BQL"M"_ SQYL" IFADE ^KONU{MA&
SWNAVWN EKSTER BQL"M"_ OKUMA, EDEBIZAT, ZAYMA
Olgunluk swnavw zukarwda belirlenen zetenekleri kapsazan iki test kitap;w/wndan olu[maktadwr.
16
5.2. SWNAVWN S"RESI
Swnavwn inter bql'm'_
Sqylü Ifade ^Konu[ma&_ > Haywrlanma s'resi > 15 dakika
> Q/rencinin konu[ma s'resi >15 dakika
Swnavwn ekster bql'm'_ Test karnesi > 240 dakika
5.3. SWNAV QDEV T}RLERI ^SORULARW&
T'rk Dili ve Edebizat dersinin devlet olgunluk swnavw [u tip qdevlerden olu[maktadwr_
-
A;wk t'rden
-
:oktan se;meli
-
Bo[ zerleri doldurma
-
Altan ;iymeli sorular
-
Deneme ^Ese& t'r'nden ^Sazwsw belli olan metin zaymak&
17
5.4. KONULARA GQRE ALANLAR VE ZETENEKLER
Zetenek 1
Zetenek 2
Zetenek 3
Zetenek 4
Programdaki Konular
Konu[ma
Okuma Zayma
Edebizat ^Edeb\ bilgi ve kavramlarwn
kullanwlw[w&
Toplam
DIL $50
20%
5 %
20 %
5 %
50%
EDEBIZAT $50
5 %
15 %
10 %
20%
50%
Toplam_
25% 20% 30%
25
%
100%
18
6.DE?ERLENDIEME
Swnavwn ekster bql'm'nden en ;ok 80 ile 100 puan arasında kayanwlabilir. :ok se;meli qdevlerin herbirine tam cevabw i;in birer puan verilir
^q/renci do/ru cevabw ;evrelemesi gerekmektedir&.
Istenilen do/ru ve kesin cevap i;in birer puan verilir ^bir veza birka; kelime&.
Bayw qdevleri naswl ;qy'ld'/'ne dair tartw[ma, a;wklama, de/erlendirme zada herhangi bir tutum alma gerekirse do/ru cevab i;in qdevlerin
sazwswna gqre 2 za da 3 puan verilir.
De/erlendirme, ba/wmswy de/erlendiriciler tarafwndan merkeyi ve ekster olarak daha qnceden haywrlanmw[ zqnerge ve ql;'tlere gqre zapwlacaktwr.
Merkeyi de/erlendirme dw[wnda sqyl' ifade ^konu[ma& zetene/i eleme qyelli/i ta[wmakta, ql;'tler ekster haywrlanwr, zoksa okuldaki q/retmen
komiszonu tarafwndan inter ger;ekle[tirilir.
De/erlendirme swnav esnaswnda zapwlmaktatwr. Swnava en ay iki q/retmenin i[tirak etmesi gerekmektedir, q/rencinin verece/i ifadelerini
qnceden haywrlanmw[ ql;'tler gqre de/erlendirilir. Sınavın bu bölümü için gereken şartların yaratılmasından sonra gerçekleşecektir...
Swnavwn ge;ilebilmesi i;in ve olumlu notların arasındaki puan sayısı (2’den 5’e kadar) sınavın gerçekleşmesinden sonra tespit edilir.
6.1. DE?ERLENDIRILEN ^NOTLANDWRWLAN& ZETENEKLER
T'rk Dili ve Edebizatw Devlet Olgunluk Swnavw q/rencilerin bu zetenekleri de/erlendirilecektir_ Sözlü İfade (Konu[ma& ^sqyl' bql'm'&,
Okuma. Edebizat ve Zaywlw ifade ^zaywlw bql'm'&.
6.2. SQYL" IFADE ^KONU{MA&
Sqylü ifadenin aswl amacw q/rencilerin de/i[ik konularwn de/i[ik durumlarda sqyl' organiye sunma zetene/ini denemektir.
Swnav bi;im_ Olgunluk swnavwnwn sqyl' bql'm'
Ger;ekle[me [ekli_ Inter
Sqyl' ifade swnavwnwn stat's'_ elemeli ^Ba[arwlw netice q/rencize olgunluk swnavwnwnwn zaywlw swnavwna girmesine imk=n sa/lamaktadwr.
19
Sqyl' ifade bi;imleri_ konu[ma ^anlatma, eybere sqzleme, sunuculuk ^ konferans&- kwsa monologlar ^ Giri[ bql'm', sunma, haber, tartw[ma,
zorum, rapor sunma&- Konu[ma veza dizalog ^ resmi konu[malar, intervzu, debata, anket, belli konu 'yere konu[ma&- Qyel konu[me ;e[itleri
^Kutlama konu[masw, selamlama …&.
6.3. OKUMA
Edebizatwn aswl amacw, verilen metin veza eserlerin incelenmesinde q/rencilerin analitik ve i sentetik ara[twrma zetenekleri- metinler araswndaki
farklwlwklarw gqrebilmeleri_ [ahsi kullanwm i;in ^zqnergeler, mektuplar,biografiler&- =leni kullanwm i;in ^hak ve hukuk d'yenlemeleri, niyamname
)talimatname, kanunlar&- E/itim gereksinimleri i;in ^ders kitaplarw,leksikonlar, sqyl'kler, ansiklopediler vb.&.
Swnavwn [ekli_ Olgunluk swnavwnwn zaywlw bql'm'
Ger;ekle[tirme [ekli_ Ekster
6.4. EDEBIZAT
- Edebiyatın asıl amacı bir eserin kendi başına yorumlayabilme yeteneğini yoklamak; Değişik ulusların edebiyatlarındaki eserleri kıyaslamak;
Belli bir edeb\ akwmwn qyelliklerini bulabilmeleri.
Swnavwn [ekli_ Olgunluk swnavwnwn zaywlw bql'm'
Ger;ekle[tirme [ekli_ Ekster
6.5. ZAYWLW IFADE
Zaywlw swnavwnwn aswl amacw q/rencinin de/i[ik konu ve bi;imlerdeki_ plan kurabilme- not tutabilme zeteneklerinin zoklanmaswdwr.
Swnavwn [ekli_ Olgunluk swnavwnwn zaywlw bql'm'
Ger;ekle[tirme [ekli_ Ekster
20
7. ZAYWLW IFADE I:IN DE?ERLENDIRME ^NOTLANDIRMA& QL:ÜTLERI
•
Zaywlw de/erlendirme kriterleri ile ilgili qngqrülmü[ metinler konuzla ilgili uzgun de/ilse adaz de/erlendirmeze alwnmazacaktwr ^hakkwnw
kazbetmi[ olacaktwr&.
•
Adaz zaywlw de/erlendirme hakkwnw kazbetmi[ olacaktwr e/er zaywlan metin istenilen kriterler dw[wna çwkarsa.
•
Sözkonusu olan Sınav Yönergesinde ve yazılı değerlendirlenme ile ilgili öngörülmüş ölçütlere (kriterlere) dayanarak, aday tarafından
yazılması gereken belli bir metinde kelime sayısı gerekenden daha az veya daha çok olduğu takdirde aday değerlendirme hakkını kaybetmiş
olacaktır
De/erlendirme Ql;ütleri
Ql;ütler I;in Gqstergeler
De/erlendiren Ki[i I;in Talimat
1. Dil>
Toplam 4 puan
iml= > 1
noktalama i[aretleri > 1
cümle bilgisi ^sentakas&>1
kelime bilgisi > 1
1. Iml=_
> Kü;ük ve büzük harfin kullanwmw-
> Kelimelerin biti[ik ve azrw zaywlmalarw-
> Kelimelerin aktarwlmasw
2. Noktalama i[aretleri_
> Noktalama i[aretlerin do/ru kullanwlmalarw-
3. Cümle bilgisi_
> Do/ru cümleler kurarak kompoyiszon kurabilmek ve
onu fonksiyonel bir bi;imde kullanabilmek.
3. Kelime bilgisi_
> Yengin da/arcw/w ve düygün dil üsl]bu kullanmak.
De/erlencinin dikkatetmesi kereken hususlar_
> Verilen a;wklamalara gqre metindeki hatalarw bulup
swnwflandwrmasw-
> Hatalarwn a/wrlwk ve takrarw ^tekrar>aznw hata birka;
key tekrarlanmasw, qrnek_ za da zerine zada&
edilmedi/ini saptazabilmasi- Tekrar edilen hatalar bir
bir defa sazwkmaktadwr.
> Cümle zapwswnw do/ru de/erlendirmeli ^Cümledeki
kelimelerin swralanw[wnw- do/ru ba/la;larwn
kullanw[w-
> Yengin da/arcw/w ne demek_
De/i[ik kelime. kavram, dezim, atasqyleri ve
kullanwlmakta olan zabancw kelimelerin anlamlarwnw
bilerek kullanmak-
21
2. Metnin Kompoyisyonu>
Toplam 4 puan
Metinde a;wk;a [unlar belirlenir_
> giri[
> serim
> sonu; 2 puan
> Paraglaflw ve ba/lantwlarw cümlelerle zapwlmalw 1
puan
> Sorulara cevap verirken gereken kelimelerin sazw ve
belirlenen süre snwrwnw a[mamalw 2 puan
De/erlendiren Ki[i I;in Talimat
> Kompoyiszonun her ü; bqlümün varolup olmadw/wnw
tespit etmeli-
> Bqlümlerin birbirine olan ba/ ve ili[kisini
de/erlendirmeli-
> Metnin paragraflarla zaywlwp zaywlmadw/wnw ve
paraglaflar birbirlerizle cümlelerle ba/lw olup
olmadiklarwnw kontrol etmeli-
> Gerrkrn kelime saywsw kulanwlwp kullanwlmadw/wnw
kontrol edilmeli.
3. I;erik >
Toplam 5 puan
Metinde [unlar okunmaktadwr_
> Konun ide,arguman, delillerle geli[mesi 2 puan
> Konu ile ilgili a;wk, birbirine ba/lw ve zorumlazwcw
dü[ünceler ortaza kozabilmek
> Verilen sorularwn do/rultusunda konuzu tam
kavrazabilmek 2 puan
De/erlendiren Ki[i I;in Talimat
> Metinde konunun anal[wlwp anal[ilmadw/wnw ve
mwtindeki geli[mezi de/erlendirmek-
> Kompoyisyondaki bqlülümlernlerindeki i;erili/inin
de/erlendirilmesi-
> Metinde sunulan bilgi, dü[ünce.soru ve verilen
cevaplarw de/erlendirilmeleri.
Dostları ilə paylaş: |