Vaqif Məmmədov xatirələrdə
57
maq olar. Yazı ilk dəfə “Vedibasar” qəzetinin bir neçə sayında
nəşr olunmuşdu. Bir gün Vaqif müəllimlə Naxçıvan
Dövlət Uni-
versitetinin “Qeyrət” nəşriyyatında, onun otağında (o nəşriyyatın
direktoru idi) söhbət edirdik. Söhbət əsnasında Vaqif müəllimin
stolunun üstündəki “Vedibasar” qəzeti diqqətimi cəlb etdi.
Birinci səhifədə verilən məlumatdan aydın olurdu ki, qəzetin bu
sayında Vaqif müəllimin Kərki hadisələri ilə bağlı məqaləsi də
yer almışdır. Qəzeti vərəqləyib məqalə ilə tanış olmaq istəyirdim
ki, bu zaman telefonuna zəng gəldi. Vaqif müəllim “Rektorun
yanına gedirəm, sən məqaləni oxu, gəlirəm”-dedi. Vaqif müəl-
lim qayıdanda artıq məqalənin qəzetin bu sayındakı
hissəsini
oxuyub qurtarmışdım. Xahiş etdim ki, məqalənin tam halda
üzünü çıxarmaq üçün qəzetın digər saylarını da versin. Vaqif
müəllim dedi ki, qəzetdən iki nüxsə əldə etmişəm, bir nüsxəni
sənə bağışlayıram.
Ədəbi və ümumən ictimai fikrin marağına səbəb olan bu
əsər Kərki kəndinin hansı şəraitdə, kimlər tərəfindən ermənilərin
əlinə keçməsi haqqında fakt
və hadisələrin geniş, hərtərəfli
təsviri ilə diqqəti cəlb edən çox əhəmiyyətli məlumatlar məcmu-
su idi. Bu publisistik yazını təkcə keçilmiş yolun acı həqiqətləri,
erməni vandalizmin törətdiyi vəhşilikləri təsvir edən əsər kimi
qiymətləndirmək azdır. Əsər həm də özümüzünkülərin, yuxarı
dairələrin, rəhbər işçilərin hadisələrin gedişinə soyuq, biganə
münasibətini
ifadə edən çox dəyərli, ibrətamiz sənədlər toplusu-
dur. Həcminə görə o qədər də böyük olmayan yazı “Mötəbər
komisiyaların” xalqı necə aldatdığını, hadisələrin real, həqiqi
mahiyyətini gizlətməklə düşmən dəyirmanına su tökdüyünü açıb
göstərən ittihamnamə təsiri bağışlayır. Ümumən, bu yazı Vaqif
müəllimin yüksək vətəndaş mövqeyini, vətənpərvərlik hisslərini
layiqincə ifadə edən bir əsərdir.
Əlbəttə ki, Vaqif müəllimin həyatı, fəaliyyəti, geniş və
zəngin yaradıcılıq yolu kiçik xatirə yazılarına sığmayan bir
yoldur. Onun həyat amalı,
poetik irsi, ədəbi-publisistik düşüncə-
ləri adına layiq, əsaslı şəkildə öyrənilməli və yayılmalıdır ki,
gələcək nəsillərdə bundan faydalana bilsin.
Vaqif Məmmədov xatirələrdə
58
Asim Yadigar
Naxçıvan MR Ali Məclisinin deputatı,
Naxçıvan MR Yazıçılar Birliyinin sədri, şair
YARPAQ TÖKÜMÜ
Nədənsə dünyasını vaxtsız dəyişən bir dostun acı xəbərini
eşidəndə yadıma qeyri-ixtiyari Nazim Hikmətin “Nəslimin yarpaq
tökümü başladı” misrası düşür. Bu misranın ağrısı-acısı köz kimi
sinəmi yandırır.
Düşünürəm ki, illərdən bəri yaxından tanıdığım,
ağrı-acımızı, sevincimizi bir bölüşdüyümüz bir dost da dünyaya
əlvida dedi. Təbiidir ki, bu dostlar, doğmalar içərisində şair
dostum Vaqif Məmmədovun da yoxluğu ilə barışmaq çətindir.
Vaqif Məmmədovun imzasına mətbuatda ilk dəfə 70-ci
illərin əvvəllərində rast gəlmişəm. Sonralar isə Şərur rayonunda
fəaliyyət göstərən “Şərur qönçələri” ədəbi birliyində tanış olduq.
Və bu tanışlıq uzun bir yol keçərək dostluğa çevrildi. Demək
olar ki, elə o vaxtdan mən Vaqifin yaradıcılığını izləməyə,
uğurlarına sevinməyə başladım.
Şərur rayonunun (İndi Kəngərli) Qıvraq kənd orta məktə-
bində Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi işləyirdim. “İşıqlı
yol” (İndi “Şərurun səsi”) və “Şərq qapısı”, “Azərbaycan müəl-
limi”, “Azərbaycan gəncləri” qəzetlərində
ilk şeirlərimiz dərc
olunurdu. Qəzetdə bir şeirimizin belə çap olunmağı bizə hədsiz
sevinc bəxş edirdi. 8 oktyabr 1977-ci ildə “Şərq qapısı” qəzetin-
də görkəmli yazıçı Hüseyn İbrahimovun Vaqif Məmmədovun
yaradıçılığı ilə bağlı “Gənclik nədir, dinclik nədir” adlı bir
məqaləsi dərc olundu. Bu məqalə “Uğurlu yol” idi. Hüseyn
müəllimin Vaqif haqqında ürəklə, məhəbbətlə danışması, ona
böyük ümidlər bəsləməsi bizi çox sevindirirdi. Hüseyn İbrahi-
mov Vaqifin “Acı” şeiri üzərində xüsusilə dayanmışdı. Həmin
şeir Rəsul Rzanın “Rənglər” şeirinin təsiri ilə yazılsa da, şairin
yeni söz deməyi nəzər-diqqətdən yayınmamışdı. Hüseyn
müəllim yazırdı: “Açı” şerində oxuyuruq:
Vaqif Məmmədov xatirələrdə
59
Namus ləkəsi,
Ögey ana səsi,
Təmannalı kömək,
Dost
matəmində verilən yemək,
Övlad itkisinin dadı,
Ana fəryadı.
Qəmdən doğan gülüş,
Namərd əli ilə düzələn iş,
Bəzi insanların dili,
Bəzilərinin üzü,
Bir də anasız körpənin
İlk “Ana” sözü.
Tutarlı deyilmişdir! Oxucu cavan müəllifin ürəyindəki nəçib
hissləri dərhal duyur, onu şəxsən tanımasa da (bu sətirlərin
müəllifi kimi) rəğbət bəsləyir, razı qalır. Çünki,
şair oxucunu
düşünməyə, şeirini dönə-dönə oxumağa vadar edir. Bu isə
müəllifin nailiyyəti və xoşbəxtliyidir.
Bu yazıdan sonra Hüseyn İbrahimov Vaqiflə tanış oldu.
Sonralar da Vaqifin uğurlarına ən çox sevinən insanlardan biri
oldu. 1980-ci il yanvar ayının 1-də Azərbaycan Yazıçılar İttifa-
qının Naxçıvan şöbəsinin məsul katibi, şair Müzəffər Nəsirli
dünyasını dəyişdi və həmin vəzifəyə yazıçı Hüseyn İbrahimov
seçildi. Hüseyn müəllim düz 27 il (2007-ci ilin yanvarına kimi)
bu vəzifədə çalışdı, Naxçıvan ədəbi mühitinin inkişafına öz
qayğısını əsirgəmədi. Vaqıflə Hüseyn müəllim arasındakı bu
dostluq 40 ildən artıq davam etdi. Sonralar Vaqif müəllim
Hüseyn İbrahimova gözəl bir şeir də həsr etmişdi.
İş elə gətirdi ki, 1982-ci ilin oktyabr ayının 1-dən mən də
Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının Naxçıvan
şöbəsində məsləhətçi
vəzifəsində işə başladım. Mən deyərdim ki, həmin vaxtdan mə-
nim gənc şairlərlə, o cümlədən, Vaqif Məmmədovla da yaxın-
lığım başladı. Müxtəlif tədbirlər olanda rayonlarda yaşayan şair
və yazıçıları Naxçıvana dəvət edirdik. Həmin dövrdə əlaqə
yaratmaq çətin olduğu üçün şair və yazıçılara məktub göndərir-