90
sayı 164 nəfər olan “Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqı”dir.
İttifaqın nəzdində bu bölmələr fəaliyyət göstərir: musiqili səhnə
əsərləri bölməsi, simfonik musiqi bölməsi, kamera musiqisi
bölməsi, mahnılar bölməsi, musiqi tənqidi bölməsi və s.
Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqı öz üzvləri haqda informasiyalar
toplayır, öz imkanları daxilində onların yaradıcılıq və şəxsi
xarakterli müxtəlif problemlərinin həllinə kömək edir. Bu
təşkilata üzvlük artıq peşə karyerasının zəruri elementi hesab
olunmur. “Azərbaycan Musiqi Xadimləri İttifaqı”nın əsas
vəzifələrinə müxtəlif müsabiqələrə və festivallara səfərlərin
təşkilində musiqiçilərə və musiqi kollektivlərinə köməklik
göstərmək, ölkədə müxtəlif müsabiqələr keçirmək, məişət
problemlərinin həllində musiqiçilərə yardım göstərmək daxildir.
1995-ci ildə təşkil edilən “Yeni Musiqi” cəmiyyəti isə yeni
şəraitdə geniş beynəlxalq əlaqələr qurmağa, Azərbaycan
musiqisini dünya arenasında təbliğ etməyə çalışır. “Yeni Musi-
qi” Cəmiyyəti Azərbaycanı İSCL və ACL-də təmsil edir, ən
yeni musiqi ilə bağlı müxtəlif festival layihələrini həyata keçirir,
Azərbaycan musiqiçiləri ilə tanınmış xarici ifaçılar və
nəşriyyatlar arasında vasitəçilik edir. Azərbaycanda bir
yaradıcılıq ittifaqı nümunəsi kimi özünüidarəetmə prinsipi ilə
fəaliyyət göstərən təşkilat Azərbaycan Aşıqlar Birliyidir. Qeyd
etmək lazımdır ki, bu qeyri-dövlət təşkilatı 1984-cü ildən
Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin nəzdində fəaliyyət
göstərən Respublika Aşıqlar Birliyinin davamçısıdır. Aşıqlar
Birliyinin fəaliyyətini ümumi şəkildə nəzərdən keçirərkən, hər
şeydən əvvəl onu qeyd edək ki, həmin təşkilat bu, son dərəcə
mürəkkəb dövrdə yeni şəraitə uyğunlaşmaqda kifayət qədər
çeviklik göstərə bilir. Maliyyə ehtiyatlarının məhdudluğuna
baxmayaraq, Birlik rəhbərliyi onlarla tədbir, o cümlədən müasir
dövrün ən məşhur aşıqlarının yaradıcılıq, keçmişin görkəmli
ustad aşıqlarının isə xatirə gecələrini keçirmişdir. Birliyin
nəzdində iki aşıq ansamblı fəaliyyət göstərir, xalq yaradıcılığı
problemini işıqlandıran “Ozan” qəzeti nəşr edilir. Aşıqlar Birliyi
91
həmçinin qonşu dövlətlərin (İran, Türkiyə) dastan ustadları ilə
mədəni əməkdaşlığının yaradılması və inkişaf etdirilməsi
istiqamətində də müəyyən iş aparır. İran aşıqları ilə xüsusilə sıx
yaradıcılıq əlaqələri qurulmuşdur.
Öz kökləri ilə tarixin ən dərin qatlarına gedib çıxan
sənətkarlıq növlərinin xeyli hissəsi indiyə kimi öz
mövcudluğunu davam etdirir. Xalçaçılıq, daş oymaçılığı,
ipəkçilik, misgərlik, zərgərlik, şəbəkəçilik kimi ənənəvi sahələr
sənət peşələrinin əsasını təşkil edir. Ölkədə sənayenin inkişafı
ənənəvi peşə sənətlərinin ixtisar prossesinə təsir etmişdir.
Ancaq, buna baxmayaraq qeyd etmək lazımdır ki, bir sıra
spesifik peşə sənəti məhsullarına daimi tələbatla bağlı olaraq,
Şəkidə, Bakıda, Qazaxda və Azərbaycanın digər şəhərlərində
qədim peşə ənənələrini qoruyub saxlayan hələ çox ustalar vardır.
Son illərdə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi xalq-tətbiqi
sənətinin inkişafına xüsusi diqqət yetirir. Xalq sənəti nümunələri
üzrə üç dəfə respublika sərgi-müsabiqəsinin keçirilməsi buna
parlaq sübutdur. Bu sərgilərin keçirilməsində məqsəd bütün
çoxcəhətliliyilə birlikdə Azərbaycan xalq tətbiqi sənətinin daha
tam mənzərəsini yaratmaq olmuşdur: burada Azərbaycanın hər
yerindən xalçaçılıq, zərgərlik, ağac oymaçılığı, metalişləmə,
bədii tikmə nümunələri, xalq musiqisi alətləri nümayiş
etdirilmişdir. Həmin tədbirlərin keçirilməsi, bəzi növləri artıq
itib-batmaq həddində olan xalq tətbiqi sənətinin inkişafı üçün,
heç şübhəsiz, güclü stimul olmuşdur.
Mədəniyyət üzrə Elmi-Metodiki Mərkəz (əvvəlki adı
Respublika Xalq Yaradıcılıq Evi olmuşdur) həmişə müxtəlif
ənənəvi mədəniyyət sahələrinin hərtərəfli tənzimlənməsində
əlaqələndirici rolunu oynamışdır. Məhz Xalq Yaradıcılığı Evi
əməkdaşlarının ötən əsrin 30-40-cı illərində intensiv axtarışları
sayəsində Azərbaycanın müxtəlif bölgələrinin qiymətli folklor
nümunələri toplanmış və nəşr edilmişdir. Sonrakı illərdə Xalq
Yaradıcılığı Evi həm yerli, həm də beynəlxalq xarakterli
çoxsaylı festivilların, baxışların, müsabiqələrin keçirilməsinin
92
təşəbbüsçüsü kimi çıxış etmişdir. Bu tədbirlər, heç şübhəsiz,
bəzən müəyyən siyasi xəttin təbliği və təşviqi aləti olsa da,
bütövlükdə xalq yaradıcılığının müxtəlif janrlarının inkişafını
stimullaşdırır, ənənəvi incəsənətin mövcud vəziyyətinin bütöv
mənzərəsini yaratmağa imkan verir, Azərbaycanın müxtəlif
bölgələrinin xalq yaradıcılığı evlərilə, rayon mədəniyyət
şöbələrilə əlaqələri həyata keçirir, onların nəzdində fəaliyyət
göstərən xalq musiqisi kollektivlərinin attestasiyasını keçirir,
lazım gəldikdə isə onlara metodik yardım göstərirdi. Əldə edilən
məlumatlara görə respublikanın rayonlarında yaranmış ağır
iqtisadi vəziyyətlə əlaqədar bəzi kollektivlər öz fəaliyyətlərinə
xitam versələr də onların çoxu həm respublikada, həm də onun
hüdudlarından kənarda aktiv yaradıcı fəaliyyətlə məşğul olur.
İfaçiliq sənəti – yaradiciliğin dəstəklənməsi məsələlərindən
bəhs edərkən isə qeyd olunmalıdır ki, bu gün Azərbaycan təsviri
sənəti dolğun, yetkin və çoxşaxəli bir fenomen kimi çıxış edir və
onu parlaq orjinal bir hadisə kimi fərqləndirən xarakterik
struktur xüsusiyyətlərinə malikdir. Bu sənətdə dünya
praktikasında mövcud olan bütün əsas bədii istiqamətlər təmsil
olunmuşdur. Rəngkarlıqda realist tendensiya öz “sağlam”, hər
cür yalançı pafosdan uzaq məcrasına qovuşmuşdur. Primitivizm,
ekspressionizm, abstraktsionizm kimi bir çox digər istiqamətlər
də onunla dinc “yanaşı yaşayır”. Heç şübhəsiz ki, bu gün
rəssamlar öz düşüncə və bədii ideyalarını gerçəkləşdirməkdə
sərbəstdirlər. Həmçinin, heç şübhəsiz ki, tarixilik baxımından
bu, istənilən xalqın incəsənətinin inkişafı taleyində ən mühüm
andır.
Hazırda Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının 800-ə yaxın üzvü
vardır. Əvvəllər olduğu kimi, burada rəngkarlıq, heykəltəraşlıq,
dekorativ-tətbiqi sənət, monumental incəsənət, qrafika və tənqid
bölmələri fəaliyyət göstərir. Əvvəlki kimi yenə də rəssamlara
İttifaqın tabeliyində olan iki qalereyada öz sərgilərini pulsuz
təşkil imkanı verilir. Lakin, hər halda sərgilərin tam şəkildə
təşkili üçün, heç olmazsa afişaların, dəvətnamələrin və ən yaxşı
Dostları ilə paylaş: |