193
zalları) əsaslı bərpasına və modernləşdirilməsinə ehtiyac
duyulur. İncəsənət sahəsində tənəzzülün və mədəni irsin
itməsinin cəmiyyətə təsiri istənilən halda iqtisadi inkişaf üzrə
qarşıya qoyulan məqsədlərlə heç cür müqayisə edilə bilməz. Bu
baxımdan hökumət, yoxsulluğun azaldılması məqsədləri
çərçivəsində incəsənət sahəsində tənəzül meyllərinin qarşısının
alınmasına və mədəniyyətin inkişaf etdirilməsinə yönəldilmiş
əsas tədbirlər işləyib hazırlamalıdır.
Mütəxəssislərin fikrincə, hökumət yoxsulluğun azaldılması
ilə bağlı məqsədlərə öz təsirini iki əsas istiqamətdə
göstərməlidir: mədəni irsə və mədəniyyətin gələcək inkişafına
qayğının artırılması. Hazırda mədəniyyət sahəsində çalışan
işçilərin əmək haqları çox aşağı səviyyədədir. Buna görə də
incəsənət tədris sahəsində çalışan müəllimlərin və dövlət
mədəniyyət müəssisələrində çalışan işçilərin əmək haqlarının
artırılması yolu ilə mədəniyyət işçilərinin yaşayış səviyyəsinin
yaxşılaşdırılması təmin olunmalıdır.
Dünyanın bir çox ölkələrində bir qayda olaraq mədəni irsin
qorunması, saxlanması və onun fundamental inkişafı dövlət
siyasətinin tərkib hissəsi kimi, onun maliyyə vəsaitləri hesabına
həyata keçirilir. Buna baxmayaraq mədəniyyətlə bağlı əlavə
fəaliyyət sahələrinə özəl sektorun cəlb olunması da
həvəsləndirilə bilər. Buraya müxtəlif təlim proqramları bədii
gecələrin, incəsənət tədbirlərinin və mədəniyyət mərkəzlərinə
ekskursiyaların təşkil olunması, nəqliyyat, informasiya
texnologiyası və nəşriyyat eləcə də pərakəndə satış sahələri
aiddir. Bundan əlavə bəzi mədəniyyət mərkəzləri özəl sektora
idarəetməyə verilə bilər. Bütün bunlar hökumətin inkişaf
strategiyasına tam uyğun olaraq, gəlir əldə etmə imkanlarının
yaradılmasına birbaşa təsir göstərəcəkdir.
2003-cü ildə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən
müasir beynəlxalq təcrübəyə əsaslanan mədəniyyət siyasəti
istiqamətində 2004–2008-ci illər üçün “Azərbaycan
mədəniyyətinin Dövlət Strateji inkişafı proqramının” layihəsi
194
hazırlanmışdır. Proqram Azərbaycan Respublikasında dövlət
səviyyəsində aparılan mədəniyyət siyasətinin
əsas
istiqamətlərini müəyyən edir və “Mədəniyyət siyasətinin
təminatı”, “Mədəni irsin mühafizəsi”, “Yaradıcılığın
dəstəklənməsi” və “Mədəni mənafeylərin inkişafı” adlı 4
bölmədən, 20 fəsildən və Proqrama əlavə olunan “məqsədli
layihələr cədvəli”ndən ibarətdir. Proqram müasir cəmiyyətdə
mədəniyyətin rolunun yenidən dərk olunmasına, milli ideyanın
inkişaf etdirilməsinə, beynəlxalq aləmdə Azərbaycanın
nüfuzunun artırılmasına həsr olunmuşdur. Proqramın əsas
məqsədi keçmişi qoruyub saxlamaq, indini dəstəkləmək və
gələcək inkişaf üçün zəmin yaratmaqdır.
Xarici mədəniyyət siyasəti istiqamətində nazirliyin
mədəniyyət siyasəti şöbəsi YUNESKO, Avropa Şurası, Avropa
Birliyi, Türksoy, MDB və digər nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların
müvafiq qurumları ilə uğurlu əməkdaşlıq edir.
Təsadyfi deyildir ki, son illərdə Azərbaycan Mədəniyyət və
Turizm Nazirliyi ilə Avropa Şurası arasında əməkdaşlıq
çərçivəsində mədəniyyət siyasəti sahəsində bir sıra mühüm
layihələr həyata keçirilir. Bunların arasında Avropa Şurasının
Cənubi Qafqaz ölkələri üçün nəzərdə tutulmuş və 2000-ci ildən
başlanılmış STEYC layihəsi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bu
layihə çərçivəsində yerli və Avropa ekspertləri tərəfindən
Azəprbaycanın mədəniyyət siyasətinə dair milli məruzə
Strasburqda keçirilən Avropa Şurasının Mədəniyyət üzrə rəhbər
Komitəsinin toplantısında təqdim olunaraq Komitə tərəfindən
yüksək qiymətləndirilmişdir. Layihənin son mərhələsi kimi,
Məruzənin müzakirə edilməsi və mövcud problemlərin
araşdırılması məqsədilə Mədəniyyət Naizrliyi ilə Avropa Şurası
tərəfindən 23-24 iyun 2003-cü il tarixində Bakıda Milli Debatlar
keçirilmişdir. Yüksək dövlət səviyyəsində təşkil olunmuş Milli
Debatlar Azərbaycan Respublikası Prezidenti cənab Heydər
Əliyevin iştirakçılara ünvanlanmış müraciətinin oxunması ilə
başlanmışdır. İki gün davam edən tədbirin sonunda
195
Azərbaycanın mədəniyyət siyasəti üzrə Bəyannamə qəbul
olunmuşdur.
Eləcə də Avropa Şurasının STEYC layihəsi çərçivəsində bir
sıra digər tədbirlər də həyata keçirilmişdir ki, bunlardan biri də
“Şəhərlər üçün mədəniyyət siyasəti” proqramı olmuşdur. 16-22
iyun 2003-cü il tarixində Bakıda həyata keçirilən bu layihələdə
İsveçrə və Türkiyədən olan mütəxəssislər və həmçinin Avropa
Şurasının Mədəniyyət siyasəti və fəaliyyəti departamentinin
nümayəndələri iştirak etmişlər. 2004-cü ilin sentybarın 18-dən
20-dək Türkiyənin Antalya şəhərində Türkiyə hakimiyyət
orqanlarının dəvəti ilə STEYC Layihəsinin Üçüncü Nazirlər
Kollokviumu keçirilmişdir. STEYC Layihəsinin üçillik nəticəsi
kimi, “Azərbaycanda mədəniyyət siyasəti” adlı kitab yazılmış və
Azərbaycan, ingilis və rus dillərində çapdan çıxmışdır.
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Mədəniyyət siyasəti
şöbəsi Avropa Şurası və Almaniyanın Bonn şəhərində yerləşən
“ERİKarts” elmi-tədqiqat institutu tərəfindən həyata keçirilən
“Avropada mədəniyyət siyasəti: əsas təmayüllər və faktların
Kompendiumu” beynəlxalq birgə layihəsində iştirakını davam
etdirmişdir. Azərbaycan Respublikasının aid olan son faktlar və
sənədlər təhlil edilib işlənilmiş və Avropa Şurasına təqdim
olunmuşdur.
2002–2003-cü illər ərzində YUNESKO-nun “Bəşəriyyətin
şifahi və qeyri-maddi irsinin şah əsərləri proqramı” çərçivəsində
geniş fəaliyyət aparılmışdır. YUNESKO-nun Baş Direktoru, Baş
direktorun müavini, qeyri-maddi irs departamentinin rəhbərliyi
ilə nazirliyin nümayəndələri Parisdə və Bakıda bir sıra mühüm
görüşlər keçirmişdir. Şöbə Milli Elmlər Akademiyası və
YUNESKO üzrə Azərbaycan Milli Komissiyası ilə birgə
Azərbaycan müğamının qorunmasına və inkişafına
istiqamətləndirilmiş Fəaliyyət Planı tərtib etmişdir. Belə gərgin
və məqsədyönlü fəaliyyətin nəticəsində 2003-cü ilin noyabr
ayında Azərbaycan muğamı YUNESKO-nun “Bəşəriyyətin
şifahi və qeyri-maddi irsinin şah əsərləri” siyahısına daxil
Dostları ilə paylaş: |