202
siyasəti qətiyyən indiki bizium cəmiyyətin can atdığı ictimai
həyata uyğun gələ bilməzdi. Artıq cəmiyyətin hərtərəfli
inkişafını, mənəvi mədəniyyətin əsl zənginlikləri sisteminin
yaradılmasını tələb edən yeni baxışlar sistemi formalaşmaqda
idi. Bütün bu əlamətdar hadisələrdən sonra Respublikanın öz
milli mənafeyinə uyğun bir çox prioritet vəzifələr dururdu.
Onlardan biri də Dövlət gənclər siyasəti ilə bağlı idi. Bu sahədə
müstəqil suveren respublikamızın atdığı ilk addım Dövlət
Gənclər siyasəti haqqında Azərbaycan Respublikasının
Qanununun qəbulu oldu.
Bu dövrü xarakterizə edəndə görürük ki, ictimai-siyasi
vəziyyətin mürəkkəb olduğu bir dövrdür. Hakimiyyətdə hər
hansı siyasi qüvvənin olmasından asılı olmayaraq Azərbaycan
gəncləri istər ölkə qarşısında, istərsə də öz şəxsi vicdanları
qarşısında vəzifələrini yerinə yetirirdilər. Kommunist rejimi
dövründə mövcud olan gənclər təşkilatları və onlar haqqındakı
qanunlar artıq öz qüvvəsini itirmişdi. Zəngin potensial enerjiyə
malik gənclərin vahid Dövlət gənclər siyasəti haqqında
Azərbaycan Respublikası Qanunu ətrafında birləşdirmək vacib
idi. Bu Qanunun qəbul edilməsi mədəniyyət siyasətinin uğurlu
yürüdülməsinə güclü təkan vermiş oldu. “Gənclər siyasəti
haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi
barədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanında isə
“Gənclər siyasti haqqında” Azərbaycan Respublikası
Qanununun qüvvəyə minməsi ilə əlaqədar həmin Qaununun
tətbiq edilməsini təmin etmək məqsədi daşıyan 6 may 2002-ci il
tarixli qərar verilmişdir. Əlbəttə ki, Qanun dövlətin mədəni
siyasətinin uğurlu başlanğıcı idi. Qanunda Azərbaycan
Respublikası bütün cəmiyyətin mənafeyi naminə gənclərin
potensialından daha dolğun istifadə edilməsi üçün sosial-
iqtisadi, siyasi-hüquqi, təşkilati şərait və təminatlar yaratmaq
məqsədi güdülür. Qanunda gənclər siyasətinin prinsipləri və
məqsədləri müəyyən edilmiş, dövrün tələblərinə cavab verə
biləcək müddəalar əlavə edilmişdir. Qanun bu siyasətin həyata
203
keçirilməsinin hüquqi, iqtisadi və təşkilati əsaslarını, eləcə də
əhalinin digər sosial qrupları ilə gənclərin əsl hüquq
bərabərliyinin təmin olunmasına yönəldilmiş hüquq və vəzifələr
sistemini müəyyən edir. 5 fəsil və 21 maddədən ibarət olan
Qanunda dövlət gənclər siyasətinin mahiyyəti və prinsipləri
aşağıdakı kimi göstərilmişdir: Xalqın gələcəyini müəyyən edən
xüsusi ictimai qrup kimi gənclərin özünəməxsus mənafe və
ehtiyacları olduğunun etiraf edilməsi; Cinsindən, milliyyətindən,
dilindən, dini etiqadından təhsilindən, sosiaıl mənşəyindən və
siyasi baxışlarından asılı olmayaraq gənclərin cəmiyyətdə hüquq
bərabərliyinə təminat verən hüquqi və sosial statusunun
müəyyənləşdirilməsi; Gənclərin hərtərəfli sosial, mənəvi və
fiziki inkişafina, onların hüquq və azadlıqlarının həyata
keçirilməsinə təminat verən şəraitin yaradılması; Gənclərdə
xalqın mənəvi irsinə və ənənələrinə, nəsillərin mənəvi əlaqəsinə
qayğıkeş münasibətin tərbiyə edilməsi; Gənclərin azadlıq, hüquq
və vəzifələrinin vəhdəti; Gənclərin sosial müdafiəsi üçün hüquqi
və təşkilati təminatların yaradılması.
Dünyada, o cümlədən Azərbaycanda baş verən ictimai-siyasi
hadisələr dəyişdikcə, gənclər qarşısında duran problemlər və
onların həlli yolları da dəyişməyə başlamışdır. Məhz buna görə
də üzümüzə gələn yeni əsrdə xalqımızın problemlərini müasir
dünya kontekstində həll edə bilmək üçün Azərbaycan
gənclərinin yenidən təşkilatlanması vacib idi. Bu məqsədlə
müstəqil Azərbaycan Respublikasında gənclər hərəkatını
əlaqələndirmək üçün 1994-cü il iyulun 26-da Azərbaycan
respublikası prezidentinin fərmanı ilə Gənclər və İdman
Nazirliyi yaradıldı. Gənclər və idman nazirliyi yaradıldıqdan
sonra dövlət gənclər siyasəti sahəsində mühüm işlər həyata
keçirilmiş, nazirliyin yerli strukturları formalaşmış, gənc nəslin
mənəvi tərbiyəsi və fiziki inkişafı, hüquqlarının müdafiəsi,
onların beynəlxalq qurumlarda iştirakı və gənclər təşkilatlarının
fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi sahəsində lazımi tədbirlər
görülmüş, bir sıra dövlət proqramları hazırlanmışdır.
204
1996-cı il fevralın 2-də müstəqil Azərbaycan Respublikası
gənclərinin birinci forumunun keçirilməsi respublikanın
həyatında müstəsna əhəmiyyətə malik bir hadisə oldu. Forum
müstəqil Azərbaycan Respublikasının qarşısında duran mühüm
vəzifələrin həyata keçirilməsində gənclərin fəal iştirak etməyə
hazır olduğunu nümayiş etdirdi və gənclərlə işin nəzərəçarpacaq
dərəcədə canlanmasına səbəb oldu. 1997-ci il fevralın 1-də isə
Azərbaycan Respublikası prezidentinin forum nümayəndələrinin
bir qrupu ilə görüşündə forumdan keçən bir il ərzində görülmüş
işlər təhlil olundu və gəncliklə bağlı əsas problemlərin həlli
yolları müəyyən edildi. Respublika prezidentinin elə həmin gün
imzaladığı sərəncamla fevralın 2-si Azərbaycan gəncləri günü
elan edildi. 1999-cu ilin başlanğıcı da Azərbaycan gəncləri üçün
əlamətdar oldu. Mart ayının 2-3-də Azərbaycan gənclərinin
ikinci forumu keçirildi. O, birinci forumdan keçən üç il ərzində
görülmüş işlərə yekun vurmaqla yanaşı, müstəqil dövlət
quruculuğu yolunda gənclərin üzərinə düşən böyük vəzifələri
müəyyən etdi, respublikanın ictimai-siyasi həyatında gənclərin
daha fəal iştirakı üçün şəraitin yaradılması, dövlət orqanlarının
diqqətini gənclik problemlərinin həllinə yönəltməklə bağlı
tövsiyələr verdi.
Bununla yanaşı, dövlət gənclər siyasətinin həyata keçirilməsi
sahəsində həllini gözləyən bir sıra problem və məsələlər
mövcuddur. Uşaq və gənclərlə işləyən kadrların hazırlanması,
gənclərin həyatında baş verən proseslərin elmi şəkildə
öyrənilməsi günün vacib məsələlərindəndir. Ayrı-ayrı dövlət
hakimiyyəti və idarəetmə orqanlarının gənclərlə iş üzrə əlaqəli
və məqsədyönlü fəaliyyət göstərməsi üçün lazımi şərait
yaradılmalıdır. Gənclərin daha geniş təbəqələrinin dövlət
idarəetmə işlərinə cəlb olunması sahəsində əlavə tədbirlərin
görülməsinə və bunun üçün lazımi maliyyə vəsaitinin
ayrılmasına ehtiyac vardır. Ölkə əhalisinin yarıdan çoxunu təşkil
edən uşaq, yeniyetmə və gənclərin üzləşdikləri problemləri həll
Dostları ilə paylaş: |