211
mütəxəssis hazirlığı ilə yanaşı, eyni zamanda elmi araşdırmalar
aparılır, monoqrafiyalar və monaqrafiyalar yazılır, dərsliklər
nəşr edilir. Məsələn, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və
İncəsənət Universiteti və Azərbaycan Turizm İnstitutunda
həyata keçirilən kadr hazırlığı bu sahədə görülən işlər sırasında
çox mühüm əhmiyyət daşımaqdadır.
Azərbaycanda son illərdə qeyri-neft sektorunun inkişafına,
xüsusilə prezidentin tapşırıq və fərmanları ilə Azərbaycanın
təbiətinin potensialından istifadə, ölkəyə turist axınının
yaxşılaşdırılması, Xəzərboyu ərazilərdə kurort, sanatoriya və
digər istirahət yerlərinin yaradılması prosesinə ciddi diqqət
yetirilir. Azərbaycanın digər turist ölkələrindən geri qalmayan
gözəl təbiəti var.
Mədəni turizm də Azərbaycanda inkişaf sektoru kimi
nəzərdən keçirilir, çoxtərəfli və ikitərəfli himayə, habelə xarici
investorların layihə yardımları ilə dəstəklənir. Azərbaycanlılar
turizmə məşğulluq yarada və gəlir gətirə biləcək inkişaf
potensialı kimi baxırlar. Ölkədə zəngin muzey və rəsm
qalereyaları, tarixi abidə və şəhərlər, məscidlər və kilsələr,
məbədlər, irs parkları, karvansaralar, tarixin əbədiləşdiyi çoxlu
yerlər vardır. Bu ölkə həmçinin güclü ənənəvi mədəniyyətə, adət
və ənənələrə, hərarətli qonaqpərvərlik ruhuna malik, habelə
uzun əsrlər boyu qədim ticarət yollarının üzərində yerləşmiş bir
ölkədir. Azərbaycanda mədəni turizmin inkişafı, onun həm
milli, həm də beynəlxalq səviyyədə cazibədar olması üçün bir
sıra şərtlərin hökmən yerinə yetirilməsini tələb edir: zəruri
infrastrukturlar yaxşılaşdırılmaqla yanaşı mədəni turizm
yerlərinin (ətrafın, küçənin, reklamların) cazibədarlığı inkişaf
etdirilməli; kifayət qədər təlim görmüş işçi heyətinə
yiyələnməli; ziyarət ediləcək mənzərəli yerlər turist xidmətlərilə
əhatə olunmalı, turistlər üçün görüşlər və oriyentasiya sistemləri
(informasiya, tərcümə, bələdçilər, kataloqlar) inkişaf etdirilməli,
turizm sahəsində kiçik və orta müəssisələrin sayca artması
212
təşviq olunmalı; sovet hakimiyyəti dövründən sonrakı yeni milli
irs şüurunun yayğınlaşmasına çalışılmalıdır.
Avropa Şurası ekspertlərinin hesabatlarında deyilir ki,
mədəni turizm Azərbaycanın inkişafında ən mühüm dəyərlərdən
və beynəlxalq səviyyədə ölkənin imicinin yayılması
imkanlarından biridir. Ölkənin nəhəng turizm potensialının
inkişafı baxımından aşağıdakıları nəzərdə tutmağı tövsiyə
edirik: Milli mədəni turizm strategiyasını və onun meyarlarını
inkişaf etdirmək; Turizmin inkişafı üçün zəruri olan
infrastrukturlarla – yol, xidmət, elektrik şəbəkələrinin
modernləşdirilməsi ilə bağlı nazirliklər arasında əməkdaşlıq
yaratmaq; Mədəni məlumatlılığın qiymətləndirmə
və
monitorinqin, Azərbaycan mədəni marşrutlarının və s.
genişlənməsini təşkil etmək;
İnformasiyalar yaymaq;
tərcümələr, soraq kitabçaları, YUNESKO-nun Dünya İrsi
haqqında məlumatlar, internetdə mədəni turizm və xəbərlər
buraxılışı; Müəssisələr arasında əməkdaşlıq; özəl sektor
tərəfindən dəstək və marketinq, layihələrin inkişafına dəstək,
əməkdaşlıq və siyasət sferasında menecment; İctimai və özəl
sponsorluğun dəstəklənməsi və genişləndirilməsi; Təşkilatçılığın
inkişafı; Müxtəlif bazarların, mədəniyyət festivallarının və s.
genişləndirilməsi və dəstəklənməsi; Zəngin Azərbaycan
mədəniyyətinin spesifik xüsusiyyətlərinin inkişaf etdirilməsi;
Ölkədəki çoxmədəniyyətliliyin və onun mədəni çoxçeşidliliyinin
əhəmiyyətinin inkişaf etdirilməsi.
Azərbaycanda sərbəst-asudə vaxtı dəyərləndirmə fəaliyyəti;
mərkəzi və yerli idarələr, universitetlər, ictimai cəmiyyət
təşkilatları vasitəsilə və fərdlərin özləri tərəfindən həyata
keçirilməkdədir. Lakin təşkilatlar arasındaki koordinasiya,
mütəxəssis personal və maliyyələşmə çatışmazlığı problemləri
davam etməkdədir.
Gənclərin sərbəst vaxtında məlumat alması, bacarıqlarını
artırmaları və peşə qazanmaları məqsədilə tərbiyələndirilməsi,
küçə uşaqlarının və əlillərin cəmiyyətə qazandırılması
213
məsələləri ilə bağlı səylər yetərsiz qalmaqdadır. Xüsusilə,
gecəqondu qismində və ətraf yerlərdə bacarıq artırıcı və peşə
qazandırıcı
fəaliyyətlərlə bağlı problemlər aradan
qaldırılmamışdır. Bu problemlərlə yanaşı, qeyd edilməlidir ki,
son vaxtlaq respublikamızda gənclərin asudə vaxtlarının
səmərəli keçməsinə dair bir sıra layihələr həyata
keçirilməkdədir. Nümunə üçün deyək ki, bu yaxınlarda
“Xəmsə” intellektual oyun təşkil olundu. Bu çempionatda ölkə
üzrə 400 komanda iştirak etdi. Digər oyun isə kompüter oyunları
idi. “Bu vətən bizimdir” yay düşərgələrinin də təşkil olunması
gənclərin asudə vaxtlarının səmərəli keçməsi baxımından
əhəmiyyətli olub.
Hazırda, dövlətin gənclər siyasəti haqqında proqramın icrası
bütün sahələr üzrə davam etdirilməkdədir. Cənab İlham Əliyev
prezident seçildikdən sonra dövlətin gənclər siyasəti yeni
mərhələyə qədəm qoyub. Dövlətin gənclər siyasətilə bağlı əsas
məqsədi mənəviyyatı möhkəm, əqidəli, vətənpərvər və eyni
zamanda yüksək intelektə və geniş dünya görüşə malik olan
gənc nəsil yetişdirməkdir.
214
NƏTİCƏ
Müstəqilliyinin ilk illərində Azərbaycan Respublikasının
qarşısında yeni tarixi mərhələ: dövlət müstəqilliyinin
möhkəmləndirilməsi, demokratik, hüquqi, dünyəvi dövlət
qurulması, ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsi, Dağlıq
Qarabağ probleminin milli maraqlara uyğun həlli, əhalinin
təhlükəsizliyinin və rifahının təmin edilməsi kimi taleyüklü,
mühüm tarixi vəzifələr məqsədə çevrilmişdir. Deyilənlər
ardıcıl, məqsədyönlü, düşünülmüş daxili və xarici siyasət
kursunun hazırlanıb həyata keçirilməsini və bu məqsədlə
ölkənin intellektual və sosial-iqtisadi potensialından, ictimai-
siyasi qüvvələrindən səmərəli istifadə olunmasını zəruri
etmişdir ki, heç şübhəsiz, bu vəzifələrin həyata keçirilməsi
prosesində dövlətin yeni mədəniyyət siyasətinə olan ehtiyac
da özünü aşkar büruzə verdi. Lakin aktual və maraqlı olduğu
qədər də mürəkkəb bir fenomen olan mədəniyyət sahəsində
dövlət siyasəti yalnız nəzarətlə məhdudlaşmırdı. Burada
nəzarətdən çox mədəniyyətə qayğı məsələsi prioritet təşkil
edirdi. Həqiqətən də on yeddi illik müstəqillik dövründə
dövlətin mədəniyyət sahəsinə həsr olunmuş qanun, qərar və
konsepsiyaların mövcudluğu dediklərimizin sübutu ola bilər.
Müstəqil inkişaf mərhələsində cəmiyətin tərəqqisi mədəniyyət
fəaliyyətinin bütün sahələrində, yaradıcılıq axtarışlarında və
eksperimentə meyllərdə özünü daha bariz şəkildə göstərdi.
Bu, mədəniyyət tarixinə münasibətdə, milli-mənəvi irsi
mənimsəmək səyində, insanların fasiləsiz yaradıcılıq
prosesində iştirakında özünü göstərir. Müstəqillik illərində
Azərbaycanda dövlətin mədəniyyət siyasətində mənəvi
dəyərlərə yüksək qiymət verilmiş, ona qayğı zərurəti ön plana
çıxarılmışdır. Məhz belə bir mədəniyyət siyasəti nəticəsində
Azərbaycan cəmiyyəti mədəni inkişaf vəzifələrinə uyğun
gələn mədəniyyətin varislik prinsipini həm ümumsosial
səviyyədə, həm də şəxsi səviyyədə göstərərək mədəniyyəti
Dostları ilə paylaş: |