Mirzo ulug’bek nomidagi

Boshlang‘ich qayta ishlash. Xeshlanuvchi ma’lumot SHA-1 ga o‘xshab uzunligi 512 ga karrali bo‘lguncha to‘ldiriladi. To‘ldirishda ma’lumotdan keyin 1 yoziladi va qolgan bitlar nolь bilan to‘ldiriladi. Bunda ma’lumot uzunligi 512 modulь bo‘yicha 448 bilan taqqoslanadigan qilib to‘ldiriladi. Keyin berilgan ma’lumotning 64 bitlik uzunligi yoziladi.

Ma’lumotni 512 bitlik bloklarga ajratish. Kengaytirilgan ma’lumot 512 bitlik

_М (1) _{, М} (2) _{,..., М} ( N )
bloklarga ajratiladi.

3. 
   Asosiy sikl. Bussiklni yozish uchun argumenti va qiymatlari 32 bit bo‘lgan oltita mantiqiy funksiyadan foydalaniladi:
   

Ch (x,y,z)=(xy)( xz),
Maj (x,y,z)=(xy)( xz)(yz),
₀(x)=S²(x) S¹³(x) S²²(x),
₁(x)=S⁶(x) S¹¹(x) S²⁵(x),
₀(x)=S⁷(x) S¹⁸(x) R³(x),
₁(x)=S¹⁷(x) S¹⁹(x) R¹⁰(x).

_М (i )
blokni


_М (i ) _{ M} (i ) _M (i ) _...M (i )
16 ta 32 bitlik so‘zlarga ajratiladi va

0 1 15

W ,...,W
lar quyidagicha aniqlanadi:

0 63


W<sub>j


 M</sub> (i) _,


j  0,...,15,

j
for j=16 to 63 {
^Wj ^{ } 1 ^(Wj 2 ^{)  W}j 7 ^{ } 0 ^(Wj 15 ^{)  W}j 16
}

K ₀ ,..., K ₆₃
o‘zgarmaslar sifatida esa quyidagi 64 ta 16 lik ko‘rinishda

tasvirlangan tub sonlardan chiqarilgan kub ildizlar kasr qismlarining birinchi 32 biti olinadi:
428a2f98 71374491 b5c0fbcf e9b5dba5 3956c25b 59f111f1 923f82a4 ab1c5ed5 d807aa98 12835b01 243185be 550c7dc3 72be5d74 80deb1fe 9bdc06a7 c19bf174 e49b69c1 efbe4786 0fc19dc6 240ca1cc2de92c6f 4a7484aa 5cb0a9dc 76f988da 983e5152 a831c66d b00327c8 bf597fc7 c6e00bf3 d5a79147 06ca6351 14292967
27b70a85 2e1b2138 4d2c6dfc 53380d13 650a7354766a0abb 81c2c92e 92722c85
a2bfe8a1 a81a664b c24b8b70 c76c51a3 d192e819 d6990624 f40e3585 106aa070 19a4c116 1e376c08 2748774c 34b0bcb5 391c0cb3 4ed8aa4a 5b9cca4f 682e6ff3 748f82ee 78a5636f 84c87814 8cc70208 90befffa a4506ceb bef9a3f7 c67178f2
Asosiy sikl quyidagicha bo‘ladi:
for i=0 to N { // N – kengaytirilgan ma’lumotning bloklari soni.

8

7

6

5

4

3

2
// a, b, c, d, e, f, g, h registrlarni xesh funksiyaning (i-1) oraliq qiymati bilan // initsializatsiya qilish.

1
_{a  H} (i1) _{;
b  H} (i1) _{;
c  H} (i1) _{;
d  H} (i1) _{;
e  H} (i1) _{;
f  H} (i1) _{;
g  H} (i1) _{;
h  H} (i1) _;

// a, b, c, d, e, f, g, h registrlarga siqish funksiyasini qo‘llaymiz.

j
for i=0 to 63 {// Ch (e,f,g), Maj (a,b,c), ₀(a), ₁(e) va _W
T₁  h ₁ (e)  Ch(e, f , g)  K _j  W_j
T₂  ₀ (a)  Maj(a, b, c)
larni hisoblaymiz.

h  g ^;
}
g  f ^;
f  e ^;
e  d  T₁ ^;
d  c ;
c  b ;
b  a ;
a  T₁  T₂

// i – oraliq xesh qiymat
_H (i )
ni hisoblash.

_H ⁽ⁱ⁾ _{ a  H} ^(i1) _{; H} ⁽ⁱ⁾ _{ b  H} ^(i1) _{; H} (i ) _{ c  H} (i1) _{; H} ⁽ⁱ⁾ _{ d  H} ^(i1) _;
1 1 2 2 3 3 4 4
_H (i ) _{ e  H} (i1) _{; H} (i ) _{ f  H} (i1) _{; H} (i ) _{ g  H} (i1) _{; H} (i ) _{ h  H} (i1)
5 5 6 6 7 7 8 7

}
// i – bo‘yichassikl.

Natijada


_H ( N ) _{ H} ( N ) _{|| H} ( N ) _{|| H} ( N ) _{|| H} ( N ) _{|| H} ( N ) _{|| H} ( N ) _{|| H} ( N ) _{|| H} ( N )
ifoda M

1 2 3 4 5 6 7 8
ma’lumotning xesh qiymatini beradi.
SHA-512 xesh funksiyasi o‘zining tuzilishiga ko‘ra, SHA-256 xesh funksiyasiga o‘xshaydi, lekin unda uzunligi 64 bit bo‘lgan so‘zlar ustida amallar bajariladi. Bu algoritmda kiruvchi ma’lumotning uzunligi 2¹²⁸ bitdan kichik, xesh qiymat uzunligi 512 bit bo‘ladi. Ma’lumotning uzunligi 1024 ga karrali qilib to‘ldiriladi. To‘ldirishda ma’lumot oxiriga 1 yozilib, qolgan qismi nolь bilan shunday to‘ldiriladiki, ma’lumot uzunligi 1024 ga karrali condan 128 bit kam bo‘lishi kerak. Oxiriga berilgan ma’lumotning 128 bit uzunligi qo‘shiladi. SHunday qilib, kengaytirilgan ma’lumot uzunligi 1024 ga karrali bo‘ladi.

Boshlang‘ich vektor
_H (0)
8 ta 64 razryadli so‘zlardan iborat bo‘lib, u quyidagi tub

sonlar kvadrat ildizlarining kasr qismlariga teng qilib olinadi:
H ⁽⁰⁾ ={6a09e667f3bcc908, bb67ae8584caa73b, 3c6ef372fe94f82b, a54ff53a5f1d36f1, 510e527fade682d1, 9b05688c2b3e6c1f, 1f83d9abfb41bd6b, 5be0cd19137e2179}.

Ma’lumot 1024 bitlik qayta ishlanadi.
_М (1) _{, М} (2) _{,..., М} ( N )
bloklarga ajratiladi va ular ketma-ket

Asosiy sikl xuddi SHA-256 algoritmidagidek bo‘lib, faqat SHA-512
algoritmidagi funksiyalar va bajariladigan amallar 64 bitlik so‘zlarda aniqlangan

hamda qo‘shish mod 2⁶⁴ bo‘yicha olinadi. Siqish funksiyasi esa faqatssikldagi iteratsiyalar soni bilan farq qiladi:

j
for i=0 to 79 { // Ch (e,f,g), Maj (a,b,c), ₀(a), ₁(e) va _W
T₁  h ₁ (e)  Ch(e, f , g)  K _j  W_j
T₂  ₀ (a)  Maj(a, b, c)
larni hisoblanadi.

h  g ^;
}
g  f ^;
f  e ^;
e  d  T₁ ^;
d  c ;
c  b ;
b  a ;
a  T₁  T₂

^Natijada H ^{( N )}  H ^{( N )} || H ^{( N )} || H ^{( N )} || H ^{( N )} || H ^{( N )} || H ^{( N )} || H ^{( N )} || H ^{( N ) ifoda M}
1 2 3 4 5 6 7 8
ma’lumotning xesh qiymatini beradi.
Mantiqiy funksiyalar esa SHA-256 algoritmidagi mantiqiy funksiyalardan quyidagicha farq qiladi:
₀(x)=S²⁸(x) S³⁴(x) S³⁹(x),
₁(x)=S¹⁴(x) S¹⁸(x) S⁴¹(x),
₀(x)=S¹(x) S⁸(x) R⁷(x),
₁(x)=S¹⁹(x) S⁶¹(x) R⁶(x).

_М (i )
blokni


_М (i ) _{ M} (i ) _M (i ) _...M (i )
16 ta 64 bitlik bloklarga ajratiladi va

0 1 15



0 79
W ,...,W ^{larni quyidagicha aniqlanadi:}



j

j
W  M ⁽ⁱ⁾ , j  0,...,15,

for j=16 to 79 {

^Wj ^{ } 1 ^(Wj 2 ^{)  W}j 7 ^{ } 0 ^(Wj 15 ^{)  W}j 16
}

K ₀ ,..., K ₇₉
o‘zgarmaslar sifatida esa quyidagi 80 ta 16 lik ko‘rinishda

tasvirlangan tub sonlardan chiqarilgan kub ildizlar kasr qismlarining birinchi 64 biti olinadi:

428a2f98d728ae22	7137449123ef65cd	b5c0fbcfec4d3b2f	e9b5dba58189dbbc
3956c25bf348b538	59f111f1b605d019	923f82a4af194f9b	ab1c5ed5da6d8118
d807aa98a3030242	12835b0145706fbe	243185be4ee4b28c	550c7dc3d5ffb4e2

72be5d74f27b896f	80deb1fe3b1696b1	9bdc06a725c71235	c19bf174cf692694
e49b69c19ef14ad2	efbe4786384f25e3	0fc19dc68b8cd5b5	240ca1cc77ac9c65
2de92c6f592b0275	4a7484aa6ea6e483	5cb0a9dcbd41fbd4	76f988da831153b5
983e5152ee66dfab	a831c66d2db43210	b00327c898fb213f	bf597fc7beef0ee4
c6e00bf33da88fc2	d5a79147930aa725	06ca6351e003826f	142929670a0e6e70
27b70a8546d22ffc	2e1b21385c26c926	4d2c6dfc5ac42aed	53380d139d95b3df
650a73548baf63de	766a0abb3c77b2a8	81c2c92e47edaee6	92722c851482353b
a2bfe8a14cf10364	a81a664bbc423001	c24b8b70d0f89791	c76c51a30654be30
d192e819d6ef5218	d69906245565a910	f40e35855771202a	106aa07032bbd1b8
19a4c116b8d2d0c8	1e376c085141ab53	2748774cdf8eeb99	34b0bcb5e19b48a8
391c0cb3c5c95a63	4ed8aa4ae3418acb	5b9cca4f7763e373	682e6ff3d6b2b8a3
748f82ee5defb2fc	78a5636f43172f60	84c87814a1f0ab72	8cc702081a6439ec
90befffa23631e28	a4506cebde82bde9	bef9a3f7b2c67915	c67178f2e372532b
ca273eceea26619c	d186b8c721c0c207	eada7dd6cde0eb1e	f57d4f7fee6ed178
06f067aa72176fba	0a637dc5a2c898a6	113f9804bef90dae	1b710b35131c471b
28db77f523047d84	32caab7b40c72493	3c9ebe0a15c9bebc	431d67c49c100d4c
4cc5d4becb3e42b6	597f299cfc657e2a	5fcb6fab3ad6faec	6c44198c4a475817.

SHA-384 xesh funksiyasi algoritmi SHA-512 algoritmidan faqat boshlang‘ich vektori:

_H (0)
= {cbbb9d5dc1059ed8, 629a292a367cd507, 9159015a3070dd17,

152fecd8f70e5939, 67332667ffc00b31, 8eb44a8768581511, db0c2e0d64f98fa7, 47b5481dbefa4fa4} bilan farq qiladi. Bu algoritmda kiruvchi ma’lumotning uzunligi 2¹²⁸ bitdan kichik bo‘lib, xesh qiymat uzunligi 384 bit bo‘ladi. Boshqa hamma hisoblashlar SHA-512 algoritmi bilan bir xil bo‘ladi. Natijada, chiquvchi xesh qiymat sifatida:

_H ( N ) _{ H} ( N ) _{|| H} ( N ) _{|| H} ( N ) _{|| H} ( N ) _{|| H} ( N ) _{|| H} ( N ) _{|| H} ( N ) _{|| H} ( N )
ning chap tomondan 384 biti, ya’ni

1 2 3 4 5 6 7 8

_H ( N ) _{ H} ( N ) _{|| H} ( N ) _{|| H} ( N ) _{|| H} ( N ) _{|| H} ( N ) _{|| H} ( N )
olinadi.

1 2 3 4 5 6

6.