Modda va energiya almashinuvi va uning oqibatlari. Reja Moddalar va energiya almashinuvi haqida umumiy tushuncha

Shunday qilib, odam organizmida assimiliyatsiya va dissimi-lyatsiya jarayonlari bir-biriga bogliq holda davom etadi. Soglom bo’gan katta odamlarda bu ikkala jarayonlar bir-biriga teng muvoza-natda bo’ladi. Yosh organizimda assimilyatsiya jarayoni ustunroq bo’-lib, buning natijasida o’sish va rivojlanish ta’minlanadi. Keksa odam-lar organizmida esa dissimilyatsiya jarayoni ustun bo’ladi. Shuning uchun ham keksalarning terisi salqin bo’lib, yuzlarida ajin paydo boladi, tana muskulari o’shashib, ularning hajmi kichirayadi va qorni osilib qoladi. Ogir kasalliklar vaqtida dissimilyatsiya jarayoni kuchayadi. Shuning uchun, hatto yosh odamning rangi so’liydi, terisi quriydi, yuzida ajinlar paydo bo’ladi, muskullari bo’shashadi, tana massasi kamayadi.

Shunday qilib, odam organizmida assimiliyatsiya va dissimi-lyatsiya jarayonlari bir-biriga bogliq holda davom etadi. Soglom bo’gan katta odamlarda bu ikkala jarayonlar bir-biriga teng muvoza-natda bo’ladi. Yosh organizimda assimilyatsiya jarayoni ustunroq bo’-lib, buning natijasida o’sish va rivojlanish ta’minlanadi. Keksa odam-lar organizmida esa dissimilyatsiya jarayoni ustun bo’ladi. Shuning uchun ham keksalarning terisi salqin bo’lib, yuzlarida ajin paydo boladi, tana muskulari o’shashib, ularning hajmi kichirayadi va qorni osilib qoladi. Ogir kasalliklar vaqtida dissimilyatsiya jarayoni kuchayadi. Shuning uchun, hatto yosh odamning rangi so’liydi, terisi quriydi, yuzida ajinlar paydo bo’ladi, muskullari bo’shashadi, tana massasi kamayadi.

Demak, organizmda assimilyatsiya va dissimilyatsiya jarayonlari uzluksiz davom etadi. Ilmiy tadqiqotlarda aniqlanishiga qo’ra, odam tanasidagi har xil to’qima va tarkibiy qisimlarning yangilanish muddati turlicha bo’ladi. Masalan, jigar to’qimasi va qon zardobining oqsillari 20 kun davomida butunlay yangilanadi, tana muskularining oqsillari 180 kunda yangilanadi. Umuman odam tanasidagi hamma to’qimalar tarkibidagi oqsilarning yarmi har 80 kun davomida yangilanib turadi. Shuni alohida ta’kidlash kerakki, qaysi bir to’qima va organ qanchalik faol ish bajarsa, harakat qilsa, uning tarkibiy qisimlari yangilanshi shunchalik tez sur’atlarda bo’ladi. Binobarin, jismoniy mehnat, fizkultura va sport mashgulotlari odam tanasidagi to’qimalarning tez yangilanishi, organizmning yosh, soglom va tetik saqlanishiga olib keladi.

WWW.ARXIV.UZ