Molekulyar biologiya

GLOSSARIY 
Atamaning ingliz
tilidagi 
nomlanishi 
Atamaning rus 
tilidagi 
nomlanishi 
Atamaning 
o’zbek tilidagi 
nomlanishi 
Atamaning nomlanishi 
Basal-membrane 
Эмбрионал индукция Bazal 
(tayanch) 
membrana 
qoplovchi va biriktiruvchi to’qimalarni 
chegaralab turadigan hujayralararo tayanch 
qavat yoki qatlam. Moddalarning shimilishi 
va diffuziyasi uchun to’siq hamda elastik 
tayanch 
vazifasini 
bajaradi. 
Ayrim 
a’zolardagi 
kabi 
tanlab 
o’tkazish 
xususiyatiga ega 
Ferment,enzyme, 
biological catalyst 
Ферменты, 
энзимы, 
биологические 
катализатори 
Fermentlar, 
enzimlar, biologik 
katalizatorlar 
barcha tirik organizmlarda hosil bo’ladigan 
va katalizatorlik vazifasini bajardigan oqsil 
tabiatli moddalar. Biokimyoviy reaksiyalar 
tezligini 
oshiradi. 
Dastlab 
achitqi 
zamburug’larida 
aniqlangan. 
Ayrim 
ribonuklein kislotalar (ribozimlar) ham 
fermentativ faollikka ega (q. Enzimologiya). 
Fibrin 
Фибрин
Fibrin 
qon plazmasi tarkibidagi suvda erimaydigan 
oqsil. Fibrinogen-dan qon ivishi paytida 
hosil bo’ladi. 
Glycolis 
Гликолиз
Glikoliz 
tirik 
organizmlarda 
glukozaning 
sut 
kislotasigacha 
fermentativ 
yo’l 
bilan 
parchalanishini 
ta’minlovchi 
anaerob 
jarayon 
Isoferment 
Изофермент
Izoferment 
bir biologik turda bir-biriga o’xshash 
katalitik reaksiyalarni bajaruvchi, biroq 
tuzilishi 
va 
fizik-kimyoviy 
hamda 
immunologik 
xususiyatlari 
bilan 
farq 
qiluvchi fermentlar guruhi. 
Lactose 
Молочный сахар - 
лактоза 
Laktoza 
– 
sut 
shakari 
ikki molekula glukozadan tashkil topgan 
disaxaridlar. Ko’p miqdorda sutda va ba’zi 
o’simliklar tarkibida qisman uchraydi. 
Macroenergetic 
joining 
Макроэнергети 
ческие вещества 
Makroenergetik 
birikmalar, 
energiyaga 
boy 
birikmalar 
ATF va fermentativ reaksiyalarda ATF hosil 
qilish xususiyatiga ega bo’lgan birikmalar. 
Bu birikmalarni gidroliz qilinganda ko’p 
miqdorda energiya ajralib chiqadi. 
Metabolism 
Обмен веществ
Moddalar 
almashinuvi 
hujayrada fermentlar ishtirokida boradigan 
moddalarning hosil bo’ l ishi, parchalanishi 
va o’zaro almashinuvidan iborat bo’lgan 
barcha reaksiyalarning yig’indisi. Bunda 
organizm hayot faoliyati, o’sishi, ko’payishi 
uchun zarur moddalar va energiya bilan 

---

121
ta’minlanadi 
Breezing chain 
Дыхательная цепь 
Nafas olish zanjiri 
organik 
birikmalarning 
oksidlanishini 
amalga oshiruvchi fermentlar to’plami 
Nucliotides 
нуклеотиды 
Nukleotidlar 
azot asoslari, uglevod komponentlari va 
fosfor kislotadan tashkil topgan organik 
birikmalar. Irsiy informatsiyaning elementar 
tuzilma birligi hisoblanadi. Ferment-larning 
kofermentlari sifatida muhim ahamiyatga 
ega. 
Protien 
Белки
Oqsillar 
yuqori molekulali tabiiy organik birikmalar: 
2o xil aminokislota qoldiqlaridan tashkil 
topgan. Tirik organizmlar hayot faoliyatida 
muhim 
ahamiyatga 
ega. 
Turli-tuman 
vazifalarni, 
jumladan, 
boshqaruvchilik 
(gormonlar), katalitik (fermentlar), himoya 
qilish (zidditanachalar) va boshqalarni 
bajaradi. 
Terminatsiya, 
Терминация
Chegaralash, 
tamomlash 
ma’lum terminator — kodonlar yordamida 
polipeptid zanjir sintezining tamomlanishi