Mövzu: 5 hesablar sistemi və ikili qeydiyyat üsulu plan
Yüklə 57,21 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yekun 16 950 16 950
- 5.7.Əməliyyatların jurnala qeydiyyatı sistemi
- Cədvəl 5.2. Əməliyyatların qeydiyyat jurnalı
- Debet Kredit 200X
- Nizamnamə kapitalı 15 000
- Kreditor borcu 1 500
- Debitor borcu 1 000
- Xidmətdən gəlir 2 000
- Pul vəsaiti (bank,kassa) 800
- Pul vəsaiti (bank,kassa) 750
- Pul vəsaiti (bank,kassa) 1 200
- Əvəzsiz daxil olma 375
- Əməliyyat jurnalının qısaldılmış forması
- PUL VƏSAİTİ (KASSA,BANK) HESAB №…
- Cədvəl 5.3. Baş kitabların tərtibi qaydası
- Pul vəsaiti (Kassa,Bank)
5.6. Horizontal modeldə əməliyyatların maliyyə hesabatları üzrə əks etdirilməsi.Əməliyyatların qeydiyyatı ilə maliyyə hesabları arasında əlaqə Əməliyyatın qeydiyyatının aparılmasında əsas məqsəd maliyyə hesabatının tərtib edilməsidir. Qeydiyyatın aparılması zamanı hesablarla maliyyə hesabatı arasında əlaqəni bilmək mühasibatın işi üçün mühüm irəliləyiş ola bilər. Bu baxımdan əməliyyatın qeydiyyatı zamanı hesablarla maliyyə hesabatı arasında əlaqəni ifadə edəcək “Horizontal modeli” təklif etmək olar. Bu model vasitəsi ilə biz hər bir əməliyyatın elə yerindəcə hansı hesabatda göstərilməsini əvvəlcədən bilirik. Horizontal modelin yuxarıdakı misal nümunələri üzrə forması aşağıdakı cədvəldə verilmişdir (Cədvəl 5.1).. Cədvəldən göründüyü kimi, horizontal model əsasən 3 yerə bölünür: Balans hesabatı, Mənfəət və Zərərlər haqqında hesabat (MZHH) və Pul Vəsaitlərin Hərəkəti Haqqında Hesabat (PVHHH). Bu model vasitəsi ilə biz hər bir əməliyyatın təsir etdiyi elementin uyğun gəldiyi hesabatda qeyd aparmışıq. Məsələn , 15 000 $ investisiya qoyuluşu nəticəsində balans hesabatında aktivləri və kapitalı artırmışıq. Bu , Mənfəət və Zərərlər haqqında hesabatın heç bir maddəsinə təsir etməmiş , PVHH-ni isə artırmışdır. 5.7.Əməliyyatların jurnala qeydiyyatı sistemi Mühasib bütün təsərrüfat hadisələrini əməliyyat jurnalında qeyd edir. T-hesablar və horizontal model, sadəcə mühasibin işini asanlaşdırmaq və əməliyyatı təsəvvür etmək üçün lazımdır. Peşəkar mühasib əməliyyatı birbaşa jurnalada qeyd edə bilər. Yalnız mürəkkəb əməliyyatları təsəvvür etmək üçün T-hesablardan və horizontal modeldən istifadə edilsə daha yaxşı olar. Yuxarıdakı misala görə T-hesablarda və horizontal modeldə verilmiş əməliyyatların Əməliyyat jurnalında qeydiyyatı aşağıdakı cədvəldə verilmişdir (Cədvəl 5.2.): Cədvəl 5.2. Əməliyyatların qeydiyyat jurnalı
Qeyd edək ki, gələcək mövzularda müəyyən əməliyyatların mühasibat yazılışının nümunəsini vermək üçün Əməliyyat jurnalının qısa formasından istifadə edəcəyik. Bu forma birinci Əməliyyatımızın timsalında aşağıdakı kimi olacaqdır. Əməliyyat jurnalının qısaldılmış forması Hesablar Dt Kt Pul vəsaiti 15 000 Nizamnamə kapitalı 15 000 5.8. Baş kitabda hesabların qeydiyyatı Maliyyə hesabatının hazırlanmasının 3-cü mərhələsi olan Baş kitaba qeyd , əslində uçotun əsas məqsədlərindən birinə nail olmaqdır. Ona görə ki, hesablar üzrə baş verən proseslərə nəzarət etmək mühasib üçün əsas informasiya ola bilər. Belə ki , əsas hesablar üzrə gündəlik artma- azalmaları və qalıqları çıxarmaqla maliyyə vəziyyətini qiymətləndirmək olar. Bunu üçün mühasib bütün hesabların xüsusiyyətlərin bilməlidir. Odur ki, təcrübədə mühasibə “hesabaların dilini anlayan şəxs” kimidə baxırlar. Yuxarıda verilən misal əsasında əməliyyatları qruplaşdırmaqla kassa kitabını tərtib edə bilərik. Baş kitabın T – hesabın qruplaşdırılmasından fərqi odur ki, burada günün sonuna qalıqda cıxarmaq mümkündür. Beləliklə kassa kitabının hazırlanmış forması aşağıda göstərildiyi kimidir:
Əməliyyat jurnalı əsasında baş kitabın tərtib edilməsi qaydası aşağıda verilmişdir (Cədvəl 5.3); Cədvəl 5.3. Baş kitabların tərtibi qaydası
Yüklə 57,21 Kb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||