Mövzu giRİŞ Plan: Fənnin predmeti, məqsədi və vəzifələri Ə L v a n m e t a L l a r d a n

MÖVZU 15. 
SUQAYNADICI VƏ SUQIZIDIRICI APARATLAR 
Plan : 
1.
Suqaynadıcı aparatlar 
2.
Suqızıdırıcı aparatlar 
3.
Suqaynadıcı və suqızıdırcı aparatların istismar qaydası 
Müəssisələrdə texnoloji və sanitar-texniki məqsədlər üçün 70
0
C dən aşağı 
olmayan, həmçinin isti içkilərin hazırlanmasında 100
0
C yə yaxın qaynanmış sudan 
geniş istifadə edilir. Bununla bağlı qaynar suyun alınması üçün istifadə olunan 
aparatlar suqaynadıcılara və suqızıdırıcılra bölünürlər. 
Suqızıdırıcı 
aparatlarda 
su 
qaynama 
həddinə 
çatdırılmır, 
lakin 
suqaynadıcılarda əksinə olaraq su qaynama temperaturasına qədər qızıdırlır. 
Iş prinsipinə görə suqaynadıcı aparatlar fasiləli və fasiləsiz işləyən aparatlar 
bölünürlər. Fasiləli işləyən suqaynadanalarda qaynanmış suyun hazırlanması və 
paylanması bir-birindən vaxta görə ayrılmışdır. Su qaynayan kimi boşaldırlır. 
Qabda qaynanmış su qurtarmayıbsa, soyuq su tökmürlər. 
Failəsiz işləyən suqaynadanlarda qaynanmış suyun hazırlanması və 
paylanması fasiləsiz olur. 
Qızıdırlma mənbələrinə görə isə bu qrup aparatlar elektriklə, qazla, 
buxarla, bərk yanacaqla işləyən qurğulara bölünürlər. Hal-hazırda müəssisələrdə 
əsasən elektriklə və qazla işləyən aparatlardan geniş istifadə edilir. 
1.Suqaynadıcı aparatlar 
Qaynanmış suyun alınması məqsədi ilə müəssislərdə KHЭ-25, КНЭ-50, 
КНГ-200У və s. tipli suqaynadıcı aparatlardan geniş istifadə edilir. Bu aparatlar 
eyni 
iş 
prinsipinə 
malikdir, 
bir-birindən 
məhsuladrlığına, 
həmçinin 

---

enerjidaşıyıcısının növündən asılı olaraq qızıdırıcı kameranın quruluşuna və 
ölçülərinə görə fərqlənirlər. 
Suqaynadıcı aparatlatın iş prinsipi birləşmiş qablar qanununa əsalanmışdır və əsas 
aşağıdakı hissələrdən ibarətdir (şəkil 15.1.): gövdədən11
, 
boşaltma borusundan 5, 
qidalandırıcı borudan 8, siqnal borusndan 9, ocaqlıqdan16, qaz odluğundan 17, 
suqızıdırıcıdan 2, istilik elektrik qızıdırıclarından 3, qaynar su toplayıcısından 4, 
axıtma qısa borudan 6. 
Suqızıdıranda birinci qab gövdədən 11, ikinci qab isə qidalandırıcı bakdan 
ibarətdir. Hər iki qab bir-birinə qidalandırıcı boru 8 ilə birləşdirilmişdir. Aparatın 
gövdəsi 11 iki hissəyə bölünmüşdür, yuxarı hissə qaynanmış su toplamaq 4, aşağı 
hissə isə su qızıdrıma q 2 üçündür. 
Hazır qaynar su toplayıcısı ilə suqızıdarn arasında arakəsmə vardır. 
Arakəsmənin mərkəzində birləşdirici boru 5 yerləşir çi, suqızıdırıcdakı qaynar su 
buxar köpükləri ilə birlikdə qaynar su toplayıcısına bu boru vasitəsilə tökülür və 
oradan isə paylaşdırma kranı 10 ilə götürülür. 
Birləşidirici borudakı suyun səviyyəsi borunun ağzından 8-0sm aşağı olur 
və həmişə də sabit qalır, bu vəziyyət qidalandırıcı bakdakı süzgəc klapanı 7 ilə 
yaradılır. Boru 1 ilə gövdəyə verilən soyuq suyun miqdarı həmişə toplayıcıya 
gedən qaynar suyun miqdarına bərabər olur. 
Suyun aparata avtomatik verilməsi aşağıdakı kimi olur. Toplayıcı baka 
qaynar su getməyə başlayanda boruda suyun səviyyəsi azalır. Lakin birləşmiş 
qablar qanununa görə suyun səviyyəsi tez bərpa olunur. Bu zaman klapan açılr və 
ora əvvəlki səviyyəyə çatana qədər lazım olan miqdarda su gedir. Lakin suyunu 
səviyyəsi əvvəlkindəm bir qədər aşağı olur, çünki suyun bir hissəi bakdan gövdəyə 
gedir. 
Klapanın açılma dərəcəsi, üzgəcin enmə dərəcəsindən asılıdır; üzgəc aşağı 
düşdükcədə klapan da bir o qədər çox açılır. Beləliklə , qidalandırıcı bakın üzgəc 
şarı birləşdirici boruda suyun səviyyəsini sabit saxlayaraq aparta soyuq su ilə 
daimi təchiz etmiş olur. 
Qidalandırıcı bakın içərsində klapandan başqa siqnal borusu 9 da vardır, 
həmin borudan kanalizasiyaya artıq soyuq su axır.