| Tarixi prosesin mənası varmı?
Antik fəlsəfədə problemə ikili baxış mövcud olmuşdur:
✓
Sivilizasiya inkişaf etdikdə cəmiyyət “çürüyür”. Tarixi proses “qızıl əsrindən” “gümüş
əsrinə”, oradan isə “dəmir əsrinə” keçir.
✓
“Dövriyyə nəzəriyyəsi”nin ilkin variantı Heraklit tərəfindən irəli sürülmüşdür. Tarixi proses
əbədi alov kimidir – gah sönür, gah da yeni qüvvə ilə yenidən alovlanır. Qədim yunanlar tarixin
təkrarlanması konsepsiyasını irəli sürürdülər. Həmin konsepsiyaya görə, hadisələr sonsuz sayda
təkrarlanır, yəni tarix əbədi və mənasız təkrarlanma prosesidir. Bu prosesdə bir hadisənin
əhəmiyyəti başqa hadisənin əhəmiyyətindən hec də çox deyildir.
✓
Tarixi – inkişaf kimi, cəmiyyətin ibtidaidən aliyə, ibtidai həyat tərzindən daha təkmil
səviyyəyə yüksəlişi kimi şərh edən nəzəriyyələr (İ.Kant, V.Hegel, K.Marks). İmmanuel Kant
Dostları ilə paylaş: | 
