Mövzu Marketinqin ətraf mühiti Plan

2.2.5. Marketinqin elmi-texniki mühiti

Marketinqin elmi-texniki mühiti dedikdə istehsalın texnika və texnologi­ya­sının tək­mi­lləş­diril­məsinə, yeni, daha mütərəqqi texnika və texnologiyanın yaradılmasına və tətbiqinə imkan ya­radan elmi-texniki nailiyyətlər başa düşülür. Bu amillərə elmi-texniki və texnoloci tərəqqi, innovasiyaların intensivliyi, müəssisənin və onun rəqib-lərinin innovasiya potensialı, elmi-tədqiqat və təjrübə-konstruktor işlərinə sərf edilən vəsaitlərin məbləği, kadrların peşəkarlıq səviyyəsi və bu kimi digər amillər aiddir.

Bu gün elmi-texniki mühit amilləri jəmiyyətin mövjudluğunu, məh­sulların texniki-istismar, keyfiyyət və dəyər parametrlərini müəyyən edən, həm­çi­nin müəssisələrə rəqibləri tərəfəindən təkrar edilməsi çətin olan və hətta, mümkün olmayan dayanıqlı rəqabət üstünlüyü əldə etməsinə imkan verən başlıja istehsal ami­linə çevrilmişdir. Yeni texnika və texnologiyanın tətbiqi məh­sulların təkmilləş­dirilməsinə, yeni məhsulların və yeni marketinq imkanlarının yaradılmasına, həm­çi­nin istehlakçıların tələbatlarının xarakterinin, davranışının və vər­dişlərinin dəyişmə­si­nə sə­bəb olur. Mə­sələn, yük avtomobilləri istehsalında yeni texnologiyanın tətbiqi da­ha sürətli, qə­naətjil və iri tonnaclı avtomobillərin yaradıl­ma­sına səbəb olmuşdur. Bu isə də­mir­­yol nəqilyyatı ilə daşımalara tələbatın azalmasına gətirib çı­xar­mışdır. Televizor is­teh­salı isə kinoteatrların xidmətinə tələbatın azalmasına, İnternet sis­tem­inin yaradılması və televizorların istehsalı məhsulların satışında «onlayn tijarətinin» və telemarketinqin tətbiqinə səbəb olmuşdur.

Bunu nəzərə alan firmalar yeni texnika və texnologiyanın hazırlanmasına və tətbiqinə külli miqdarda investisiya qoyur, firmalar bu sahədə hökumətlə, hətta rə­qib firmalarla əməkdaş­lıq edirlər.

Lakin, onu da qeyd etmək lazımdır ki, yeni texnika və texnologiyanın hazırlan­ması və tətbiqi onu həyata keçirən müəssisələrin özü üçün də təhlükələr yaradır. Belə ki, yalnız tex-noloci üstünlüyünü qoruyub saxlamaq məqsədilə yeni texnologiya hazırlayan və tətbiq edən müəssisələr istehlakçıya lazım olmayan məhsulun yara­dıl­ması ilə risk edirlər. Məsələn, «Kraft General Foods» kompaniyası keçən əsrin 80-jı illərində istehlakçıların davranışını nəzərə almadan bazara iki dəfə mikrodalğalı peçlərdə hazırlanması nəzərdə tutulan və ev temperaturunda uzunmüddət saxlan­ma­sı mümkün olan bir sıra ət yarımfabrikatları təklif et­mə­yə jəhd göstərmişdir və is­tehlakçıların davranışını nəzərə almadığından hər iki jəhd uğursuzluqla nətijə­lənmişdir. Belə ki, istehlakçılar ev temperaturunda sax­lan­ması mümkün olan məh­sul­la-rın tərkibində mütləq kimyəvi maddələr olduğunu düşünür və əksər hallarda, həmin məhsulların alınmasından imtina edirlər. Bu səbəbdən kompani­yanın «A La Carte» və «Impromptu» məhsulları uğursuzluğa düjar olmuşdur