Qasım bəy Zakir,
xan qızı Xurşidbanu Natəvanın
Xan Şuşinski
Fatma xanım Kəminə
həmcinin
Azərbaycan ziyalıları
Azərbaycan elm xadimləri
XIX əsrə qədər Azərbaycanda təhsil məscidlərin nəzdində ibtidai təhsil məktəbdə (mollaxanalarda), orta təhsil mədrəsələrdə, yaxud savadlı şəxslərin öz evlərində aparılırdı. Varlı adamların uşaqları ayrıca xüsusi məktəbdə - “Sare-xane”də təhsil alırdılar.
Yəni təhsilin verilməsi üçün ayrıca bir bina ayrılmamışdı.
Kimin imkanı harada çatır, orda da təhsil verirdi.
Mədrəsə müəllim hazırlayan orta və ali məktəb idi.
Ali ruhani mədrəsəni bitirmiş müəllim – müdərris adlanırdı. Tələbəyə mədrəsəni bitirmək barədə şəhadətnamə verilirdi.
Məktəb və maarif işi əsasən din xadimlərinin nəzarətində idi.
Mənbələr məlumat verir ki,
XVIII əsrin ikinci yarısında
Şuşada 6 məktəb və 1 mədrəsə
fəfliyyət göstərirdi.
Bu məktəblərdə
ərəb dili,
Azərbaycan dili,
bəzi məktəblərdə isə fars dili
tədris edilirdi.
XIX əsrin 30-cu illərinə qədər Şuşadakı bu məktəblər, mədrəsələr Azərbaycanda yeganə təhsil ocaqları olaraq qalırdı.
XIX əsrin birinci yarısında Azərbaycanın Rusiyaya birləşdirilməsi nəticəsində maarif sahədə fərqlər nəzərə çarpmağa başladı.
Carizmin maarif sahəsində siyasəti Azərbaycanda əvvəlki tarixi dövrlərdə
məktəb və mədrəsələrin həyatında olan nailiyyətlərin inkar edilməsinə, ruslaşdırma yolu ilə çarizmə
Sədaqətli, rus dilini mükəmməl bilən məmurlar hazırlanmasına yönəlmişdi
Bu baxımdan
1830-cu il dekabrın 30-da fəaliyyətə başlamış Şuşa qəza məktəbi
Cənubi Qafqazda dünyəvi təhsil verən ilk şəhər məktəbi olmuşdur.
Məktəb dövlət idarələri üçün qulluqçular,
Dostları ilə paylaş: |
