Mpetencji do podejmowania samodzielnych decyzji dzielimy organy na
Yüklə 496,37 Kb.
|
|
14 1.5.
Teorie i kierunki badań nad procesem starzenia się organizmu .................................. 15
16
21 1.6. Ewolucja a zjawisko starzenia ....................................................................................... 25
Grażyna Barbacka-Surowiak, Józef Surowiak ....................................................................... 33
Charakterystyka rytmów biologicznych ........................................................................ 33 2.2.
Zegar biologiczny .......................................................................................................... 34 2.3. Rytmy snu i czuwania ................................................................................................... 39 2.4. Melatonina i jej rola w procesach rytmicznych organizmu .......................................... 40 2.5. Rytmika głębokiej temperatury ciała ............................................................................ 42 2.6. Rytmika układu endokrynnego ..................................................................................... 43 2.7. Rytmika układu krwionośnego ...................................................................................... 45
Małgorzata Siekańska ............................................................................................................ 48 3.1. Etapy i kryteria psychologiczne okresu starości ........................................................... 48 3.2. Postawy osób starych wobec zmian związanych ze starością i starzeniem się ........... 51 3.3. Stereotypy dotyczące starzenia się i starości ................................................................ 54 3.4. Psychologiczne uwarunkowania poczucia jakości życia i znaczenie wsparcia społecznego .................................................................................................................... 57 3.5. Zakończenie ................................................................................................................... 58
Badanie składu ciała ...................................................................................................... 60
61
63
65
67
68 4.2. Równowaga energetyczna organizmu w starszym wieku ............................................. 68
69
70
71
71
71
71
72
73
73 4.3.
Zmiany masy tłuszczowej i beztłuszczowej (w tym masy mięśniowej) z wiekiem .... 74
74
75
75
77
78
78
79
80
80
81
81 4.4.
Szczytowa masa kostna a łamliwość kości w wieku starczym ..................................... 82
82
82
83
Zmiany biochemiczne zachodzące podczas starzenia się: wielokierunkowość ............ 87 5.2.
Które składniki organizmu decydują o tempie starzenia się? ...................................... 87 5.3. Jakie reakcje warunkują proces starzenia? .................................................................... 90 5.4. Reakcje reaktywnych pochodnych tlenu ....................................................................... 90 5.5. Szczególna rola mitochondriów? ................................................................................... 93 5.6. Glikacja białek ............................................................................................................... 95 5.7. Inne modyfikacje białek ................................................................................................. 97 5.8. Spowolnienie metabolizmu białek ................................................................................ 97 5.9. Akumulacja lipofuscyny ................................................................................................. 98 5.10. Antyoksydanty, dieta a starzenie ................................................................................... 99
i profilaktyka Marian H. Lewandowski ............................................................................. 102 6.1. Wstęp ............................................................................................................................. 102 6.2. Ośrodkowy układ nerwowy ........................................................................................... 103 6.3. Komórki nerwowe ......................................................................................................... 104 6.4. Neurogeneza .................................................................................................................. 105 6.5. Neuroplastyczność ......................................................................................................... 107 6.6. Długotrwałe wzmocnienie i osłabienie synaptyczne .................................................... 109 6.7. Komórki glejowe ............................................................................................................ 111 6.8. Profilaktyka .................................................................................................................... 112 6.9. Podsumowanie ............................................................................................................... 114 7. Zmiany w narządzie wzroku związane z wiekiem Maria Starzycka, Ewa Starzycka-Bigaj ............................................................................................................... 117 7.1. Zmiany anatomiczne ..................................................................................................... 117 7.1.1. Aparat ochronny gałki ocznej: powieki, spojówki, narząd łzowy ...................... 117 7.1.2. Gałka oczna ......................................................................................................... 118 7.1.2.1. Ośrodki przejrzyste oka: rogówka, płyn przedniej komory, soczewka, ciało szkliste .......................................................................... 118 7.1.2.2. Błony gałki ocznej: twardówka, błona naczyniowa, siatkówka ............. 120 7.2. Zaburzenia widzenia ...................................................................................................... 120 7.3. Choroby oka związane z wiekiem ................................................................................. 122 7.3.1. Zaćma starcza ...................................................................................................... 122 7.3.2. Związane z wiekiem zwyrodnienie plamki .......................................................... 123 7.4. Profilaktyka i rehabilitacja w zmianach w narządzie wzroku związanych z wiekiem . 126
Jan Zapała, Mariusz Szuta .................................................................................................... 130 8.1. Ogólna charakterystyka zmian estetycznych w obszarze twarzy związanych z wiekiem ...................................................................................................................... 131 8.2. Anatomiczne i czynnościowe wykładniki starzenia się jednostek estetycznie jednorodnych twarzy ..................................................................................................... 134 8.2.1. Czoło .................................................................................................................... 134 8.2.2. Powieki ................................................................................................................ 136 8.2.3. Nos ....................................................................................................................... 138 8.2.4. Policzki ................................................................................................................. 139 8.2.5. Wargi .................................................................................................................... 140 8.3. Zmiany zachodzące z wiekiem w szkielecie czaszki twarzowej ................................... 141 8.4. Układ stomatognatyczny a starzenie się ....................................................................... 145 8.4.1. Zęby ..................................................................................................................... 146 8.4.2. Przyzębie .............................................................................................................. 147 8.4.3. Błona śluzowa jamy ustnej .................................................................................. 148 8.4.4. Język ..................................................................................................................... 149 8.4.5. Gruczoły ślinowe ................................................................................................. 149 8.4.6. Stawy skroniowo-żuchwowe ............................................................................... 150 8.5. Wprowadzenie do chirurgii odmładzającej twarzy ....................................................... 151 8.6. Współczesne możliwości odbudowy masy kostnej w zaniku starczym kości szczękowych ................................................................................................................... 153 8.7. Problemy leczenia implantoprotetycznego u pacjentów w wieku podeszłym i senioralnym ................................................................................................................. 154 8.8. Rehabilitacja układu stomatognatycznego w wieku starczym ...................................... 155 9. Zmiany w narządach laryngologicznych i ich schorzenia wynikające ze starzenia się organizmu Jacek Składzień, Jerzy Tomik, Jolanta Gawlik, Maciej Wiatr, Patryk Hartwich .............................................................................................. 157 10. Starzenie się układu sercowo-naczyniowego Kalina Kawecka-Jaszcz, Marek Rajzer, Michał Terlecki ................................................................................................ 166 10.1. Wstęp ............................................................................................................................. 166 10.2. Zmiany w obrębie łożyska naczyniowego w procesie starzenia .................................. 167 10.2.1. Nadciśnienie tętnicze ........................................................................................ 167 10.2.2. Sztywność dużych naczyń tętniczych ................................................................ 167 10.2.3. Dysfunkcja śródbłonka ...................................................................................... 171 10.2.4. Miażdżyca .......................................................................................................... 171 10.2.5. Układ współczulny ............................................................................................ 172 10.2.6. Hipotonia ortostatyczna oraz poposiłkowa ....................................................... 172 10.3. Zmiany w sercu w procesie starzenia ........................................................................... 173 10.3.1. Zmiany strukturalne miokardium ..................................................................... 173 10.3.2. Choroba niedokrwienna serca u osób w wieku podeszłym ............................. 175 10.3.3. Układ bodźcotwórczo-przewodzący serca ......................................................... 176 10.3.4. Aparat zastawkowy ............................................................................................ 177 10.4. Podsumowanie ............................................................................................................... 177 11. Proces starzenia się płuc Mieczysław Pokorski, Michał Walski , Justyna Antosiewicz ................................................................................................................ 180 11.1. Czynność płuc ............................................................................................................... 180 11.2. Ultrastruktura tkanki płucnej i surfaktantu ................................................................. 185 11.3. Implikacje kliniczne, profilaktyka, rehabilitacja ............................................................ 190
Tomasz Mach, Jacek Czepiel ................................................................................................... 195 12.1. Wstęp ............................................................................................................................. 195 12.2. Jama ustna ..................................................................................................................... 195 12.3. Przełyk ........................................................................................................................... 196 12.4. Żołądek .......................................................................................................................... 197 12.5. Jelito cienkie i grube ..................................................................................................... 197 12.6. Motoryka przewodu pokarmowego ............................................................................... 198 12.7. Peptydy przewodu pokarmowego .................................................................................. 198 12.8. Anoreksja ....................................................................................................................... 199 12.9. Wątroba .......................................................................................................................... 200 12.10. Drogi żółciowe ............................................................................................................. 201 12.11. Trzustka ........................................................................................................................ 201 12.12. Podsumowanie ............................................................................................................. 201 13. Nerki u osób w wieku podeszłym Olgierd Smoleński, Agnieszka Pardała, Witold Smoleński .................................................................................................................... 203 13.1. Wstęp ............................................................................................................................. 203 13.2. Patogeneza starzenia się nerek ..................................................................................... 204 13.3. Zmiany struktury nerki starczej .................................................................................... 205 13.4. Funkcja nerek u osób w wieku podeszłym ................................................................... 207 13.4.1. Nerkowy przepływ krwi ................................................................................... 207 13.4.2. Filtracja kłębuszkowa ....................................................................................... 207 13.4.3. Badanie czynności nefronu .............................................................................. 208 13.4.3.1. Klirens nerkowy ................................................................................. 208 13.4.3.2. Frakcja filtracyjna ............................................................................... 208 13.4.3.3. Maksymalny transport kanalikowy .................................................... 209 13.4.4. Czynność kłębuszków nerkowych u osób w wieku podeszłym ...................... 209 13.4.5. Czynność cewek nerkowych u osób w wieku podeszłym ............................... 210 13.5. Wytwarzanie moczu ...................................................................................................... 211 13.6. Bilans wodny organizmu ............................................................................................... 212 13.7. Nerkowa regulacja gospodarki elektrolitowej ............................................................... 212 13.7.1. Sód .................................................................................................................... 212 13.7.2. Potas ................................................................................................................. 213 13.7.3. Wapń ................................................................................................................. 213 13.7.4. Fosforany .......................................................................................................... 214 13.7.5. Wydalanie kwasów ........................................................................................... 214 13.8. Czynność endokrynna nerki .......................................................................................... 214 13.9. Podtrzymanie dobrostanu nerek u osób w wieku podeszłym ...................................... 215 13.10. Specyficzne problemy geriatryczne związane z układem moczowym ........................ 216 13.10.1. Nietrzymanie moczu ...................................................................................... 216 13.10.2. Zakażenia układu moczowego ....................................................................... 216 13.11. Podsumowanie ............................................................................................................. 217 14. Kość – procesy starzenia Tadeusz Niedźwiedzki .................................................... 219 14.1. Architektura kości ........................................................................................................ 219 14.1.1. Tkanka kostna grubowłóknista ........................................................................ 219 14.1.2. Tkanka kostna drobnowłóknista ...................................................................... 219 14.1.2.1. Tkanka kostna gąbczasta ................................................................... 220 14.1.2.2. Tkanka kostna blaszkowata ............................................................... 221 14.1.3. Komórki tkanki kostnej .................................................................................... 223 14.2. Osteoporoza ................................................................................................................. 227 14.2.1. Złamania towarzyszące osteoporozie ............................................................... 228 14.2.1.1. Złamania nasady dalszej kości promieniowej .................................. 228 14.2.1.2. Złamanie nasady bliższej kości udowej ............................................ 229 14.2.1.3. Złamania nasady bliższej kości ramiennej ....................................... 230 14.2.1.4. Złamania kręgosłupa w osteoporozie ............................................... 231 14.3. Narząd ruchu u osób w wieku podeszłym. Urazy układu narządu ruchu ................. 232 14.3.1. Uszkodzenie stożka rotatorów ........................................................................ 233 14.3.2. Zespół ciasnoty podbarkowej .......................................................................... 233 14.3.3. Adhezyjne zapalenie torebki stawu barkowego (zamrożony bark) ................ 234 14.3.4. Zerwanie ścięgna mięśnia dwugłowego ramienia ........................................... 234 Yüklə 496,37 Kb. Dostları ilə paylaş:
|