Mübariz Xəlilov, Nazlı Həsənova

begin
–
end
sözləri ilə məhdudlaşdırılmış 
operatorlar 
ardıcıllığı bir qurma operator de-məkdir. Burada 
end
sözü 
bağlayıcı 
operator 
mötərizəsi olduğundan, o həm də ondan əvvəlki operatorun sonunu 
bildirir, buna 
görə də ondan əvvəl «
;
» 
işarəsini qoymaq məcburi deyildir. 
End
sözündən əvvəl «
;
» 
işarəsinin qoyulması, axırıncı operator və 
end
sözləri 
arasında boş operatorun verildiyini bildirir. Boş operator heç bir əməliyyat 
yerinə yetirmir və onun daxil edilməsi üçün proqrama əlavə «
;
» 
işarəsini əlavə 
etmək kifayətdir. Boş operator əsasən idarəetməni qurma operatorun sonuna 
verilməsi üçün istifadə olunur. 
 
11.5. 
Daxiletmə və xaricetmə operatorları 
 
Daxiletmə operatoru (daxiletmə standart prorseduruna müraciət) 
aşağıdakı formadadır: 
read(<
daxiletmə siyahısı
>);
burada <
daxiletmə siyahısı> vergüllə bir-birindən ayrılan dəyişən adları 
ardıcıllığıdır. Məsələn, 
read(a,b,c,d);
. Bu operatorun 
yerinə yetirilməsi zamanı 
proqramın işi dayandırılır və istifadəçi klaviaturada 
a,b,c,d
dəyişənlərinin 
qiymətlərini, bir-birindən probellə ayırmaq şərtilə daxil etməlidir. Bu zaman 
daxil 
edilən qiymətlər ekranda görünür. Sonda 
Enter 
düyməsi sı-xılır. 
Məsələn
,
var t:real; i:integer; k:char; 
begin read(t,i,k) end;
Klaviaturada 
məsələn, yığmaq olar: 
123.41 10 G 
(
Enter
). 
Əgər proqramda bir neçə 
read
operatoru varsa, onda onlar üçün 
verilənlər bir-birinin ardınca daxil edilir. 
Məsələn
,