Mübariz Xəlilov, Nazlı Həsənova



Yüklə 4,93 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə297/355
tarix22.12.2023
ölçüsü4,93 Mb.
#154030
növüDərs
1   ...   293   294   295   296   297   298   299   300   ...   355
INFORMATIKA KITAB BUTOV-1

i:=134;
write(i);
nəticə: 
134; 
i:=287;
write (i,i,i);
nəticə: 
287287287

2) 
Formatlı çıxarışla 
i
kəmiyyətinin 
i:p
formatı ilə onluq ifadəsi 
p
eni 
olan 
sahənin kənar sağ mövqeyinə çıxarılır: 
i:=134;write(i:6);
nəticə: 
_ _ _134; 
i:=123; write ((i+i):7);
nəticə:
_ _ _ _ 246;
3) 
Formatsız çıxarışla 
r
kəmiyyətinin eksponensial fo-rmada, 18 simvol 
eni olan 
sahəyə onluq ifadəsi çıxarılır. Burada əgər 
r
0
,
0

olarsa,
_
#.##########E*##
formatından, əks halda 
_
-
#.##########E*##
formatından istifadə edilir:
r:=666.787; write(r);
nəticə: 
_6.6678700000E+02; 
r:=-1.999E+01; write(r);
nəticə:
_-1.999000000E+01;
4) 
Formatlı çıxarışla 
r
kəmiyyətinin 
r:p
formatı ilə ekspo-nensial 
formada onluq 
ifadəsi
p
eni olan 
sahənin kənar sağ mövqeyinə çıxarılır. 
Burada 
müsbət ədədlər üçün çıxarış sahəsinin mi-nimal uzunluğu 7 simvol, 
mənfi ədədlər üçün isə 8 simvoldur: 
r:=555.04; write(r:15);
nəticə: 
5.550400000E+02; 
r:=46.78; write(-r:12);
nəticə: 
-4.67800E+01;
5) 
Formatlı çıxarışla 
r
kəmiyyətinin 
r:p:q
formatı ilə qeyd olunmuş 
onluq 
nöqtə ilə onluq ifadəsi 
p
eni olan 
sahənin kənar sağ mövqeyinə çıxarılır. 
Burada onluq 
nöqtədən sonra 
q
(
0

q

24
) sayda 
rəqəm, ədədin kəsr hissəsini 
ifadə edir. Əgər 
q=0
olarsa, 
nə onluq nöqtə, nə də kəsr hissə çıxarılmır və əgər 
q > 24 olarsa 
isə ədəd eksponensial formada çıxarılır: 
r:=511.04; write(r:8:4);
nəticə: 
511.0400;
r:=-46.78;
write
(r:7:2);
nəticə: 
_-46.78;
6) 
Formatlı çıxarışla 
c
kəmiyyəti 
c:p
formatı ilə
p
eni olan 
sahənin kənar 
sağ mövqeyinə çıxarılır: 
c:=’x’;
write(c:3);
nəticə: 
_ _x;
7) 
Formatsız çıxırışla 
s
kəmiyyəti kursorun durduğu mövqedən 
başlayaraq çıxarılır: 
s:=’PASCAL’; write(s); 
nəticə
:PASCAL;
8) 
Formatlı çıxarışla 
s
kəmiyyəti 
s
:
p
formatı ilə 
p
eni olan 
sahənin kənar 
sağ mövqeyinə çıxarılır:
s:=’PASCAL’;
write(s:10);
nəticə: 
_
_
_
_
PASCAL
;
9) 
Formatsız çıxarışla 
m
kəmiyyəti kursorun durduğu möv-qedən 
başlayaraq çıxarılır: 
m:= true; write (m);
nəticə: 
true;
10) For
matlı çıxarışla 
m
kəmiyyəti 
m:p
formatı ilə p eni olan sahənin 


343 
kənar sağ mövqeyinə çıxarılır: 
m:=false; write(m:6, not m:7);
nəticə: 
_false_ _ _ true
.
 
11.6. 
Nişanlar və keçit operatorları. Şərt operatoru.
Seçki operatoru 
Turbo Pascal-da 
nişan–proqramın ixtiyari opretorunu ad-landırmağa 
imkan verən və beləliklə, ona müraciəti təmin edən ixtiyari identifikatordur. 
Standart Pascal dili ilə uyğunluq yarat-maq üçün Turbo Pascal dilində də nişan 
kimi işarəsiz tam ədədlərdən isitfadə edilə bilər. Nişan işarələdiyi operatorun 
bilavasitə qarşısında yerləşdirdirilir və ondan «
:
» işarəsi ilə ayrılır. Operatoru 
bir neçə nişanla işarə etmək olar, bu halda bu nişanlar bir-birindən «
:
» işarəsi 
ilə ayrılır. Proqramda nişandan istifadə etməməzdən əvvəl onu təsvir etmək 
lazımdır. Nişanlar təsvirlər bölmə-sinin 
label
(nişan) bölməsində elan edilir. 
Məsələn, 
label
1,2,l1,l2;
və s.
Proqramda idarəetməni şərtsiz olaraq proqramın bu və ya digər hissəsinə 
vermək üçün şərtsiz keçid operatorundan istifadə olunur. Bu operatorun ümumi 
şəkli aşağıdakı kimidir: 
goto
<
nişan 
>;
Burada 
goto
operatorun işçi sözü, isə proqramda istifadə 
olunmuş hər hansı nişandır. Bu operator yerinə yetirilərkən idarəetmə nişanı 
verilmiş operatora verilir. Bu operatordan istifadə edərkən aşağıdakıları nəzərə 
almaq 
lazımdır:
1) 
goto
operatorunda 
istifadə edilən nişan təsvirlər bölməsində elan 
edilməlidir və bu nişan proqramda istifadə edilməlidir; 
2) Prosedurda (funksiyada) 
təsvir olunmuş nişanlar burada lokallaşdırılır, 
buna 
görə də prosedurdan (funksiyadan) kənardan bu nişanlara müraciət etmək 
olmaz.
Ümumiyyətlə, müasir proqramlaşdırma texnologiyası «
goto
operatoru 
olmadan 
proqramlaşdırma» prinsipinə əsaslanıb. Hesab olunur ki, bu operator 
proqramı mürəkkəbləşdirir, lakin buna baxmayaraq bəzi hallarda həmin keçid 
operatorundan 
istifadə əlverişli olur. 
Şərt operatoru müəyyən şərti yoxlayaraq, yoxlamanın nəticəsindən asılı 
olaraq bu 
və ya digər əməliyyatı yerinə yetirməyə imkan verir. Beləliklə, şərt 
operatoru hesablama prosesinin 
budaqlanmasını təmin edən vasitədir. Şərt 
operatorunun strukturu 
aşağıdakı şəkildədir:

Yüklə 4,93 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   293   294   295   296   297   298   299   300   ...   355




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə