MüƏLLİm peşƏkarliği və pedaqoji SƏRİŞTƏLİLİYİn müASİr problemləRİ

1.5. Yaddaş məktəbindən təfəkkür məktəbinə 
 
D
ərs  haqqında  çox  deyilmiş,  çox  yazılmışdır.  Onun  əla-
m
ətləri, xüsusiyyətləri, tipləri, quruluşu və s. haqqında pedaqoji 
t
ədqiqatlarda, dərsliklər və dərs vəsaitlərində kifayət qədər mə-
lumatlar, bilgil
ər vardır. Lakin nə qədər ki, öyrətmə və öyrənmə 
prosesi var, n
ə  qədər ki, dərs məktəblərimizdə  təlim və  tərbi-
y
ənin əsas təşkili forması olaraq qalır bu sahədə yeni biliklərə də 
ehtiyac var v
ə yenə də olacaqdır.
 
D
ərs necə olmalıdır, dərsin müasir dərs olması üçün nələri 
bilm
ək, nələri etmək lazımdır? “Müasir dərs” hansı parametrlər-
l
ə səciyyələnir, onun qarşısında hansı tələblər durur? “Ənənəvi 
d
ərs”in nöqsanları nədən ibarətdir? Necə etmək lazımdır ki, ke-
çil
ən dərslər yaxşı dərslər olsun, şagirdlərin marağını, tələbatla-
rını təmin edə bilsin?və s. kimi suallar həmişə olmuş və bu gün 

---

49 
d
ə qalmaqdadır. Təbii ki, gələcəkdə də bu tipli suallar olacaqdır. 
Didaktikl
ər zaman-zaman bu suallara  ətraflı  cavab  ver-
mişlər. Bir çox görkəmli rus pedaqoqları M.A.Danilov, B.P.Ye-
si
pov,  İ.T.Oqorodnikov,  Q.İ.Şukina,  İ.Y.Lerner,  M.N.Skatkin, 
Y.K.Babanski, 
İ.P.Podlasıy, 
həmçininM.M.Mehdizadə, 
M.Ə.Muradxanov, Ə.Ş.Həşimov, N.M.Kazımov, B.A.Əhmədov, 
Ə.X.Paşayev,  B.Y.Bəşirov,  B.A.Abdullayev,  A.O.Mehrabov, 
M.İsmixanov  və  digər  bir  sıra  Azərbaycan  pedaqoqları  bu 
sah
ədə müəllimlərimiz, məktəbimiz və pedaqoji nəzəriyyə üçün 
vacib,  aktuallıq  kəsb edən tədqiqatlar  aparmış,  dəyərli fikirlər 
söyl
əmişlər. Belə  tədqiqatlar bu gün də  davam etdirilir. Lakin 
pedaqoji n
əzəriyyə, məktəb təcrübəsi zənginləşdikcə yeni – yeni 
fikirl
ər, mübahisəli məqamlar meydana çıxır ki, bu da təbiidir.