MühaziRƏ Ətraf müHİTİ TƏBİİ obyektləRİİ MÜhafiZƏSİ Ətraf mühitin təbii obyektləri

Torpaqdan rasional istifadə - bütün torpaqların təsərrüfat dövriyyəsinə maksimum cəlb edilməsi və onlardan əsas təyinatı üzrə səmərəli istifadə edilməsi, kənd təsərrüfatı təyinatlı torpaqların yüksək məhsuldarlığına münbit şərait yaradılması və ən az əmək və əmək sərfi ilə vahid sahədə maksimum məhsulun əldə edilməsi. vəsait.
Torpağın mühafizəsi torpaq fondlarının kənd təsərrüfatı dövriyyəsindən həddindən artıq çıxarılmasının aradan qaldırılmasına yönəlmiş elmi əsaslandırılmış tədbirlər məcmusudur.

• 
  sənaye,
  
• 
  nəqliyyat,
  
• 
  şəhər və kənd tikintisi
  
• 
  və mədənçilik,
  
• 
  hidrotexniki və meliorativ tikinti ilə daşqınların, bataqlıqların qarşısının alınması;
  
• 
  fiziki-kimyəvi xüsusiyyətlərin artması,
  
• 
  zərərvericilərə və xəstəliklərə qarşı mineral gübrələrin və bitki mühafizə vasitələrinin istifadəsi zamanı onların tərkibindəki zəhərli kimyəvi maddələrin məhv edilməsi;
  
• 
  kənd təsərrüfatı işləri zamanı torpağın sənaye tullantıları, yanacaq və sürtkü materialları ilə çirklənməsinin qarşısının alınması;
  
• 
  su və külək eroziyasına qarşı qorunma,
  
• 
  kənd təsərrüfatı istehsalının intensivləşdirilməsi və onun sənayeləşdirilməsi şəraitində torpaq əmələ gətirmə prosesinin rasional tənzimlənməsi.
  

Torpaq ehtiyatlarından səmərəli istifadə və mühafizə iki qrup məsələni əhatə edir:

1. 
   torpağı tükənməkdən qorumaq və münbitliyini artırmaq - iqtisadi qrup;
   
2. 
   çirklənmənin mühafizəsi və qarşısının alınması - ekoloji qrup.
   

Torpaqdan səmərəli istifadə və mühafizə - torpağın məhsuldar qüvvələrinin artırılmasına yönəlmiş bir-biri ilə əlaqəli iki proses.
Onlar təmin edir:
- torpaq fondunun xalq təsərrüfatının sahələri arasında bölgüsünün optimallaşdırılması və onların hər birində ondan ən səmərəli istifadə edilməsi;

• 
  ayrı-ayrı torpaq növlərinin (əkin sahələri, çoxillik plantasiyalar, biçənəklər, otlaqlar, meşələr, sualtı torpaqlar və s.) strukturunun təbii-iqtisadi zonalara və rayonlara uyğun optimallaşdırılması;
  
• 
  torpaq becərilməsini, gübrələri özündə birləşdirən rasional əkinçilik sisteminin işlənib hazırlanması və həyata keçirilməsi; şoran və qələvi torpaqların turşunun əhənglənməsi və gipslənməsi, əkinlərin becərilməsi texnologiyaları, əkin dövriyyəsi sistemi və s.;
  
• 
  bataqlıq və bataqlıq torpaqların qurudulması və quraq olanların suvarılması və suvarılması;
  
• 
  torpaqların su basmasının, su basmasının, bataqlaşmasının, onların fiziki-kimyəvi xassələrinin pisləşməsinin qarşısının alınması;
  
• 
  yüksək münbit və eroziyaya davamlı torpaqların yaradılması üçün torpaq mikroorqanizmlərindən geniş istifadə edilməsi;
  
• 
  otlaq sahələrinin elmi əsaslı sisteminin işlənib hazırlanması və tətbiqi;
  
• 
  məskunlaşmanın rasional sisteminin işlənib hazırlanması və həyata keçirilməsi, kənd və şəhər yaşayış məntəqələrinin inkişafı, suyun çox sulu ərazilərdən aşağı sulu ərazilərə ötürülməsi üçün kanalların, iri su anbarlarının, kommunikasiya xətlərinin, elektrik xətlərinin, neft və qaz kəmərlərinin yerləşdirilməsi;
  
• 
  kənd təsərrüfatı istehsalının yerləşdirilməsinin və ixtisasının planlaşdırılması üçün torpağın ekoloji-iqtisadi qiymətləndirilməsinin və ondan istifadənin işlənib hazırlanması və həyata keçirilməsi, bitkiçilik və heyvandarlıq məhsullarının dövlət satınalmalarının həcminin, istehsal xərclərinin və kənd təsərrüfatı müəssisələrinin rentabelliyinin müəyyən edilməsi, düzgün, elmi əsaslandırılmış qiymətlərin müəyyən edilməsi.