Mulkchilik munosabatlari mazmuni, tarkibiy tuzilishi

Xususiylashtirish – fuqarolar va davlatga taalluqli bo’lmagan yuridik shaxslarning davlat mulki ob’ektlari yoki davlat aktsiyali jamiyatlarining aktsiyalarini davlatdan sotib olishi.

1991 yil 19 noyabrdan mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish to’g’risida maxsus qonun qabul qilindi. Mazkur qonun qabul qilinishiga quyidagilar ob’ektiv sabablar bo’ldi:

Totalitar tizimda shaxsning mulkdan begonalashuvi oqibatlarini tugatish

Davlat mulki tarkibiy markazlashuvi haddan tashqari ortishi, undan samarali foydalanish, boshqarish va nazorat qilishni ta’minlay olmaganligi;

Davlat mulkiga nisbatan tashmachilik va xo’jasizlikka barham berish;

Bozor iqtisodiyoti, tadbirkorlik faoliyatini yo’lga qo’yish mulkning davlat qo’lida haddan ortiq markazlashuviga zid ekanligi.

Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish tamoyillari:

Davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish shakllari mehnat jamoasi manfaatlarini hisobga olgan holda ta’minlash;

Davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish vaqtida mulkni sotish va pulsiz topshirishni qo’shib olib borish;

Pul va pulsiz xususiylashtiriladigan mulkni olishda fuqarolar huquqlari tengligi;

Davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish sharoitida barcha fuqarolar ijtimoiy himoya qilishini ta’minlaydi;

Oshkoralik va davlat tasarrufidan chiqarish hamda xususiylashtirish sharoitida tadbirlarni amalga oshirish ustidan davlat va jamoat nazoratini yo’lga qo’yish;

Monopoliyaga qarshi qonun talablariga rioya etish.