Multimdediya qurulmalari yordamida filimlar tasvirga olish texnologiyasi

---

ILM-FAN VA INNOVATSIYA 
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
 
in-academy.uz/index.php/si 
74 
MULTIMDEDIYA QURULMALARI YORDAMIDA FILIMLAR TASVIRGA OLISH 
TEXNOLOGIYASI 
O‘rinboyev Alisher Shavkatjon o‘g‘li
 (Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi TATU Farg‘ona filiali talabasi)
https://www.doi.org/10.5281/zenodo.8304220 
Annotatsiya: 
Ma’lumki rivojlanib borayitgan davrni multimediyalar siz tasavvur qilib 
bo‘lmaydi. Ushbu maqolada esa multimediya vositalari yoratish texnikasi haqida ma’lumotlar 
taqdim etilgan.
 
Tayanch iboralar:
Multimediya, Green Screen effekti, Finepix real, Motion capture. 
 
Hozirgi vaqtda ko’plab kompaniya va firmalarda seminarlar, uchrashuvlar, treninglar va
boshqa tadbirlarni o’tkazish uchun turli kompyuter texnologiyalaridan foydalanilmoqda.
Ma’lumot mazmunga boy, esda qoladigan va ko’rgazmali bo’lishi uchun ko’proq
multimedia texnologiyalari ishlatiladi. Bular matn, grafika va ovoz kabi ma’lumotning
turli shakllarini qayta ishlashga imkon beruvchi multimedia apparat vositalari bo’lish 
bilan birga amaliy dasturlar paketlari ham. Multimedia bir necha ta’rifga ega: 
Multimedia (inlizcha multimedia atamasi lotincha multum – ko’p, medium – vosita, muhit 
so’zlaridan olingan) – texnik va dasturiy vositalar majmuasi bo’lib, foydalanuvchilarga
turli xil ma’lumotlar (matn, grafika, ovoz, video) ning bitta yagona axborot muhitida
birlashtirgan holda muloqot rejimida ishlash imkoniyatini beradi. 
Multimedia 
– bu harakatsiz tasvir, harakatli video, kompyuter grafikasi va matn 
animatsiyalari, nutq va yuqori sifatli ovoz kabilar bilan ishlash imkonini beruvchi interfaol 
(muloqotli) tizim, boshqacha aytganda, matn, grafika, animatsiya, ovoz, video, nutq kabi 
ma’lumotlarni kompyuter xotirasiga kiritish, qayta ishlash, saqlash, uzatish va namoyish etish 
imkoniyatini beruvchi texnologiyalar yig’indisi. Aynan shu multimedia vositalari yordamida 
bugungi kundagi eng sifatli kinolar va o‘quv qo‘llanmalar yaratilib kelinmoqda. Multimedani 
ikki guruhga ajratish mumkin: chiziqli va chiziqli bo’lmagan. Multimedianing chiziqli 
namoyishiga kinoni misol qilib ko’rsatish mumkin. Bunda foydalanuvchi namoyishning
natijaviy qismiga hech qanaqa ta’sir ko’rsatmaydi. Chiziqli bo’lmagan namoyish uslubida esa, 
axborot natijasi foydalanuvchiga bog’liq bo’lib, foydalanuvchi qaysidir voditalar yordamida
namoyish yo’nalishini, natijasini o’zgartirishi mumkin bo’ladi. Foydalanuvchining bu
jarayonga ishtirokini “interfaollik” deb atash mumkin. Chiziqli bo’lmagan multimedia
namoyishiga kompyuter o’yinlarini misol qilish mumkin. Multimedia ma’lumotlarining
chiziqli bo’lmagan namoyish uslubi ko’pincha “gipermedia” deb ham ataladi. 
Green Screen effekti orqali tasvirga olish. Muhum jarayonlardan biri bu kompozitsiya ichida 
ya’ni bir yoki bir nechta kadrdan bitta kadr hosil qilish orqali maxsus effektlarni yaratish. 
Kompozitsiya uchun kalit nuqtalar yashil yoki ko‘k ekranda olindi. Ko‘k va yashil ekran 
qurilmalari ko‘k va yashil sohada o‘rnatiladi. Ko‘k va yashil fonlar asosan orqa fonda 
ishlatiladi va so‘ng montaj vaqtida olib tashlanib boshqa bir kadr yoki tasvir joylashtiriladi. 
Ko‘k, yashil fonda olganingizda kadirning yorug’ligiga e’tibor bering. 

---

ILM-FAN VA INNOVATSIYA 
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI