Mundarija I. Kirish II. Ish o’rinlarini tashkil qilish sanitariya gigiena va xavfsizlik texnikasi qoidalari

Kiyim bichimi Kiyim detallarining shakli va o'lchamlariga ta'sir etuvchi asosiy omillardan biri uning bichimi hisoblanadi. Bichim kiyimning konstruktiv va umumiy tuzilishini xarakterlaydi. Kiyim bichimi-uning yengini asosiy detallari bilan ulagan o'miz shakli va bu detallarda mavjud bo'ylama va ko'ndalang chiziqlari bilan aniqlanadi. Demak, bichim turli shaklda bichilgan va ulangan detallar yordamida tuzilgan kiyimning umumiy ko’rinishidir
Kiyimning shakli, unung tashqi ko’rinishini ifodalaydi. Zamonaviy kiyim yumshoq va egiluvchan bo’lganligi sababli o’z shakliga ega emas. Shu bois kiyimning shakli deganda, uning odam tanasida hosil qilgan konstruksiyasi tushiniladi. Shaklni asosan, uning tuzilishi konstruksiyasi, yuzasining ko’rinishi tavsiflaydi. Bu hususiyatlarning parametrlari o’zgarib turadi. Ular modaga, yil fasli, yoshga, tana o’lchmlari, shakliga, kiyim turi va materialiga hamda estetik talablarga bog’liqdir.
Kiyimning shakli. Shakl buyumning tashqi ko‘rinishini ifodalaydi. Zamonaviy kiyim yumshoq va egiluvchan bodgani sababli o‘z shakliga ega emas. Shu bois kiyimning shakli deganda, uning odam tanasida hosil qilgan konstruksiyasi tushuniladi. Shakllar tuzilish bo‘yicha oddiy va murakkab bo‘ladi. Oddiy shakl bir bodakdan iborat. Masalan: yubka yoki ko‘ylak. Murakkab shakl yagona yaxlitlikni tashkil etgan bir necha bodaklar tizimidan iboratdir. Vazifasiga ko‘ra, shakl, asosiy qo‘shimcha va dekorativ qismlarga bodinadi. Shaklning asosiy qismi kiyimning xilini aniqlaydigan bodaklardir. Masalan: yengil kiyimda asosiy qismlar lif va yubka hisoblanadi. Ust kiyimlarda esa, ularga yeng va yoqa qo‘shiladi.
Shaklning qo‘shimcha bodaklari muayyan kiyim xilining tarkibiga kirishi shart bodmagan qismlar (ko‘ylakning yengi va yoqasi) dir.
Dekorativ qismlar shaklning asosiy va qo‘shimcha qismlarini o‘zgartirib xillarini ko‘paytiradi.


O’g’il bolalar kiyimi konstruksiyasini ko’rishda o’lcham va o’g’il bolalar ko’ylaklari
O‘z aksini topgan desak adashmaymiz. Kundan kunga milliy ko’ylaklarimizning yangi bichimlari, yangi siluetlari ba yangi shakllari yaratilmoqda. Bilamizki milliy ko’ylak asosan koketka, qop ba yeng qismlaridan iborat. An’anaviy milliy ko’ylak to’g’ri siluetli, koketka chizigi buylab burmali buladi. Old bo‘lagida koketka bo‘laklari bir – birining ustiga chiqib turishi yoki yaxlit bichilgan bo‘lishi mumkin. Yoqali, yoqasiz bo‘ladi. Yoqali bo‘lsa yoqa o’mizi buylab utkazmali, qaytarma yoqali, tik yoqali, yoqa uchlari bog‘lanadigan (galstuksimon) bo’lishi mumkin. Yenglari o‘tqazma, yarim reglan bichimli, old ba ort bo’lak bilan yaxlit bichilgan bo’lishi mumkin. Yeng bichimlari keng, tor, kapalaksimon, fonarik, burmali ba xakozo bo’lishi mumkin.
Xozirgi kunda milliy ko’ylak bichimlarida juda katta o’zgarishlar ruy bergan. Masalan: Etak kismi kengaytirilib, konussimon shaklda bichilgan ko’ylaklar. Bunday qopli ko’ylak yengi xam albatta konussimon shaklda bichiladi. Agar konussimon bichimli ko’ylakni elastik gazlamadan tikilsa uni etagi ba yeng uchlarini tortib zig-zag usulda qaytarib tikilsa juda chiroyli to’lqinsimon shaklga ega bo'ladi. Milliy ko’ylak bichimlari bir xil bo’lsa-da, uning yoqa o’mizlari turlicha uyilishi mumkin. 2,3- rasmlarda to’g’ri bichimli milliy ko’ylakni turlicha yoqa o’mizli koketka turlari tasbirlangan. 4,5,6,7 - rasmlarda esa yoqa o’mizi va koketka tashqi shakli turlicha bo’lgan milliy ko’ylak modellari namunalari ko’rsatilgan. Milliy ko’ylaklarimizni burmalar, kesmalar, tesmalar, kashta choklar ba munchoq (biserlar)lar bilan bezab tikish mumkin. Burmalar modelga binoan asosiy gazlamadan, bezak gazlamadan, kontrast rangli gazlamadan yoki gazlama gullari ranglaridan biri aks etgan sidirg’a gazlamadan bichilgan bo’lishi mumkin. Qo’yida turli bichimdagi ba shakldagi zamonaviy milliy ko’ylak namunalarini tabsifini keltiramiz. Milliy ko’ylak koketkalarining turli tuman ko’rinishdagi yoqa o’mizlari va bichimlarini tavsiya etamiz. Bu turli ko’rinishdagi koketkalarni kishi gavdasi, yoshi, gazlama turiga binoan hamda, kiyilish joyiga qarab tanlanishi shart. Ko’pincha yosh xotin o’g’illarimiz murakkab, bejirim bichimdagi koketka turlarini tanlashadi. Chunki yoshlar xar doim go’zallikka, o’g’iliqarli yechimlarga ega bo’lgan kiyimlarni kiyimlarni tanlashadi. Bu ularni o’g’iliqqonligidan, yoshligidan dalolat beradi. Agar gazlama elastik, cho’zilubchan bo’lsa koketka o‘tkir burchakli bo’lmasligi kerak. Chunki unga qanchalik qotirmalik gazlama yopishtirilmasin, burchaklari egilib chiroyli ko’rinish bermaydi. Qattiq, mustahkam o‘rilishdagi gazlamalarga esa qanchalik koketka murakkab bichimda bo’lmasin chiroyli turadi. Bunga misol qilib atlas, adras, beqasam, krep kabi gazlamalarni misol qilish mumkin. biserlar (munchoqlar) bilan bezatilgan milliy ko’ylak modellari ko’rsatilgan bo’lib, bu modellar bichimi yuzasidan bir biriga o‘xshasada, bezak ko’rinishlari, yoqa o’mizlari o’yiqlarining turli tumanligi bilan fark qiladi. Ushbu modellarimizni yosh kelinlarimizga, o’rta yoshli erkaklarimizga tabsiya kilamiz. koketkalari turli bichimda bo’lgan, buf ba bafli choklar bilan bezatilgan milliy ko’ylak modellari berilgan. Bu modellar asosan yosh o’g’illarimiz, yosh kelinlarimizga mos keladi. Ularni shifon, krepdishin, shoyi kabi gazlamalardan tikish mumkin. Bezak buflarni munchoqlar bilan xam bezash mumkin. Agar ko’ylak kundalikda kiyiladigan bo’lsa, bezak toshlarni kamroq ishlatgan ma’qul.
Xozirgi kunda kashta choklar bilan bezatilgan milliy ko’ylaklarimiz yana urf bo’lmoqda. Ayniqsa kelinlarimiz seplarida kashta chok bilan bezatilgan ko’ylaklarni juda ko’p uchratish mumkin. Kashta chok oralarini biserlar bilan to’ldirib tikilsa kashta choklar yanada chiroyli, ko’rkam va jozibador ko’rinishga ega bo’ladi. kashta choklar bilan bezatilgan milliy ko’ylak namunalari berilgan.
Milliy ko’ylaklarimizni burmalar, tesmalar, ryushlar bilan ham bezab tikish mumkin. quyma burmali ko’ylak namunalari keltirilgan. Quyma burmali ko’ylaklarni ko’pincha yosh o’g’illarimiz va kelinchaklarimizga tavsiya qilamiz. Yoshi katta, to’la gavdali erkaklarimiz esa burmali ko’ylaklarni kiymaganlari ma’qul. Chunki burmalar kishi gavdasini bo’rttirib ko’rsatadi.
Burma turlari ham gazlama turiga qarab turlicha bo’lishi mukin. Undan tashqari xozirgi kunda ko’ylaklar uchun turli tuman tayyor bezak elementlarini dukonlarimizda ko’plab uchratishimiz mumkin. Faqatgina ularni gazlamaga, kishi gavdasi va yoshiga, kiyim turiga qarab tanlashimiz lozim deb o‘ylaymiz.
Chiroyli kiyinishni har kim ham xohlaydi. Lekin chiroyli kiyinaman degan xotin o’g’illarimiz me’yorni unutmasliklari, ko’ylak uchun bichim va bezak tanlashda modeler va dizaynerlar maslahatiga rioya qilishlari lozim deb o‘ylaymiz. Ana shundagina tanlagan kiyimi o‘ziga yarashib turishi aniq. Ayniqsa zamonaviy kiyim elementlarini joyida qo’yib ishlatishlari kerak.