MüNDƏRİcat giriş. Birinci bölmə: pedaqoji elmin nəZƏRİ-metodoloji

1

0.

 

Ətraf aləmlə

 

m

 

tanışlıq

 

1

 

•

 

“

 

“

 

“

 

•

 

•

 

•

 

1

1.

 

Coğrafiya

 

-

 

-

 

-

 

2

 

3

 

3

 

3

 

1

 

1

2.

 

Biologiya

 

-

 

-

 

-

 

2

 

2

 

2

 

2

 

2

 

1

3.

 

Fizika

 

-

 

-

 

-

 

-

 

2

 

32

 

4

 

4

 

1

4.

 

Astronomiya

 

-

 

-

 

-

 

-

 

-

 

-

 

-

 

1

 

1

5.

 

Kimya

 

-

 

-

 

-

 

-

 

-

 

3

 

3

 

3

 

1

6.

 

Rəsmxət

 

-

 

-

 

-

 

-

 

-

 

-

 

1

 

1

 

1

7.

 

Xarici dil

 

-

 

-

 

-

 

3

 

. 3

 

2

 

2

 

2

 

1

8.

 

Təsviri

 

incəsənət

 

1

 

1

 

1

 

1

 

1

 

■

 

*

 

 

1

9.

 

Musiqi və nəğmə

 

1

 

1

 

1

 

1

 

1

 

1

 

■

 

■

 

2

0.

 

Bədən tərbiyəsi

 

2

 

2

 

2

 

2

 

2

 

2

 

2

 

2

 

2

1.

 

İbtidai-hərbi

 

hazırlıq

 

-

 

-

 

-

 

-

 

-

 

-

 

-

 

2

 

2

2.

 

Əmək təlimi

 

2

 

2

 

2

 

2

 

2

 

2

 

2

 

-

 

2

3.

 

Azərbaycan

 

Respublikasının

 

Konstitusiyası

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

2

4.

 

İqtisadiyyatın 

əsaslan

 

 

 

 

 

 

 

1

 

1

 

 

Yekun

 

25

 

25

 

2

5

 

29,

5

 

32,

5

 

34,

5

 

3

7

 

36,

5

 

 

Maraq üzrə kurs

 

1

 

1

 

1

 

3

 

4

 

4

 

2

 

4

 

117 

---

3.9.

 

Tədris fənlərinin məzmunu 

Müstəqil  dövlətimizin  təhsil  qanununa  görə,  ümumtəhsil 

məktəblərində  şagirdlərə  yalnız  elmin  əsasları,  yəni  müəyyən  yaşa 

qədər dərk etməsinə imkan verən elmlərin başlıca müddəaları verilə 

bilər.  Hansı  ki,  bu,  eyni  zamanda,  təbiət  və  cəmiyyətin  ən  mühüm 

inkişaf qanunlarmm düzgün mənimsənilməsini təmin edir. 

Təhsil direktivlərinin tələblərinə uyğun olaraq hər bir fənn üzrə 

proqram materiallarınm seçilməsi zamanı ən əvvəl müvafiq elmlərin 

üzərində  duran  rəhbər  ideyalar,  anlayışlar,  qanunlar,  qa- 

mmauyğunluqlar və nəzəriyyələr çoxlu xüsusi faktlarm və hadisələrin 

dərk  olunmasında  açar  rolımu  oynamalı  və  şagirdlərin  elmi 

dünyagörüşünün təməlini qurmağı təmin etməlidir. 

Hər bir məktəbin tədris fənni üçün elmi materiallar seçilərkən bu 

və ya digər faktm, anlayışın, yaxud elm sistemində qanunim xüsusi 

çəkisi  və  yeri,  praktika  üçün  əhəmiyyəti,  həyatda  tətbiqi,  tərbiyəvi 

əhəmiyyəti diqqət mərkəzində saxlanılmalıdır. 

Hər  bir  tədris  fənni  qarışıq  fənlərlə  münasibətdə  köməkçi 

funksiyaları  da  yerinə  yetirir.  Buna  görə  də  proqram  tərtib  edərkən 

təkcə mövcud elmin tələbləri deyil, həm də qarışıq fənlərin ehtiyacları 

da nəzərə alınır (məsələn, fizika öyrənilərkən riyazi biliklər nəzərdə 

tutulur). 

Müasir  elmi  nəzəriyyələri  yaxşı  dərk  etmək  üçün  şagirdləri 

onların meydana gəlməsi və inkişafı tarixi ilə tanış etmək lazımdu:. 

Buna görə də məktəb proqramlarına elmin, xüsusilə vətənin tarixinə 

aid  dəyərli  faktlar  daxil  edilir.  Məktəb,  hər  şeydən  əvvəl,  vətənin 

tarixini, 

coğrafiyasını, 

iqtisadiyyatını, 

kənd 

təsərrüfatını, 

mədəniyyətini, incəsənətini və s. öyrətməyə borcludur. 

Elm,  incəsənət  korifeyləri  və  görkəmli  dövlət  xadimlərinin 

bioqrafiyaları  ilə tanışlıq  tərbiyə işində böyük əhəmiyyətə malikdir. 

Buna  görə  də  elmin  və  incəsənətin  əsasları  proqramlarda  öz  geniş 

həllini tapmalıdn. Proqram materiallarmda bədii əsərlərin, axtarışların 

və  ixtüalann  müəllifləri  haqqmda  qısa  bioqrafık  məlumatlara 

müəyyən yer ayrılmalıdır. 

Azərbaycan Respublikası müstəqillik əldə etdikdən sonra öz Ali 

Qanununa  uyğun  olaraq  Təhsil  Qanununu  qəbul  etdi.  Təhsil 

Qanununa və sonrakı illərdə ölkə prezidentinin sərəncamlarma əsasən 

həyata  keçirilməsi  zəruri  sayılan  təhsil  islahatlarının  direktiv  və 

proqram sənədlərinin tələblərinə uyğun olaraq Azərbaycan 

118 

---