Mustafa kemal atatürk ve türk ocaklari tahir kodal
Yüklə 191,42 Kb. Pdf görüntüsü
|
Mustafa Kemal Atatürk ve Türk Ocakları
TAED
52* 301
ateşli konuşmalar yaptığı miting önemli bir etki yapmıştır. Hem İstanbul Hükümeti, hem de İtilaf Devletleri bu mitingden rahatsızlık duymuştur. Başta İstanbul olmak üzere şubeleri hızla artan Türk Ocakları sadece işgalleri protesto eden mitingler yaparak Mustafa Kemal Atatürk’e destek vermemiştir. Mustafa Kemal Atatürk Samsun’a çıktığı andan itibaren Meclis-i Mebûsan’ın toplanmasını sürekli olarak dile getirdiğinden, Türk Ocağı da buna destek vermiş, milletvekili seçimleri ile ilgilenmiş, seçimlerim yapılması ve Meclis-i Mebûsan’a “milliyetperver (milletini seven)” insanların girmesi
için çalışmalar yürütmüştür. Bu çalışmalar sonrasında Millî Türk Fırkası (Partisi) kurulmuş, seçimlere girme hakkı kazanmış ve Hamdullah Suphi Tanrıöver’in milletvekili olması sağlanmıştır (Bayraktutan, 1996, s. 197). Bu da, Misâk-ı Milli’nin Osmanlı Mebûsan Meclisi’nde görüşülürken yarar sağlayacaktır. Ayrıca, Türk Ocakları şubeleri Fransızların ve İngilizlerin güneydeki işgalleri, Yunanlıların İzmir’i işgali karşısında Mustafa Kemal Atatürk’e destek telgrafları çekmişlerdir. Buna en güzel örneklerden bir tanesi Antep Türk Ocağı tarafından telgraftır. Telgrafta; Mustafa Kemal’in yayınladığı tamim ve telgraflardan haberdar olunduğu, İngiliz işgaline karşı tedbir alınması istenmekte, Antep’in ilelebet Türk kalması için çalışan Antep gençliğinin Mustafa Kemal Atatürk’e bağlılığı dile getirilmiştir (Sarınay, 1997, s. 20).
Mustafa Kemal Atatürk’ün takip etmiş olduğu “tam bağımsızlık” anlayışını veya politikasını destekleyen, her konuda destek veren Türk Ocakları kısa bir süre sonra İstanbul’u denetimi altında tutan İtilaf Devletleri’nin uğraş alanı haline gelmiştir. Milliyetçi direnmenin merkezlerinden biri hatta en önemlisi olarak gördükleri Türk Ocakları ile ilgilenmekten geri durmamışlardır. İzmir’in işgalini protesto için İstanbul’da düzenlenen ünlü Fatih ve S ultanahmet mitinglerine Türk Ocakları öncülük ettiğinden, İngilizlerin ilk işgaline uğrayan yerlerden biri Türk Ocağı Merkezi ve şubeleri olmuştur. İngilizler 12 Mart 1920’de, daha resmen İstanbul’u işgal etmeden birkaç gün önce, gerçekleştirmiş oldukları işgalde Türk Ocaklarının evraklarına, kitaplarına ve koleksiyonlarına el konulmuştur. Üyelerinden ve yöneticilerinden bir çoğu Malta’ya sürgün edilmişlerdir. Kıymetli evrakları, bir çoğu fedakâr ocaklıların evlerinde saklanarak kurtarılabilmiştir (Tunaya, 1988, s. 438). Bütün bu takip ve baskılara rağmen, dağılmayan ve çalışmalarına devam eden Türk Ocakları, durumu Mustafa Kemal Atatürk’e bildirmişlerdir. Mustafa Kemal Atatürk “durumun yabancı elçilikler nezdinde protesto edilmesi, ayrıca protesto mitingleri tertiplenmesi” (Atatürk, 2004, s. 285-286) tavsiyesinde bulunmuştur.
302 * TAED
52
Tahir KODAL
taraftan da Anadolu’ya geçme çağrısına uyarak, Millî Mücadele’ye katılmak için gizlice Anadolu’ya geçmişlerdir. Hamdullah Suphi, Halide Edip, Müfide Ferit, Ahmet Ferit, Hüseyin Ragıp, Ahmet Agayef, Yusuf Akçura, Mehmet Emin (Yurdakul) gibi Türk Ocaklılar Karadeniz- İnebolu-Ankara yoluyla Mustafa Kemal Atatürk’ün yanındaki yerlerini almışlardır (Georgeon, 1999, s. 126- 127). Mustafa Kemal Atatürk “milliyetperver” insanların Ankara’ya gelmesinden ve kendisine destek olmasından son derece mutlu olmuştur. Türk Ocaklılar, Mustafa Kemal Atatürk’ün etrafında bir fikir halkası oluşturmuşlar, O’na her konuda destek olmuşlardır. Bunların başında; Kazım Karabekir, Hamdullah Suphi, Reşit Galip, Mustafa Necati, Mahmut Esat, Vasıf Çınar, Celal Sahir, Ruşen Eşref, Veled Çelebi, Besim Atalay, Tunalı Hilmi ve İzzet Ulvi gibi ateşli ve millî amaca inanmış Türk Ocaklı milliyetperver insanlar yer almıştır.
Millî mücadele döneminin zor şartları nedeniyle bazı şubeleri kapanmış olan ve çalışmaları yavaşlamış olan Türk Ocakları, Mustafa Kemal Atatürk’ün isteği ile 29 Aralık 1 922’de yeniden canlanmış, Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti’nin toplandığı salonda Türk Ocaklılar toplanmış, bir kalpak içerisinde numaralar çekilmiş ve Mustafa Kemal Atatürk’e 1 numara verilmiştir. Böylece, Türk Ocakları yeni bir heyecanla yeniden çalışmalarına başlamış, Mustafa Kemal Atatürk Ankara’da Türk Ocağı’nın üyesi yapılmıştır. Mustafa Kemal Atatürk’ün Türk Ocağı’na üye olmasının ardından Türk Ocaklarının hem üye, hem de şube sayısı çoğalmış, Ankara Türk Ocağı’nın yarısından fazlasını Mustafa Kemal Atatürk’ün arkadaşları, milletvekilleri, yazarlar ve öğretmenler oluşturmuştur. Hatta kısa bir süre sonra en kalabalık dernek Türk Ocağı olmuştur (Şapolyo, 1966, s. 800). Özellikle Cumhuriyetin ilan edilmesi, devlet ve toplum hayatına ilişkin köklü değişikliklerin yapılmaya başlaması üzerine, başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, hemen hemen bütün Türk ocaklılar, Türk Ocaklarını yeni rejimin benimsenmesi, kabul görmesi ve tabana yayılması için üzerine yaslanılması gereken kurumlar ve güç olarak görmüşler, yoğun bir ilgi göstermişler, maddî ve manevî destek sağlamışlardır. Türk Ocaklarının resmî yayın organı olan Türk Yurdu Dergisi Mart 1923’te yeniden çıkartılmaya başlayınca, “Türk Yurdu, yeni Türkiye’ye istinatgâh olan fikirleri takviye ve neşir edecektir….vaktiyle olduğu gibi Türk Ocakları’nın harsî ve ilmî faaliyetlerini tespit edecek, Türk milletinin harsî (kültürel) birliğine çalışacaktır. Aynı zamanda Türk Yurdu, garp medeniyetini benimseyen ve Türk milletini garp Yüklə 191,42 Kb. Dostları ilə paylaş:
|