N. M. Kayumova

PEDOGOGIK ILMIY TADQIQOT METODLAR
Pedagogika fanining tarixiy taraqqiyotini o'rgatuVchi Va 
milliy istiqlol mafkurasini shakllantiruvchi hal qilinishi lozim 
bo'lgan muammolar bor. Pedagogik muammolarni hal qilishda 
turli-tuman tadqiqot metodlari mavjud. Yuqorida keltirgani- 
mizdek, metod lotincha "metodos"- yo'l so'zidan olingan bo'lib, 
ilmiy tadqiqot esa shu metodlar orqali nazariy, mafkuraviy, il­
miy, milliy va ijtimoiy hayot hodisalarini ularning qonuniyatla- 
rini bilishga xizmat qiladi. Ilmiy tadqiqot metodlari olimlar to­
monidan turlicha asoslab berilgan:
Akademik S.Rajabov tahriri ostidagi pedagogikada kuza­
tish, suhbat, maktab hujjatlarini tahlil qilish, eksperimentlar 
metodi, statistika maTumotlarini tahlil va sintez qilish, anke- 
talar, hisoblash matematikasi va kibernetika metodlari asoslab 
berilgan. I.F.Xarlamovning "Pedagogika” o'quv qo'llanmasida

---

pedagogik kuzatish, suhbat, tajriba eksperiment, maktab huj- 
jatlarini o'rganish, ilo'or tajribalarni umumlashtirish, matema- 
tik hisoblash metodlari asoslab berilgan.
S.P.Baranov va boshqalar yaratgan "Pedagogika" qo'Ilanma- 
sida esa kuzatish, savol-javob, maktab hujjatlarini o'rganish, 
eksperiment tajriba, modellashtirish metodlari berilgan. 
A.K.Munavvarov tahriri ostidagi "Pedagogika" o'quv qo'llan- 
masida kuzatish, suhbat, bolalar ijodini o'rganish, test- 
so'rovnomalar, maktab hujjatlarini tahlil qilish, matematika 
va kibernetika metodlari berilgan. Mavjud pedagogik dars- 
liklarning deyarli hammasida metodlarni tavsiflab chiqishning 
bir xillik holati mavjud. Ilmiy tadqiqot faoliyatimizda bulardan 
foydalanish bizdan ijodiy yondoshishni talab qiladi. Ilmiy pe­
dagogik tadqiqot metodlarida biror pedagogik muammoni hal 
qilish maqsadida talaba, o'qituvchi-tarbiyachi, aspirant-tad- 
qiqotchi va ilmiy xodimlardan foydalanadilar. Ilmiy izlanish- 
ning dastlabki debochasi adabiyotlarni o'rganib, tahlil qilish­
dan boshlanadi.