N mahmudov, A. Nurmonov, A. Sobirov

80- 
mashq Gaplarni o ‘qing, ularning ifoda maqsadiga ко Та turlarini topib,
daftaringizga yozing.
1. Ilm baxt keltiradi. 2. lim ning aql chirog‘i ekanini bilasizmi?
3. Dunyo ko‘ram an desang, o ‘qi! 4. Ilm olish igna bilan quduq qazish 
demakdir. 5. Qani edi, m en ham o ‘qib, olim b o ‘lsam edi. 6. Bilmaslik 
ayb emas, bilimga intilmaslik — ayb. 7. Bilimning har qanday boylikdan 
afzal ekanidan xabardormisiz?
8 1 - 
mashq. ToT t guruhga bo‘lining. Birinchi guruh darak gapga, ik-
kinchi guruh soToq gapga, uchinchi guruh buyruq gapga, toTtinchi guruh
istak gapga 3 tadan misol yozsin. Qani, kim birinchi bo‘lib topshiriqni
bajarar ekan?
N a m u n a : 1. M u sta q illik n in g o y d in y o T id an k ety ap m iz.
2. 0 ‘zbekiston BM Tga q achon a ’zo boTgan? 3. O na yurtingni k o ‘z 
q o rach ig ‘idek asra! 4. E rtaga yom g‘ir yog‘m asa edi.
Savol va topshiriqlar
1. Gapning ifoda maqsadi deganda nimani tushunasiz?
• 
2. Ifoda maqsadiga ko‘ra gapning qanday turlarini bilasiz?
3. Gapning ifoda maqsadiga ko‘ra turiariga misollar keltiring.
8 2 - 
mashq. 
Uyga topshiriq.
0 ‘zingiz yoqtirgan badiiy asardan gapning ifoda
maqsadiga koTa turlarining har biriga 2 tadan misol yozing.
22-d a r s. DARAK GAP
1- 
topshiriq.
Oromgohda ko‘rganlaringiz haqida liikoya qilib bering. Qanday 
gaplardan foydalanganingizni ayting.
2- 
topshiriq.
Maktab direktori nomiga ariza yozing. Qanday gaplardan 
foydalanganingizni ayting.
26

---

D arak gapda biror voqea-hodisa haqida xabar beriladi. Shuning 
uchun darak gaplarning kesimi darak-xabar m a’nosini bildiruvchi 
so‘zlar yordam ida ifodalanadi. M a s a l a n :
Vatanimizning har bir
qarich yerini qadrlaymiz.