N mahmudov, A. Nurmonov, A. Sobirov

T S o ‘roq ma’nosini bildirgan gaplar so‘roq gaplar hisoblanadi.
ч_!_____________________________1_____________________________ /
S o ‘roq gaplar s o ‘roq olmoshlari (kirn, nim a, qayer,
qancha kabi), so‘roq yuklamalari (-m i, -a (-ya ), -chi) yoki
so‘roq ohangi yordamida ifodalanadi. M a s a l a n : — Tunda
yo‘lga chiqamiz.
— Tunda?
Yozuvda so ‘roq gap oxiriga so‘roq (?) belgisi qo‘yiladi.
86-mashq. 
Uyga topshiriq.
Quyidagi so ‘zlardan foydalanib, darak gaplar
tuzing. Gapda so ‘zlarning bog‘lanishiga diqqat qiling.
87-m ashq. Darak gaplarni s o ‘roq gaplarga aylantirib, daftaringizga
ko‘chiring.
Bepoyon sahro. Quyosh olov seli purkaydi. Ufq qadar yastangan 
sarhadsiz qumlikda qilt etgan tirik jon ko‘rinmaydi. Ahyon-ahyonda 
ko‘hna sardobalar uchraydi.
(X. Sultonov)
*88-m ashq. S o ‘roq gaplarni hosil qiluvchi vositalarga diqqat qiling.
Savollarga og‘zaki javob bering.
«Mustaqil yurt» deganda, nimani tushunasiz? Bo‘sh paytingizda 
onangizga yordam berasizmi? «Ogohlik» nima degani? Bolalar qanday 
sifatlarga ega boMishi kerak? Jaloliddin M anguberdi kim b o ‘lgan? 
Qanday xalq ertaklarini o ‘qigansiz? Kelajakda kim boMmoqchisiz?
28

---

у /
89-mashq. Nuqtalar o ‘rniga so ‘roq olmoshlari yoki so ‘roq yuklamala-
ridan birini qo‘yib, gaplarni daftaringizga ko‘chiring.
— ... tishlaysan? — dedi Til duduqlana-duduqlana Tishga.
— Uchingdan ozginasini uzib tashlamoqchi edim-da! — javob qildi 
Tish.
— G unohim ...?
— Shuni ham bilmaysan..., ko‘ringanga zahar sochasan, hamma 
sendan bezor. Sal qisqartirib qo‘ysam, shirinroq bo ‘lar...ding?
Qissadan hissa: Tilning zahari — jonning azobi.