62
Ümumi
daxili m
əhsulun tərkibində turizmin xüsusi çəkisi xeyli artmış, 2015-ci ildə 2,6% təşkil
etmişdir.
C
ədvəl 3.
İqtisadi fəaliyyət növləri üzrə ümumi daxili məhsul istehsalı, cari qiymətlərlə, milyon
manatla
İqtisadi fəaliyyət növləri
2005
2010
2015
Kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıq
1 137,9
2 344,6
3359,3
Turistlərin yerləşdirilməsi və ictimai iaşə
70,5
442,7
1312,8
Sənaye
5 283,9
19 482,2
14370,2
Ticarət; nəqliyyat vasitələrinin təmiri
760,0
2 724,6
5387,8
Nəqliyyat və anbar təsərrüfatı
650,9
2 368,7
3241,9
Tikinti
1 126,8
3 439,7
6499,5
İnformasiya və rabitə
266,3
791,6
1087,7
Sosial və digər xidmətlər
2 279,7
7 994,4
14261,8
Fəaliyyət növləri üzrə cəmi
11 576,0
39 588,5
49 521,0
Məhsula və idxala vergilər (+)
974,1
3 006,5
5036,9
Məhsula və idxala subsidiyalar (-)
27,6
130,0
177,9
Ümumi daxili məhsul (bazar qiymətlərində)
12 522,5
42 465,0
54380,0
C
ədvəldən göründüyü kimi 2005-ci ildə kənd təsrrüfatı istehsalı cari qiymətlərlə 1137,9
milyon
manat, 2015-ci ild
ə isə bu göstərici 3 dəfə artaraq 3359,3 milyon manata bərabər olmuşdur. Turizm
sektorun 2005-ci ild
ə 70,5 milyon manatlıq xidmət göstəricisi 2015-ci ildə 19 dəfə artaraq 1312,8
milyon manata çatmışdır. Məqsədyönlü fəaliyyətin nəticəsində kənd təsərrüfatı və turizmdə ÜDM-in
artım sürətində dinamizm müşahidə edilir.
T
əcrübə göstərir ki, ənənəvi turizmin əksinə olaraq, aqroturizm cəmiyyətə kapital axını və
m
əşğulluq imkanlarını inkişaf etdirmək üçün bir vasitədir. Fikrimizcə, aqroturizm əlverişli yerlərdə
daha çox aşağı gəlirli ərazilərdə hədəfə alınmalıdır. Bu, yerlərdə özəl
turizm istehsal və xidmət
mü
əssisələrini yaratmaq üçün turizmin inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi ilə əlaqədar tədbirlər
görülm
əsini tələb edir. Burada kapital axınının daha çox infrastrukturun, təhsilin və sağlamlıq
t
əcrübəsinin inkişafına yönəldilməsi məqsədəuyğun hesab edilə bilər. Beynəlxalq təcrübəyə əsas-
lanaraq qeyd ed
ə bilərik ki, aqroturizm yerli bizneslərə xüsusi diqqət ayırır və yerli
təşəbbüsləri
d
əstəkləyərək möhkəmlənir. Sərmayə artımı həm də ətraf mühitin daxili dəyərini artırır.
Qrafik 1.Turizmin v
ə kənd təsərrüfatının ÜDM-də artım sürəti
Bel
əliklə, hesab edirik ki, aqroturizmin yaradılması və inkişaf etdirilməsi nəticəsində ölkədə:
-
regionlarda yeni mü
əssisələr yaranacaq;
-
h
əmin müəssisələrdə yeni iş yerləri yaranacaq;
63
-
k
ənd təsərrüfatının investisiya cəlbediciliyi artacaq;
-
k
əndlərdə aparılan infrastruktur islahatları daha da davamlı olacaq;
-
insanları yeni turizm növünə cəlb etməklə əlavə gəliri əldə olunacaq;
-
k
ənd təsərrüfatı məhsullarının dünyaya tanıdılması kimi problemləri həll olunacaq və s.
ƏDƏBİYYAT
1. “Az
ərbaycan Respublikasının milli iqtisadiyyat perspektivi üzrə Strateji
Yol Xəritəsi”. 2.
“Az
ərbaycan Respublikasında kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalına və emalına dair Strateji Yol
X
əritəsi”.
3. “Azərbaycan Respublikasında ixtisaslaşmış turizm sənayesinin inkişafına dair Strateji
Yol X
əritəsi”.
4. İbrahimov İ.H. Qeyri-neft sektorunda turizmin inkişaf istiqamətləri. Bakı 2016,
Audit jurnalı №4.
5. Rebecca Torres and Janet Momsen, Tourism and Agriculture (New Geographies
of Consumption, Production and Rural Restructuring), New York 2011, 224 s.
6. Az
ərbaycanın
statistik göst
əriciləri-2016, Bakı 2016, 824 s.
Перспективы развития агротуризма в Азербайджане
Ибрагимов И.Г. .
Гусейнов Т.Ф.
РЕЗЮМЕ
В статье рассматриваются вопросы формирования агротуризма с целью развития
ненефтяного сектора и перспективы его развития. Оценивается доля туризма и сельского
хозяйства в ВВП. Обосновывается механизм реализации основных целей «Стратегической
Дорожной карты по производству и переработке продукции сельского хозяйства
Азербайджанской Республики» и «Стратегической Дорожной карты по развитию
специализированной туристической отрасли в Азербайджанской Республики» на период до
2020 года. Рассматривается текущее состояние развития агротуризма в стране. В статье
выдвигаются предложения по формированию и направлениям развития агротуризма.
Ключевые слова: агротуризм, сельское хозяйство, туризм, внутренний валовый продукт,
продовольственная
безопасность, стратегическая дорожная карта
Prospects of development of agro-tourism in Azerbaijan
Ibrahimov I.H.
Huseynov T.F.
SUMMARY
In the article are considered problems of formation of agro-tourism for the purpose of
development of non-oil sector and prospects of its development. Is estimated
the share of tourism and
agriculture in the GDP. The mechanism for realization of the main goals of the "Strategic Roadmap
for the production and processing of agricultural products of the Republic of Azerbaijan" and the
"Strategic Roadmap for the Development of Specialized Tourist Industry in
the Republic of
Azerbaijan" for the period until 2020 is analyzed and substantiated as a main goal the development of
agro-tourism in the country. In the article are given proposals on the formation
and development of
agro-tourism in the republic.
Key words: agro-tourism, agriculture, tourism, gross domestic product, food
security, strategic
roadmap.