Nazim Eminov
Yüklə 5,08 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İnnovasiyalar - sənaye məhsulunun rəqabət qabiliyyətinin vacib şərtidir.
- əsas vəzifələrini
79 ölk ə ərazisində genişzolaqlı, ucuz və keyfiyyətli internetə çıxış təmin ediləcəkdir. Bu sahədə aşağıdakı tədbirlərin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur: • r egionlarda inkişaf etmiş IKT infrastrukturunun yaradılması; • əhalının İKT sahəsində bilik və bacarıq səviyyəsinin yüksəldilməsi/ Regionlarda turizmin inkişafı qarşıdakı illərdə prioritet olmalıdır. Turizm xidmətlərinin müasir standartlara uyğunlaşdırılması, turizm obyektlərinin tikintisi ilə bağlı layihələrin icrası davam etdirilm əlidir. İnnovasiyalar - sənaye məhsulunun rəqabət qabiliyyətinin vacib şərtidir. Sənaye sahəsində rəqabət qabiliyyətliliyin artırılmasına istiqamətlənən innovasiya sistemi və infrastrukturu aşağıdakıları əhatə edə bilər[3]: − innovasiyalar yeni işləmələrin müxtəlif sahələrdə sürətlə tətbiqini əhatə edən texniki-təşkilati və iqtisadi- tədbirləri nəzərdə tutmalıdır; − innovasiyalar məhsuldarlığın artırılması, yeni bazarlara çıxmaq üçün rəqabətədavamlı məhsulların istehsalına yönəlməlidir; − innovasiyalar sahədə innovasiya aktivliyi, innovasiya intevsivliyi, məhsulların yenilənməsi və innovasiyaların səmərəliliyini təmin etməlidir; − innovasiyaların tətbiqi üçün zəruri maliyyə vəsaitləri formalaşdırılmalıdır; innovasiya siyasəti mobilləşəbilən resurslara fokuslanmalıdır; − innovasiya siyasətinin həyata keçirilməsi üçün müvafiq maddi-texniki baza yaradılmalıdır. Fikrimizcə, innovasiya yönümlü sənaye siyasəti həyata keçirərək rəqabətqabiliyyətliliyin yüksəldilməsini təmin etməyin yolları bunlardır: − sənayedə innovasiya proseslərinin aktivləşdirilməsi və intellektual mülkiy-yətinin etibarlı mühafizəsi mexanizminin formalaşdırılması; − innovasiya mühitinin yaxşılaşdırılması; − maliyyə bazarların standartlaşdırılması, liberallaşdırılması və şəffaflaşdırıl-ması. Bu m ənada dövlətin innovasiya siyasətinin mühüm istiqamətləri aşağıdakılar ola bilər: • elmi-t ədqiqatların prioritet istiqamətlərinin müəyyənləşdirilməsi; • dövl ət resurslarının prioritet istiqamətlər arasında bölüşdürülməsi; • elmi m ərkəzlərdə dövlət sifarışı ilə tədqiqatların yerinə yetirilməsi; • öz əl bölmədə elmi-tədqiqat nəticələrinin tətbiqinin dövlət tərəfindən stimullaşdırılması; • innovasiya mühiti, t ədqiqat və işləmələri təmin edən infrastruktur və milli elmi prioritetlər sisteminin formalaşdırılması; • ETT- nın mümkün mənfi nəticələrinin qiymətləndirilməsi; elmi-texniki nailliyyətlərə cəmiyyətin müsb ət münasibətinin formalaşdırılması. Rusiyalı iqtisadçısı V.D.Andriyanov ölkələrin innovasiya siyasətini tədqiq edərək onun şərti olaraq dörd variantını fərqləndirir [4]: • texnoloji təkan siyasəti; • tələb yönümlü siyasət; • sosial yönümlü siyasət; • struktur dəyişikliklərinə yönəlmiş siyasət. Texnoloji təkan siyasəti innovasiyaların həyata keçirilməsində dövlətin rolunu ön plana çəkir, yəni dövlət innovasiyalara təkan verməlidir. Bu siyasət keçən əsrin 40-50-ci illərində ABŞ-da həyata keçirilmişdir. Tələb yönümlü siyasət innovasiyaların tətbiqində bazar mexanizminin üstün rolunu nəzərdə tutur. Bu siyasət əsasən Yaponiya, AFR və ABŞ-da üstünlük təşkil etmişdir. Sosial yönümlü siyasət innovasiyaların sosial nəticələrini diqqət mərkəzinə çəkir, müəyyən sosial tənzimləmə tədbirləri həyata keçirməyi və müəyyən sosial-siyasi konsensusa əsalanır. Bu siyasətin elementlərinə Skandinaviya ölkələrinin innovasiya siyasətində rast gəlinir. Struktur dəyişikliklərinə yönəlmiş siyasət iqtisadiyyatın sahə strukturunun dəyişilməsinə, təsərrüfat subyektlərinin davranışına və əhalinin həyat səviyyəsinə innovasiyaların təsirini nəzərdə tutur. Bu siyasətin əksər elementləri Fransada geniş tətbiq edilmişdir. Qeyd edək ki, heç bir ölkə innovasiya siyasətinin sadalanan variantlarını necə deyərlər, “xalis” şəkildə tətbiq etmir. Əməli fəaliyyətdə bu variantların elementləri istifadə olunur. Bu baxımdan 80 Yaponiya təcrübəsi kifayət qədər maraqlıdır. Texnoloji innovasiya siyasəti Yaponiyanın sürətli inkişafının başlıca amili hesab olunur. Yapon iqtisadçısı G.Bakoş göstərir ki, bu misilsiz inkişafın iki sütunu var: şüurlu texnoloji siyasət və möhkəm maliyyə bazası [5]. Beləliklə, innovasiya siyasəti dövlətin sosial-iqtisadi siyasətinin mühüm tərkib hissəsidir. Bu siyasət innovasiya proqramlarının və layihələrinin dövlət tərəfindən dəstəklənməsi mexanizmlərini müəyyənləşdirir. Dövlət innovasiya siyasəti yerli məhsulların rəqabət qabiliyyətliliyinin artır-ması, sabit iqtisadi artımın təmin edilməsi, əhalinin həyat səviyyəsi və keyfiyyətinin yüksəldilməsi, ölkənin müdafiə, texnoloji və ekoloji təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün innovasiya fəaliyyətinin prioritetliyinin qəbul edilməsi əsasında formalaşır və reallaşdırılır. Dövlət innovasiya siyasətinin başlıca məqsədi ölkə iqtisadiyyatının rəqabət qabiliyyətliyinin yüksəldilməsini təmin edən innovasiya fəaliyyəti üçün əlverişli iqtisadi, hüquqi və təşkilati mühitin yaradılmasıdır. Fikrimizcə, innovasiya siyasətinin əsas vəzifələrini aşağıdakı kimi müəyyənləşdirmək olar: • innovasiya siyasətinin əsas prioritetlərinin müəyyənləşdirilməsi və reallaşdırılması; • iqtisadiyya tda mütərəqqi struktur dəyişikliklərinin təmin edilməsi; • innovasiya infrastrukturunun yaradılması və inkişaf etdirilməsi; • milli innovasiya məhsulunun beynalxalq bazarlarda dəstəklənməsi; • elmi- texniki kooperasiya fəaliyyətində xarici əlaqələrin inkişafı; • innovasiyaların tətbiqi sferasında elm, təhsil, istehsal və maliyyə-kredit təş-kilatlarının birgə faəliyyətinin təmin edilməsi. Fikrimizc ə, innovasiya siyasətinin reallaşdırılmasının başlıca üsulları aşağıdakılardır: • innovasiya sferasında müsbət dəyişikliklər üçün institusional və hüquqi şəraitin formalaşdırılması; • elm v ə yüksək texnologiya tutumlu istehsala vəsait yönəldən ivestorlara yeniliklərin m ənimsənilməsi dövründə vergi güzəştləri, dövlət təminatları, güzəştli kreditlər, iri layihələrdə dövl ətin payçı kimi iştirakı və s.; • bütün t əsərrüfat subyektlərinə innovasiya fəaliyyəti üçün əlverişli şərait yaradılması məqsədilə vergi sisteminin t əkmilləşdirilməsi; • ümummilli əhəmiyyətli innovasiya proqramları və layihələrinin reallaşdırılmasına birbaşa dövlət investisiyalarının ayrılması; • innovasiya f əaliyyəti nəticəsində yaradılmış məhsulların alınmasına dövlət sifarişi sisteminin t ətbiqi; • dövl ətə məxsus əmlak və intelektual mülkiyyət obyektlərindən istifadə hüquqlarının innovasiya f əaliyyəti subyektlərinə təqdim edilməsi. N əticə Yuxarıdakıları yekunlaşdıraraq qeyd edirik ki, indiki mərhələdə dövlət innovasiya siyasətinin əsas istiqamətlərinə aşağıdakıları aid etmək olar: • innovasiya f əaliyyəti, onun stimullaşdırılması mexanizmləri, institusional dəyişikliklər sistemi, innovasiya sferasında intelektual, mülkiyyətin qorunması və onun təsərrufat dövriyyəsinə cəlb edilm əsi üçün normativ-hüquqi təminatın işlənib hazırlanması və təkmilləşdirilməsi; • innovasiya f əaliyyətinin, istehsalının inkşafının, elmtutumlu məhsulun rəqabət qabiliyətinin və ixracının yüksəldilməsinin kompleks dəstəklənməsi sisteminin yaradılması; • innovasiya infrastrukturunun inkişafı: informasiya təminat sistemi; ekspertiza sistemi; maliyyə- iqtisadi sistem; istehsal- texnoloji yardım; sertifikatlaşdırma və işləmələrin hərəkət sistemi; kadrların hazırlanması və yenidən hazırlanma sistemi və s. Bel əliklə, təklif olunan istiqamətlər indiki mərhələdə ölkədə milli innovasiya sisteminin əsaslarını formalaşdırır və gələcəkdə geniş miqyaslı innovasiya proseslərinə zəmin hazırlayır. İnnovasiyalı inkişafa nail olmaq istəyən hər bir ölkə, ilk növbədə təhsilin səviyyəsinin yüks əldilməsini və informasiya cəmiyyətinin formalaşdırılmasını ön plana çəkməlidir. Çünki məhz Yüklə 5,08 Kb. Dostları ilə paylaş:
|