Nigmatov X

u-
konveyer
ikkinchisi esa, 
v-
konveyer
deb atalgan. 
u
-konveyerda ixtiyoriy olingan, ya’ni protsessorning 
buyruqlari tarkibiga kirgan barcha buyruqlarni bajarish mumkin bo‘lgan. 
v
-
konveyerda esa, nisbatan oddiy bo‘lgan buyruqlarni bajarish yo‘lga qo‘yilgan. 
Bunday buyruqlar sirasiga – butun sonlar ustida bajariladigan oddiy buyruqlar, 
suriluvchi nuqtali sonlar ustida bajarilishi mumkin bo‘lgan bitta oddiy buyruq kabi 
buyruqlarni kiritish mumkin. 
Kompyuterlarning unumdorligini oshirishda qo‘llaniladigan, ma’lumotlarni 
parallel ishlashning ikkinchi shakli bo‘lgan – 
protsessor sathidagi paralellik
haqidagi tushuntirishlar 3.6 paragrafda keltiriladi. 

---

115 
Konveyer g‘oyasini amalga oshirishda ishlatilgan yondoshishlardan yana biri 
bu – ko‘p sonli funksional bloklarga ega bo‘lgan bitta koveyerdan foydalangan holda 
hisoblashlarni tashkil etish bo‘ldi (3.12-rasm).
3.12-rasm. Beshta funksional blokka ega superskalyar protsessor. 
Ushbu yondoshish asosida qurilgan arxitektura – 
superskalyar arxitektura
deb 
ataldi. 3.12-rasmda beshta funksional blokka ega bo‘lgan superskalyar 
protsessorning tuzilishi keltirilgan. Unda buyruqlarni bajarish bloki bo‘lgan C4 
bloki tarkibiga qo‘shimcha funksional bloklar kiritish amalga oshirilgan. Bunday 
arxitekturadan avval Pentium II, keyinchalik esa Pentium 4 protsessorini qurishda 
foydalanilgan.
O‘ttiz ikki razryadli kompyuter protsessorining tuzilishi va qanday ishlashiga 
oid muhim jihatlarini Pentium 4 protsessori misolida ko‘rib chiqamiz. Pentium 4 
protsessorining ichki registrlari 3.13-rasmda keltirilgan. 

---

116 
3.13-rasm. Pentium 4 protsessorining ichki registrlari. 
Pentium 4 protsessor tarkibida ham, 16-razryadli Intel 8088 protsessori 
tarkibida bo‘lgan barcha registrlar guruhlari mavjuddir. Ushbu registrlarning 
uzunliklari 16 va 32-razryadga ega. Pentium 4 protsessorining umumiy 
tayinlanadigan registrlari