Nigmatov X

φ
1
va 
φ
2
– taktlovchi impulslar, protsessorga taktlovchi generatordan doimiy 
ravishda berib turiladigan va uni taktlashni ta’minlaydigan impulslar. 
-
RESET
– protsessorni boshlang‘ich holatga o‘tkazish signali; 
-
READY 
– protsessorni xotira yoki tashqi qurilma bilan ma’lumot 
almashinishga tayyorligini anglatuvchi signal; 
-
INT
– tashqaridan bo‘ladigan uzilishni amalga oshirish uchun ruxsat so‘rash; 

---

105 
-
HOLD 
– tashqi qurilmani xotiraga to‘g‘ridan-to‘g‘ri murojaat qilish uchun, 
shinani egallash signali.
Protsessordan chiquvchi boshqarish signallari: 
-
READ
– ma’lumotlarni qabul qilishga ruxsat berish signali; 
-
WRITE
– ma’lumotlar shinasiga, axborotni chiqarib qo‘yilganligini 
anglatuvchi signal; 
-
SYNC
– sinxronlash signali, ya’ni mashina siklini boshlanganligini 
anglatuvchi signal; 
-
WAIT
– protsessorni kutish holatiga o‘tganligini anglatuvchi signal; 
-
INTE
– uzilishni amalga oshirishga ruxsat beruvchi signal; 
-
HLDA
– shinani egallanganligini tasdiqlash signali, ya’ni tashqi qurilmaga, 
ma’lumotlar va adres shinalariga ulanishga ruxsat berish signali. 
Yuqorida keltirilgan boshqarish signallari, nafaqat 8-razryadli, balki barcha 
16, 32 va 64-razryadli kompyuterlar shinalarining tarkibida ham mavjuddir. Shuning 
uchun ushbu boshqarish signallarining xillarini va ularning bajaradigan vazifalarini 
o‘rganib chiqish muhim hisoblanadi. Protsessorda har bir buyruqning bajarilishi, 
avvaldan aniq qilib belgilab qo‘yilgan ketma-ketlikda taktlovchi generatorning