Nigmatov X

 
V 
portlari – 
RV0÷RV7
jami 8-ta, 14÷19 va 9÷10 oyoqchalar;
S
portlari – 
RS0÷RS6
jami 7-ta, 23÷28 va 1 oyoqchalar; 
D 
portlari – 
RD0÷RD7
jami 8-ta, 2÷6 va 11÷13 oyoqchalar. Ushbu portlar 
ma’lumotlarni kiritish-chiqarish uchun mo‘ljallangan tashqi qurilmalarni ulash 
uchun ishlatiladi; 
VCC
– ta’minot kuchlanishi beriladigan 7 oyoqcha; 
GND
– ikkita oyoqcha, «erga» ulanish uchun 8 va 22 oyoqchalar; 
AREF, AVCC 
– analog, ya’ni uzluksiz ko‘rinishdagi ma’lumotlarni kiritish-
chiqarish sxemalarini sozlash uchun mo‘ljallangan 21 va 22 oyoqchalar. 
3.23-rasm. ATmega168 mikrokontrollerining mikrosxemasi. 
Analog ma’lumotlarni kiritish-chiqarish, 
C
porti liniyalari orqali amalga 
oshiriladi. Analog ma’lumotni kiritish-chiqarish liniyasi, kirish kuchlanishi qanday 
ekanligini aniqlab, unga mos chiqish kuchlanishini berish vazifasini bajaradi. 
Masalan: mikroto‘lqinli pechda, ma’lum bir temperaturagacha isitish kerakligini 

---

130 
ko‘rsatuvchi datchik qiymati o‘qilgandan so‘ng, unga mos temperaturani ta’minlash 
amalga oshiriladi.
XX. PARALLEL KOMPYUTERLAR ARXITEKTURASSI 
 
Avvalgi paragraflarda ko‘rib o‘tilgan buyruqlar sathidagi parallellik asosida 
qurilgan – konveyerli va superskalyar arxitekturali protsessorlar kompyuterlarning 
ishlash tezliklarini, ya’ni kompyuterning ish unumini yoki unumdorligini odatda 5-
10 barobar oshirish imkonini berar ekan. Kompyuterlar unumdorligini 50, 100 
barobar va undan ko‘proq oshirish uchun – 
bir nechta protsessorlardan iborat
kompyuterlarni yoki bir nechta kompyuterlardan iborat 
kompyuter tizimlarini
yaratish kerak ekan. Ushbu sohaga oid adabiyotlarda - 
tizim iborasi
, bir nechta 
kompyuterlardan iborat kompyuterlar jamlanmasiga nisbatangina emas, balki bir 
nechta protsessorlardan iborat kompyuterga nisbatan ham ishlatiladi. Hozirda 
bunday kompyuterlarni – 
ko‘p yadroli protsessorga ega
 
kompyuterlar yoki tizimlar 
deb atalmoqda. Ushbu paragrafda ana shu xildagi kompyuterlarning tuzilish asoslari 
bilan tanishib chiqamiz [1,4,5,32].