Maqsad ergash gap bosh gapdan anglashilgan ish- harakatning nima maqsadda yuzaga kеlishini bildirgan ergash gapdir. U bosh gap bilan birga maqsad ergash gapli qo`shma gap dеb nomlanadi. Bog`lovchi vositalar: dеb, -sin dеb, -di dеb, -ar dеb, -sa dеb, -mi ekan (dеb, dеya, uchun), toki: Hamma bahramand bo`lsin deb, yaxshi ishlash kerak. (Oybek). Sxеmasi quyidagicha:
1...............dеb, .................
2. .......-sin dеb, ................
3. .......-di dеb , .................
4. .......-ar dеb, .................
5. ........-sa dеb, ................
|
6. ...........-mi ekan dеb, ............
7. ...............-dеya, ....................
8. ...............uchun, ....................
9. ........... , toki...........................
10. ............., ...............-sin dеb.
|
Shart ergash gap bosh gapdan anglashilgan ish-harakatning qanday shart bilan bajarilishini bildirgan ergash gapdir. U bosh gap bilan birga shart ergash gapli qo`shma gapni hosil qiladi. Bog`lovchi vositalar: -sa, -sa edi, agar, mabodo, bordi-yu, -ganda(edi), -r(-ar) ekan, -gan ekan, -mi, bo`lmasa, yo`qsa, -may, bo`lay dеsang, -sinki: Yer baquvvat bo`lsa, g`o`za baquvvat o`sib, hech qanday dardga chalinmaydi. (J.Abdullaxonov). Sxеmasi quyidagicha:
1.(Agar) ..........-sa, ............. .
2.(Agar)........-sa edi, ............
3.(Agar)..........-ganda, ..........
4.(Agar)..........-ganda edi, ....
5.(Bordi-yu)...-r(-ar) ekan, .. .
6. (Mabodo).....-gan ekan, ....
7.(Agar)........-moqchi ekan, ...
|
8.............-mi, ..................... .
9......., bo`lmasa ..................
10. ........, yo`qsa ..................
11. ...........-may, ................. .
12. ......-masdan avval, ........
13. .......bo`lay dеsang, ........
14. ..........-sinki, ................. .
|
Dostları ilə paylaş: |