O zbek isto n respublikasi sog liqni saqlash

(ectopia vesicae). 
Bu anomaliya 
ko‘pincha siydik chiqaruv nayining bitmasligi 
(hypospadia penis)
bilan birga uchraydi.
Buyrak
Buyrak 
(ren, 
grekcha 
nephros) 
qondan suyuqlik ajratib 
chiqaruvchi ju ft a ’zo (198-rasm). U loviyasimon shaklga ega bo ‘lib, 
katta yoshdagi odamlarda uzunligi 
1 0
-
1 2
sm, kengligi 
5
-
6
sm, 
qalinligi 4 sm, og‘irligi 120 - 200 g bo ‘ladi.
198-rasm. Siydik a ’zolari tizimi: 
1-esophagus; 2-diaphragma; 3-
glandula suprarenalis sinistra; 4—ren sinister; 5—
pars abdominalis aortae; 6—ureter 
sinister; 7—vesica urinaria; 8—ureter dexter; 9—ren dexter; 10—
glandula suprarenalis 
dextra; 11-v. cava inferior.
7

---

Buyrak to ‘q qizil rangli bo ‘lib, oldingi yuzasi 
(facies anterior)
qavariq, orqa yuzasi 
(facies posterior) 
yassiroq bo ‘lib, yuqorigi uchi 
(extremitas superior), 
pastki uchi 
(extremitas inferior), 
qavariq 
lateral chekkasi 
(margo lateralis) 
va botiq medial chekkasi 
(margo
medialis) 
tafovut qilinadi. Medial chekkasining o ‘rtasida oldingi va 
orqa yuzalari bilan chegaralangan botiqlik, buyrak darvozasi 
(hilum
renalis) 
joylashgan. Bu yerdan buyrak ichiga arteriya va nervlar ki- 
radi, undan esa siydik yo ‘li, vena va limfa tomirlari chiqadi. Buyrak 
darvozasi ichkariga botib kirgan buyrak kavagiga 
(sinus renalis)
o ‘tib ketadi.
Buyrak bel sohasida umurtqa pog‘onasining ikki yon tomoni: 
qorin bo ‘shlig‘ining orqa devorida va qorin pardaning orqasida 
joylashgan.
Buyraklaming yuqori uchlari bir-biriga yaqin joylashsa, pastki 
uchlari uzoqroq turadi. Chap buyrak o ‘ngiga nisbatan yuqoriroq 
joylashgan. Chap buyrakning yuqori uchi XI ko‘krak umurtqasining 
o‘rtasida, pastki uchi III bel umurtqasining yuqori chekka sohasida tu­
radi.
0 ‘ng buyrakning yuqori uchi XI ko ‘krak umurtqasining pastki 
chekkasi sohasida, pastki uchi esa III bel umurtqa tanasining o ‘rta 
sohasida turadi. XII qovurg‘a chap buyrakning orqa yuzasining 
o ‘rtasidan, o ‘ng buyrakning esa yuqori uchidan kesib o ‘tadi.
Buyrakning orqa yuzasi pardalari bilan diafragmaga, belning 
kvadrat mushagi, qorinning ko ‘ndalang mushagi va katta bel 
mushagiga tegib turadi. Uning yuqori uchida buyrak usti bezi 
joylashgan. Buyrakning oldingi yuzasi qorinparda bilan qoplangan 
bo‘lib, ichki a ’zolarga tegib turadi.
0
‘ng buyrakning oldingi yuzasining yuqori uchdan ikki qismiga 
jigar tegib tursa, pastki uchdan biriga chambar ichakning o ‘ng 
bukilmasi, uning medial chekkasiga o ‘n ikki barmoq ichakning 
tushuvchi qismi tegib turadi.
Chap buyrakning oldingi yuzasini yuqori uchdan biriga oshqozon, 
o ‘rta qismiga oshqozon osti bezi, pastki qismiga och ichak qovuz- 
loqlari joylashgan. Uning lateral chekkasiga taloq va 
chambar 
ichakning chap bukilmasi tegib turadi.
8

---

199-rasm.