O ’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo

Dominant va tobe toifali shaxslar 
Dominant tip muloqot jarayonida sira ham boshqalardan past kelishni xohlamaydi, 
savol berilsa, xohlasa javob beradi, bo
’lmasa, indamasligi ham mumkin. U doimo 
suhbatdoshga ta
’sir ko’rsatishi, uning bo’ysunishini xohlaydi. Unda egoizm hissi kuchli, 
o
’zi xato fikr yuritsa, xatoligini suhbatdosh sezsa ham uni bo’yniga olmaydi. Dominant tip 

— qatiyatli. Suhbat davomida u sizning fikringizni yarim yo’lda tushunsa, sizni oxirigacha

tinglashni istamaydi, gapni bo
’lib, mayinlik bilan gapni tugatib qo’yishi mumkin. Agar
ikkala suhbatdosh ham dominant bo
’lishsa, unda ular o’rtasida osongina raqobat hissi
yuzaga chiqishi, kelishmay qolishlari mumkin. Shuning uchun janjallashib qolmaslik uchun 
dominant shaxsning mustaqilligi, dadilligiga ko
’nish, unga o’z
nuqtai nazarini oxirigacha 

bayon etish imkoniyatini berish lozim.

Tobe tipli shaxs esa suhbatdoshning qarashlariga moslashadi, doimo yon berishga
tayyor, shuning uchun u kam janjallashadi, lekin yomon ko
’rib qolgan odami bilan umuman
gaplashmaydi. Suhbat sharoitidagina u asta-sekin o
’zining dadilligini ko’rsatishi, ochiq
gaplashishi, ba
’zan e’tirozlar bildirishi mumkin. Tobe shaxsli bolalarni rag’batlantirish
maqsadga muvofiqdir, shuning uchun ham ularni maqtab turish, gapirayotganda ko
’zlar,
yuz ifodalari bilan ularni ruhan qo

’llab turish kerak. Biror qarorga kelish kerak bo’lib qolsa,

bu shaxs qarorni yaxshisi siz qabul qilishingizni xohlaydi, chunki javobgarlikni bo
’yniga
olishni istamaydi. 

Mavzuni mustahkamlash uchun savollar. 

1. Shaxsning ijtimoiy mohiyati.
2. Shaxsning shakllanishi va rivojlanishiga ta
’sir etuvchi omillar.
3. Guruhlar va shaxsning taraqqiyoti. 
4. Barqaror muhitda shaxs rivojlanishining asosiy bosqichlari
5.Guruhlarning shaxsga ko`rsatadigan ijobiy va salbiy ta
’sirlari.
Adabiyotlar. 

1. Andreyeva G.N. Sotsialnaya psixologiya. M. 1980.

2. Karimova V.M. Psixologiya. Ma
’ruzalar matni. T. 2000.
3. Nemova R.S. Psixologiya 3 tomlik. 1-kitob. 
4. Psixologicheskiye issledovaniya sotsialnogo razvitiya lichnosti. M. 1991.
5. Petrovskiy A.V. Sotsialnaya psixologiya. M. 1987