Ogahiyning о‘lmas lirikasi irisboyeva Dilorom Shomurodovna

1. Haqqul I. Ogahiy shaxsi va shoirligi / Hayot, adabiyot va abadiyat. - T: 
Tafakkur, 
karam kо‘rsatsa, ba’zisi zulmu sitamni ixtiyor etgani, ba’zisidan elga rohat 
yetsa, ba’zisidan ranju mehnat qaytgani kabi dalillarning о‘ziyoq yangi tojdorni 
о‘tkinchi dunyoda yaxshilikka yо‘ldosh bо‘lishiga undardi.
ii
Muhammad Rahimxoni 
soniy 
adolatli va komil sultoni bо‘lib yetilishi uchun о‘tmishdagi Ogahiy adabiy 
merosi xalqimizning ardog‘ida mо‘tabar ma’naviy xazina. Uning qadr-qimmati 
zamon о‘tgan sari ortib boradi. Uning nasihatomuz, ma’shuqona, ruhiga ta’sir etish 
vositasi, badiiy usul 
bо‘lib,Ogahiy bundan mahorat bilan foydalangan. Ma’rifiy 
nuktaposhlikdan esa maqsad nihoyatda katta edi. Ogahiy olam va odamning 
yaralishidan boshlab, payg‘ambarlaru о‘tmish xonu beklar tarixidan tortib о‘z 
zamonasidagi amaldorlargacha 
– bari barisining qismatidan adabiy saboq beradi. 
Bu saboqning zaminida mulku millat manfaatlari, katta yо‘lning boshida turgan 
yо‘lchini ulug‘, tо‘g‘ri yо‘lga yо‘ldash, uni bu mashaqqatli yо‘ldagi mushkulotlardan, 
xatarlardan ogohlantirish, muhofaza etishdek muddao yotardi. 
Budur doimo charxi zolim ishi,
Ki, zulmidin aslo qutulmas ishi.
Ogahiy ezguga ham yovuzga ham tarafkashlik etmasdan, holisona nuqtai 
nazarda tutib tasvirlaydi.ogahiy debochasining matni an’anaviy sayqaldor uslubda 
yozilgani, tilning shirador va samimiyligi, saj usuli bilan muzayanligi, fikr-
mulohazalarining nazmiy parchalar vositasida dalillanib borishi bilan go‘zaldir. 
Debocha Ogahiy tabiiy tamoyillarini aks ettirishi bilan ilmiy qimmatga ham egadir. 
Ogahiyning yuksak insonparvarlik ruhi bilan sug‘orilgan g‘oyalari xon va shoir 

---

Feruzning siyosiy-ma’rifiy tarbiyasiga ta’sir qilgan. U tarixchi olim sifatida Xiva 
xonlariga, yirik tarixiy shaxslarga bag‘ishlab qasidalar yozgan. Ogahiyning 
«Qasidai nasihat» asari Feruzga bag‘ishlangan. U о‘z nasihatlarida saltanatni 
boshqarishning yо‘l-yо‘riqlarini kо‘rsatadi, mamlakat va xalqni adolat bilan idora 
etish yо‘llarini belgilab beradi. Qasida masnaviy janrida yozilgan bо‘lib, unda 
shoirning siyosiy-ma’rifiy qarashlari yorqin aks etgan. 
1.
ii
Ziyo net uz 
2. Xorazmiy uz. 
3. Огаҳий мусамматлари Тошкент”Мумтоз сўз” 2019 йил 
 
Foydalanilgan adabiyotlar 
 
1.
Haqqul . Ogahiy shaxsi va shoirligi / Hayot, adabiyot va abadiyat. - T: Tafakkur, 
11-12 betlar 
2.
Ogahiy musammatlari Toshkent”Mumtoz sо‘z” 2019 yil. 17-bet 
3.
3.
ii
Ziyo net uz 
4.
Xorazmiy uz.