5. -boz, -bon qo‘shimchalari -vos, -von kabi aytilsa-da, doimo asl shakli bo‘yicha yoziladi: dorboz, bog‘bon kabi.
6. -dir nisbat yasovchi qo‘shimchasi jarangli undosh bilan tugagan bir bo‘g‘inli so‘zlarga qo‘shiladi: yondir, bordir, quvdir kabi (kel so‘zi bundan mustasno), qolgan o‘rinlarda -tir shaklida aytiladi va shunday yoziladi: ektir, quyultir, kestir kabi. 7. -ga, -gacha, -gach, -guncha, -gani, -gudek, -gan, -gin, -gina qo‘shimchalari uch xil aytiladi va yoziladi ertaga, ertagacha, borgach, borguncha, borgudek, borgan; eshikka, eshikkacha, chiqqach, chiqquncha, chiqqani kabi.
8. Qo‘shimchalar qisqartma so‘zlarga qo‘shib, sonlardan esa ajratib yoziladi: O‘zMUga,
8 ga.
1-mashq. Quyidagi so‘zlarni “O‘zbek tilining imlo lug‘ati”dan foyda foydalanib, to‘g‘rilab ko‘chiring:
Albatda, baddiy, vofodor, dasxat, yetovlon, jaxl, zahira, ijot, metir,
muomila, oldamzot, laxcha, shovillab, majaro, bultir, savsata, hatti-harakat, absraksiya, nufus, gallaktika, inkasator, kilovat, gippoteza, plastillin, kristal, hammavaqt, birtalay, bir muncha, kundan-kunga, hargal, bir yo'la, birdan-bir, dardi bedavo, har yoqlama, har chog‘, gulibeor, hokkey, muxojir, nadomad, tuturuqsiz, vakum, hashorot, fuqoro, taxlid, dasyor, tag‘dim, taffiq, xoynahoy, saramjom, ta’magir, xatto, muxojir, zaxmatkash, ishtaxa, jihoz, ehson, extiyotkor, hoqon, marhamat, sulh, klavish, tanazul, inkubator, kvtansiya, xabash, xalqum, xalqa, ta’qiqlamoq, jaht, daxlsiz, ahloq, muhokama, xushyorlik, axmoq, xanjar, hassos, hadik, xayol, xalloslamoq, hansiramoq, davomat, yaroq-aslaha, krosvord, muxtojlik, xiqildoq, halvo, xarsangtosh, istehzo, ahvol, stres, kongres, kompresor, aparat, shikast, komisiya, shamba, zahar, xiyobon, johil, maslahat, taomil, geolog, maosh, qanoat, sharoyit, muovun, shavqat, betavfiq, aspalt, tafsilot, hokandoz, tadbiq, tadqiqot, taqdimot, daromad, taftish, taxlit, burush, burish, surmoq, sirmoq (tortmoq), hargiz, gursillagancha, tahlika, javohir, hazil-mazax, hamroh, hajr, hafsala, hayron, hayiqdi, xijil, hasad, farovon, hushtak, aholi, gramm, avf, baynalminal, koreys, kariyes, xohlamoq, ruxsat, razyеzd, pal’tо, pyеsa, sub’ekt, ob’ekt, tole’, mone’, xufton, hadiksiramoq, hangomatalab, hovli, suiste’mol, istehzomuz, tuhfa, tarovat, rahna solmoq, drama, trasa, inspeksiya, koperativ, magistiratura, xijolat, xandaq, xazon, murojat, shaddot, yondashuv, gina-kudrat, ma’sud, sayr, noxush, xalifa, xilvatgoh, muxolif, ehrom, shukuhli, tahsin, xorij, saxiy, xattot, oliygoh, horish, hoynahoy, xarxasha, hardam, hayhot, shahanshoh, xushxulq, horg‘in, e’tiqod, olamshumil, havola, tanbeh, machid, xotamtoy, da’fatan, shahd, jumhuryat, taftish,
tafsifnoma, batavsil, tafsiya
Dostları ilə paylaş: |