"Oqtay Eloğlu" (C. Cabbarlı) əsərinin məzmununa aid olan fikri seçin
Zümzümənlə şirin- şirin dillən, yağış
Yüklə 278,31 Kb.
|
| Zümzümənlə şirin- şirin dillən, yağış,
Küçələrdə uşaq kimi vellən yağış ! Bunlar keçər, çarpın, səma köksün kimi, Ey ildırım, səs ver mənə səsin kimi! A) S.Rüstəm→ metafor B) S.Rüstəm →epitet С) S.Vurğun → təşbeh D) M.Müşfiq →metafor E) R.Rza → metafor 2. Səhv fikir hansıdır? A) Bədii sualın digər adı "ritorik " sualdır B) Kinayə bədii ifadə vasitəsidir C) Bütün metonimiyalar sinekdoxa deyil D) Eyni misralarda həm təzad,həm də inversiya işlıbə bilməz E) Tapmacalarda verilən suallar bədii sual hesab olunmur 3. "Basatın Təpəgözü öldürdüyü boy”da Dədə Qorqud Təpəgözün yanına hansı məqsədlə getmişdir? A) Təpəgözü tutduğu yoldan çəkindirib oğuz elinə qayıtmasını xahiş etmək üçün B) Aruz qocanın bərk xəstələndiyini və Təpəgözü görmək istədiyini demək üçün C) Hər gün yemək üçün altmış insan istəyən Təpəgözü bu fikirdən döndərmək D) Pəri anasının oğuz elinə qonaq gəldiyini və oğlunu görmək istədiyini demək üçün E) Təpəgözlə söhbət etmək, onun gələcəkdə nə etmək istədiyini bilmək üçün 4.“Basatın Təpəgözü öldürdüyü boy”da: 1. Basat onun qarşısında ağlayan qadının oğlunu Təpəgözdən qurtarmaq üçün gətirdiyi əsirlərdən birini ona əvəz verir. 2. Aruz Qoca və anası da Basatın Təpəgözün üstünə getməsinə çox sevinirlər 3. Qazan bəy Basatın Təpəgözün üstünə getməsinə razı olmur. 4. Təpəgözlə vuruşan Basat onun başını döyüşlərdə işlətdiyi qılınc ilə vurdu. 5. “Basatın Təpəgözü öldürdüyü boy”dan verilmiş misraların kimlərə aid olduğunu uyğunlaşdırın: 1. “Oğlan, o günbəzi görürsənmi?” 2. “Get, oğlunu xilas et” 3. “Oğul, sənə ox batmasın, bədənini qılınc kəsməsin” 4. “Ağsaqqalı atanı ağlatma” a. Вазаt b. Pəri c. Təpəgöz d.Qazan bəy 6. Nöqtələrin yerinə elə hadisələr seçin ki, “Basatın Təpəgözü öldürdüyü boy”dan seçilmiş hadisələrin ardıcıllığına əməl olunsun. Dədə Qorqud uşağa öyüd verir, adını Basat qoyur. ............................................................................... Səfərdən qayıdan Basat qarı ilə rastlaşır. ............................................................................... Basat Salaxanada qocalara sual verir 1. Basat Təpəgözün qılıncını götürür. 2. Oğuzlar düşmən hücumuna görə yurdu tərk edib qaçmalı olurlar. 3. Qazan xan Təpəgözə qalıb gələ bilmir. 4. Aruz Basatı fikrindən döndərməyə çalışır. 5. Basat qaçıb mağaranın içində gizlənir. 7. “Kitabi-Dədə Qorqud” eposu ilə bağlı uyğunluğu müəyyən edin. 1. “Basatın Təpəgözü öldürdüyü boy” 2, “Qazan bəyin oğlu Unuz bəyin düstaq olduğu boy” 3, "Salur Qazanın evinin yağmalandığı boy” a. "Ona görə yağı deyərlər ki, biz onlara yetsək, öldürərik: onlar bizə yetsələr, öldürərlər”. b. “İgid olsan yaxşıdır, amma mən Qazandan artıq olmazsan...” c. "Oğul, al bu üzüyü barmağına keçir. sənə ox batmasın, bədənini qılınc kəsməsin”. d. "O zaman oğul.ata sözünü iki eləməzdi, eləsə, o oğulu qəbul etməzdilər”. e. “Qara saçım qarğı kimi uzandıqca üzümü örtür”. 8. Poema həm əruz vəznində, həm heca vəznində yazılır A) Bəli
B) Xeyr 9. Şifahi xalq ədəbiyyatında lirik növün ən qədim janrı nəğmədir A) Bəli B) Xeyr
10. H.Ziyanın “Qarabagda” şeirində adı çəkilmir: A) Turş su, İsa bulağı kimi bulaqların B) “Çahargah”, “Rast”, “Segah” müğamlarının C) Məşhur azərbaycan şairləri M.P.Vaqifin, Q.Zakirin, X.Natəvanın D) Bülbül, Rəşid, Cabbar, Xan, Səid kimi musiqiçilərin E) hal-hazırda işğal altında olan Ağdam, Füzuli kimi rayonların 11. M.Hüseynin "Odlu qılınc” əsəri ilə bağlı ardıcıllığı müəyyən edin. 1, Cavahir xatun Cavanşirə bir döyüşün tarixini danışır. 2. Cavansir Urmuzu 3 dəfə məglub edir. 3. Yaralı elçi şad xəbər gətirir. 4, Varaz 30 ildə belə acı xəbər almadığını deyir. 12. Hansı əsərin məzmunu “Vərəndən ayrı düşsəm, viran ollam, talannam” atalar sözünə uyğun gəlir? A) M.Müşfiq. “Yağış yağarkən” B) A.İldirim. “Əsir Azərbaycanım” C) M.llüseyn. “Odlu qılınc” D) Ə.Kürçaylı. “Qaranquş” E) S.Rəhimov, “Qara torpaq və sarı qızıl” 13. “Kərgədan və Qarışqa” təmsilində tənqid olunur: A) qürbətə üz tutduqdan sonra böyüyüb boya-başa çatılan torpaqları unutmaq B) lazımsız yerdə söz danışmaq, sözləri ölçüb-biçməmək C) böyüklərin nəsihət dolu sözlərinə qulaq asmamaq D) dostlara, yoldaşlara xainlik etmək E) əldə olan imkanlardan istifadə cdib yaxşı nəticələr əldə etmək üçün çalışmamaq 14. “Qoca və dəniz” əsərində bu mövzuya yer verilməmişdir: A) iküzlülüyün tənqidi B) insanın məğlubedilməzliyi C) insan və təbiət D) fərd və cəmiyyət E) peşənin insan həyatında rolu 15. Səhv fikri seçin. A) Dastanlar aşıq yaradıclığının məhsuludur. B) Məişət nağıllarında həyatda baş verən real hadisələr təsvir olunur. C) Əfsanələrdə həyatı əksetdirmə üsulu kimi təhkiyədən istifadə olunur D) Nağıllar mövzu və məzmununa görə dörd yerə bölünür. E) Yanıltmaclar epik növün səs oyunu üzərində qurulan janrıdır 16. Məntiqi ardıcıllığı tamamlayın. “Əl üstə kimin əli", “Dəsmalı ver”, “Uçdu, uçdu”, ................... A) “Laldinməz” B) “Tomris” C) “Dəyirman” D) “Səməndər quşu” E) “Əkəndə yox, biçəndə yox, yeyəndə ortaq qardaş” 17. Verilmiş fiqurun kəsişən hissələrinə yazıla biləcək fikri müəyyən edin.
A) Hər üç janrda təhkiyə və nəql etmə aparıcıdır. B) Tərənnüm, lirik ricət hər üçünə aid xüsusiyyətdir. C) Hər üç janra aid nümunələr dövrümüzə kimi gəlib çatmışdır. D) Hər üçündə ən qədim janrlardır. E) Hər üçü folklorun aparıcı janrlarıdır. 18. Şifahi xalq ədəbiyyatı ilə aşıq yaradıcılığını fərqləndirən əsas cəhət: A) Janr etibarilə folklorun geniş və əhatəli olması. B) Musiqinin aşıq yaradıcılığında üstünlük təşkil etməsi. C) Aşıq yaradıclığının nisbətən daha qədim olması D) Aşıq şeirində hər üç həyatı əksetdirmə üslunun olması E) Aşıq şeirinin müəllifli olması 19. Həyatı əksetdirmə baxımından biri fərqlidir A) “Səməndər quşu” B) “Astiaq” C) “Bu günün işini sabaha qoyma” D) “Gün çıx” E) “Aşpaz Abbas aş asmış, asmışsa da, az asmış. 20. M.Müşfiqin " Həyat sevgisi” şeiri ilə bağlı hansı fikri nöqtələrin yerinə yazmaq mümkün deyil? Şeirin məzmununa əsasən ... A) şairdə vətən, həyat sevgisi, yaşamaq və istəyinin çox güclü olduğunu müəyyən etmək mümkündür. B) sənətkarın şeirə, sənətə sonsuz bağlılığını müəyyən etmək mümkündür. C) şairin həyəcanlı, narahat olduğunu demək mümkündür. D) şairin təbiətlə yanaşı, insanlara, dünyaya necə münasibət bəslədiyini müəyyən etmək mümkündür. E) şairdə işıqlı gələcəyə böyük inamın olduğunu müəyyən etmək mümkündür. 21. Ə.Kürçaylının “Qaranquş” şeirində yağış yağmasına baxmayaraq, qaranquşun hələ də uçmasına səbəb kimi nə göstərilir? A) yuvasının dağıdılması B) balalarına yem aparması C) yuvasını tapa bilməməyi D) qaranquşun yağışı çox xoşlaması E) balasının yuvadan uçması 22. Döyüşdə düşmənin bayrağını qılınclayıb yerə salır? ("Salur Qazan oğlu Uruz bəyin dustaq olduğu boy") A) Burla xatun B) Qarabudaq C) Qaragünə D) Beyrək E) Yeynək 23. Qazan xana döyüşdə ilk yardıma kim gəlir? (Salur Qazan oğlu Uruz bəyin dustaq olduğu boy") A) Qaragünə B) Burla xatun C) Beyrə D) Qarabudaq E) Dəli dondaz 24. Oğuz qadınları igidliklərinə görə kişilərdən geri qalmır. Yeri gəldikdə yoldaşları ilə birgə düşmənə qarşı döyüşürlər. Yuxarıdakı fikri təsdiq edən epizod hansıdır? A) Qapaqan kişinin xanımının Basatın yanına gəlməsi B) Qazan xanın döyüşdən qabaq düşməndən anasını istəməsi C) Uruzun anasına qarşı olan sevgisi D) Burla xatunun Qazan xanın arxasınca düşmən üstünə getməsi E) Qaraca Çobanın Qazan xanı tək buraxmaması, 25. 21. M.İbrahimovun “Gələcək gün” əsəri ilə bağ- hi doğru fikirləri müəyyən edin: 1. Firidunun ərbabın oğlunu: itələyib yıxması ailəsi ilə birgə Azərşəhrdən didərgin düşməsinə səbəb olur. 2. Azərşəhri tərk etdikdən sonra iş tapa bilmədikləri üçün Firidunun atası da, anası da fikrindən ölür. 3. Atası vəfat etdikdən sonra Firidunun təlim-tərbiyəsi ilə müəllimi məşğul olur. 4. Bir müddət Qəzvində işlədikdən sonra Firidun darıxdığı üçün yenidən Tehrana qayıdır, 5. Firidun Musa kişini xilas etmək üçün and içməyi öz üzərinə götürdü. 6. Mübaşir Məmməd kəndlilərin hüquqlarını müdafiə edirdi. A) 2,4,5 B) 2,3,5 C) 2,3,4 D) 1,3,5 Е) 2,3,6 26. M.İbrahimovun “Gələcək gün” romanında obrazların xarakterinə uyğun olaraq ardıcıllığı müəyyən edin: “Kəndliləri özünə tabe etmək üçün onları qorxu altında saxlayırdı. “Hər bir vəziyyətdə xalqın halına acıyır, onlara yardım etmək istəyir -Yoxsulluqdan səfil bir insana çevrilmiş, yoxsulluq onu yazıq vəziyyətə salmışdır 1. Mübaşir Məmməd 2. Hikmət İsfahani 3. Musa kişi 4. Firidun 5. Kürd Əhməd A) 2,4,3 B)2,3,4 C)1,2,4 D) 1,4,3 E) 1,4,5 27. Məntiqi ardıcıllığı Mir Calalın yaradıcılığına aid əsərlərdən hansı ilə tamamlamaq olar? - Ə.Xaqani. “Töhfətül-İraqeyn” - M.F.Axundzadə, "Yeni əlifba haqqında mənzumə” - M.Şəhriyar. “Gecənin əfsanəsi” - ................ A) "Dirilən adam” B) "Açıq kitab” C) “Yaşıdlarım” D) "Badam ağacları” E) "Yolumuz hayanadır” 28. “Açıq kitab” romanından seçilmiş cümlələrdən hansı onu söyləyən şəxsin mənfi niyyətindən xəbər verir? A) Bu üzdəniraq mühəndis şəhəri susuz, yolsuz,hərəkətsiz təsəvvür edir. Bina yığını! B) Ağsu, bu otağa heç kəsi buraxmayacaqsan! Sözüm sözdür! C) Ancaq yoldaşlar unutmasınlar ki, canlı bir insan, özü də gənc, dünən kənddan gəlmiş bir gənc haqqında, onun taleyi haqqında söhbət gedir D) Balalarım! Füzuli kimi sevin! E) Gəldiyev özü nə bilir, mənə də öyrədə! Gündə üç-dörd dərs buraxır. 29. Verilənlərdən hansı Baharın kənddən çıxıb şəhərə üz tutmaq məqsədləri sırasında göstərilə bilər? A) Məşədi Abbasın dəvətini qəbul edib onun yanında işləmək B) qardaşını tapmaq C) şəhər həyatı ilə taniş olmaq D) qardaşının dəvəti E) İsfəndiyara verdiyi vədi yerinə yetirmək 30. “Açıq kitab” romanından seçilmiş cümlə ilə bağlı fikirlərdən hansı doğrudur? Deyəsən, müxsahiqədlə udurxan, gözün aydın" Proyekt-bürodur, nədir, yoldaşların gəlmişdilər, əsərin üzünü verdim apardılar. A) Səmimi qəlbdən söylənmiş təbrikdir, təbrikin ünvanlandığı şəxs bu sözləri eşitdikdən sonra sevinir. B) Bu sözlərdə hiylə gizlənmişdir, əslində sözlərdə əksini tapan hadisə baş verməmişdir. C) Ailə üzvləri arasında soyuqluğun olmasını göstərir, sözləri söyləyən şəxs bir çox mətləbləri bilmədiyi üçün məsələnin mahiyyətini başa düşmür. D) Sözlərin ünvunlandığı şəxsin həqiqi istedadının gec də olsa, üzə çıxdığını, itib-batmadığını göstərən cümlədir. E) İki rəqib arasında baş vermiş dialoqdan seçilmişdir, məğlub olmuş şəxs digər rəqibini bu sözlərlə ürəkdən təbrik edir. 1. “Vətəndaş” şeirində bəhs olunmur? A) vətəndaş olmayanın bir heç olmasından B) hər birimizin vətənimizin xoşbəxiliyi üçün cavabdeh olmağımızdan C) eyni adın daşıyıcısı olaraq vəzifəmizin nədən ibarət olmasından D) vətənimizin sərhədlərinin haradan başlayıb harada bitməsindən E) vətəndaş sözünün gözəl səslənməsindən, mənalar ifadə etməsindən 2. “Şəhidlər” poeması ilə bağlı səhv fiki müəyyən edin. A) Müəllif şəhidlərin sovet Azərbaycanının bayrağı altında dəfn olunduğunu deyərək təəssüflənir. B) Əsərdə “Axı, biz neyləmişik?” sualı ilə əslində qətlə yetırilmiş insanların günahsız olduqları bildirilir. C) Şair şəhidlərdən “ana torpağın bağrına azadlıq toxumu səpən” qəhrəmanlar kimi söz açmışdır D) Poemada müəllifin gəldiyi qənaətlərdən biri də “Azadlıq verilmir, alınır”, - fikridir E) Əsərdə qanlı yanvar hadisələri zamanı şəhid olan bəzi soydaşlarımızın adları çəkilir 3. Hansı rəqəmlərin yeri dəyişilsə, “Salur Qazanın evinin yağmalandığı boy” dakı obrazlarla bağlı uyğunluğluq bərpa olunar?
4. Qazan xanla bağlı olan məlumatlardan hansı səhvdir? A) Oğuz elinın sərkərdəsidir. B) “Ana haqqı-Tanrı haqqı” ifadəsi onun dilindən deyilir. C) Boyların birində öz ailəsini düşmən əsirliyindən xilas edir. D) Evinin yağmalandığı boyda hadisələr daha çox onun adı ilə bağlıdır. E) Döyüşdən əvvəl düşmənlərdən anasını istəməklə yaxşı övlad olduğunu göstərir. 5. “Salur Qazanın evinin yağmalanması boy”u necə başlayır? A) Qazan xanın məclis qurdurması ilə B) Qalın Oğuz bəylərinin ov təsviri ilə C) Casusun düşmənə xəbər vermək üçün getməsi ilə D) Qazan xanın və Qaragünənin dialoqu ilə E) Uruzun ağacdan asılmaq üçün aparılması ilə 6. "Salur Qazanın evinin yağmalandığı boy ”dan seçilmiş hadisələrin ardıcıllığını müəyyənləşdirin. 1. Burla xatun kafirin qurduğu plandan xəbər tutur 2. Qazan xan sudan yurdunu xəbər alır. 3. Qaraca Çoban narahat yuxu görür. 4. Qazan xan qurddan yurdunu xəbər alır. А)1,4,3,2 В)3, 4, 2, 1 С)4,2,1,3 D)4,3,1,2 E)3,2,4,1 7. Bu əsərlərdən birində remarkadan istifadə edilmişdir: A) Anar " Keçən ilin son gecəsi" B) S.Vurğun "Azərbaycan" C) Ə.Cavad "Səsli qız" D) C.Cabbarlı "Ana" E) C.Məmmədquluzadə "Poçt qutusu" 8. Biri fərqlidir: A) Aşıq Hüseyn Cavan B) Aşıq Kamandar C) Aşıq Əmrah D) Aşıq Hüseyn Saraclı 9. H.Ziyanın "Kərgədan və Qarışqa" əsəri ilə bağlı səhv fikri müəyyən edin. A) Epik növdədir. B) Mənzum hekayədir C) Yığcamdır D) Tənbəllik pislənilir E) Nəzmlə yazılmışdır 10. S.Ə.Şirvaninin mənzum hekayələrini yazarkən istifadə və ya iqtibas ctdiyi mənbələrdən biri deyil: A) xalq dastanları B) xalq nağılları C) Molla Nəsrəddin lətifələri D) Azərbaycan klassiklərinin əsərləri E) fars klassiklərinin əsərləri 11. “Guş qıl...” şeiri əruz vəzninin hansı bəhrindədir? A) xəfif B) rəməl C) səri D) həzəc E) rəcəz 12. Mir Cəlalın “Açıq kitab” romanına aid obrazları Eyler-Venn diaqramı əsasında müqayisə edin.
a, Vahidi zaminə götürür. b. Mərdimazar adamlardan çox çəkmişdi c. Hadisələr baş verən müddət bayramı Bakıda keçirir. d. Övladı institutda təhsil alır e. Övladına kitab hədiyyə edir 13. Ədəbiyyatımızda bu yanra aid ilk nümunə “Aldanmış kəvakib” adlanır. Hansı fikir həmin janra aid edilə bilər? A) İrhəcmli janrdır, bir neçə hissədən ibarət olar bilər. B) Bəzən “böyük hekayə” də adlandırılır. C) Vahid süjet xətti olmur. D) Remarkadan isifadə olunan yanrlardan bindir. E) Tarixi mövzulara toxunmaq janrın əsas tələbidir. 14. , Nümunədə işlənmiş bədii təsvir və ifadə vasitələrini müəyyənləşdirin. Səhər dumanında ayrılıq, həsrət, Nələr söyləyirdi uzaq üfüqlər Könlümdə vətən var, gözümdə qürhət Kimsəsiz yerlərdə xəyal dərbədər, (M Şükür) A) təşbeh, metonimiya, inversiya B) epitet, bədii təzad, kinayə C) metafor, bədii təzad, inversiya D) netafor, kinayə, inversiya E) epitet, mübaliğə, inversiya 15. Altından xətt çəkilmiş birləşmə hansı bədii təsvir vasitəsinə aid nümunədir? Gəldi gözlədiyim bənövşə fəsli, Gəldi o havası çiçək nəfəsli (M.Dilbazı) A) simvol B) metonıimiya C) epitet D) təşbeh E) mectafor 16. Cənazə ilə geri qayıdan dəstə birdən dayanır. Yedigey qərara alır ki, Qazanqap məhz Malakumdiçapda dəfn olunmalıdır. Adı qeyd olunan yer hansı xüsusiyyətinə görə Yedigeyin diqqətini cəlb etmişdi? A) yaşadıqları yerə çox yaxın olduğu üçün B) Nayman-Ananın ağı deyib oğlunu oxşadığı yer olduğu üçün C) tikanlı məftillərin bura kimi çəkilməsi ehtimalı olmadığı üçün D) Jolomanın döyüş zamanı yaralandığı yer olduğu üçün E) Qazanqap elə vəsiyyət etdiyi üçün 17. Ç.Aytmatovun XX əsrin əllinci illərində yaratdığı bu obraz təkcə sovet ədəbiyyatında deyil, eləcə də dünya ədəbiyyatında yeni ədəbi hadisə kimi qiymətləndirilir. Bu obraz hansıdır? A) Cəmilə B) Abutalıb C) Toğulan О) Аltınay E) Baytemir 18. "Gün var əsrə bərabər” romanından seçilmiş hadisələrdən hansı əsərdəki hadisələrin ardıcıllığında daha gec baş verir? A) Qazanqapın ölüm xəbərinin yayılması B) Ukubalanın Osmanı oyatmaq üçün yola düşməsi C) Yedigeyin Sabıtcana müraciət edərək bir daha onunla qarşılaşmaq istəməməsini deməsi D) Dəfnə gedənlərin qarşısını ukanlı məflillərin kəsməsi E) Sabitcanın görülən hazırlıq işlərini gerilik, mövhumat adlandırması 19. “Namərd gülləsi” hekayəsindən seçilmiş dialoqla bağlı fikirlərdən hansı doğrudur? - Mənə pənah gətirdi, neyləyim? - Mənə də pənah gətirmişdi, axırını ki gördün... A) Niftalı koxa və Mürşüd arasında baş verir B) Yaxşılığın itinlməməsi haqqında danışılır. C) Kərəm və Nifaalı koxa arasında baş verir. D) Dialoqda Niftalı koxanın əməllərindən şikayət var. E) Qərara alınır ki, bundan sonra heç kimə inanmamaq lazımdır. 20. İ.İşixlının “Namərd gülləsi” hekayəsi ilə bağlı fikirlərdən hansı yanlışdır? . A) Əsərdəki Kərəm surəti milli-mənəvi dəyərləri özündə əks etdirən obrazdır. B) Niftalı koxa mənfi planda təqdim edilmişdir. C) Əsərdə mərdlik, təssübkeşlik, əyilməzlik kimı milli xarakterlər əks etdirilmişdir. D) Əsərin ideyası mərdliyin təbliğindən, namərdlik kimi mənfi xüsusiyyətlərin tənqidindən ibarətdir. E) Müəllif Mürşüdün davranışı ilə cəmiyyətə namərdlik toxumu səpən insanların iç üzünü açıb göstərmişdir. 21. "Sular sahilə qonar Qumlar çimər, yuyunar. Ürəyim buztək donar Məhəbbət olmayanda" nümunənin üçüncü misrasında işlənmiş bədii təsvir vasitəsi hansı variantda işlənib? A) Təbiət laldır! B) Qönçə dəhanı açılmışdı yenə. C) Eldarın qoşunu gəlir irəli, Qırır sərçə kimi bizimkiləri. D) Dərdim el içində şüar olubdur. E) Gülüm, mənasızdır, məncə, bu xiffət. 22. Biri nəğmələrdə rast gəlinən mövzulara aid edilə bilməz: A) Qürbət həyatı ilə bağlı yaşanan vətən həsrəti B) Yağışın kəsməsi üçün oxunan nəğmələr C) Anaların övladları ilə bağlı oxunan nəğmələr D) Səfərbərliyə çağırış,ruhlandırma E) Vəfa,sədaqət kimi hislərin tərənnümü 23. ''Dəhnamə''də iştirak etməyən obrazları müəyyən edin. 1.Ah 2. Səda 3. Huş 4. Könül 5. Göz yaşı A) 1;4 B) 2;4
C) 3;4 D) 4;5
E) 1;5 24. Ş. İ. Xətayinin "Bahar oldu ki...."şeiri ilə bağlı səhv olmayan fikri seçin.(Ə. Orxan) A) Təbiət gözəlliklərinin tərənnümünə geniş yer verilməmişdir. B) Məhəbbət mövzusunda yazdığı şeirləşə aiddir C) Müəllifin sufi görüşlərinə yer verilməmişdir. D) İctimai-fəlsəfi mövzuda qələmə alınmışdır E) Dövrünün problemlərinin tənqidi ifşasına geniş yer verilmişdir 25. M. Şəhriyarın "Türkün dili" əsəri ilə bağlı doğru olmayan fikri seçin. A) Əsərin lirik qəhrəmanı müəllifin özüdür. B) Əsərdə vətən birliyindən ,bütovlüyündən danışılır C) Qəzəldə M. Ə. Sabirin adı çəkilir. D) Əsərdə müəllif sözləri cəvahirə bənzədir E) Əsərdə türk olmayan millətlərin də bu dildən bəhrələndiyi vurğulanıb 26. H. Cavidin ''Iblis " əsəri ilə bağlı doğru fikri seçin . A) Rənanın atasının qatili Elxan idi B) Əsər bütünlüklə nəzmlə yazılıb C) "İblis"də real müharibə səhnələri canlandırılıb D) Əsər dramatik növdə, romantik-fəlsəfu üslübda yazılıb E) Rəna Arif və Vasif arasından Arifi seçir 27. Biri lirik növün şifahi ədəbiyyatdakı növünə aid deyil. A) Layla B) Sayaçı sözlər C) Qəzəl D) Mahnılar E) Oxşamalar 28. Biri rəvayət deyil. A) Tomris B) Səməndər quşu C) Astiaq D) Nuh peyğəmbər 29. Bəzən "qanadlı sözlər" və ya "müdrik sözlər" adlandırılır. A) Məsəllər B) Rəvayətlər C) Tapmacalar D) Atalar sözləri E) Yanıltmaclar 30. Biri qəhrəmanlıq dastanıdır. A) Aşıq Qərib B) Koroğlu C) Şah İsmayıl 1. Biri yaradıcı aşıq deyil. A) Aşıq Ələsgər B) Aşıq Hüseyn Cavan C) Xəstə Qasım D) Aşıq Hüseyn Saraclı E) Abbas Tufarqanlı 2. Biri oturaq oyundur. A) Lal-dinməz B) Dəsmalı ver C) Xəndəyədüşmə D) Dəyirman 3. Hansı cərgədə ancaq oturaq oyunlar verilmişdir? A) Lal-Dinməz, Dəyirman B) Əl üstə kimin əli, Lal-dinməz C) Uçdu,uçdu , Dəsmalı ver D) Dəyirman, Xəndəyədüşmə E) Dəyirman, Uçdu,uçdu 4. Biri lirik növün janrı deyil. A) Nəğmə B) Mahnı
C) Məsəl D) Layla
E) Oxşama 5. Hansı cərgədə yalnız epik növün janrları verilib? A) Oxşama, layla B) Mahnı, nəğmə C) Bayatı, məsəllər D) Atalar sözləri, məsəllər E) Lətifə, holavar 6. 1.Unudar fikirdə,xəyalda təkcə Unutmaz ürəkdə sevən sevəni. Mən özüm özümə unut dedikdə, Özümü unudub, tapıram səni. A.metafora B.təzad C.təkrir D.epitet E.mübağilə A) A.B B) B.C
C) D.C D) A.E
7. Biri qəzəlin son beyti deyil: A) Ey Füzuli,daği-hicran ilə yanmış könlümü, Laləzar açsaydı, seyri-laləzar etməzmidim? B) Ey Vidadi,gərdişi-dövrani-kəcrəftarə bax, Ruzigara qıl tamaşa, karə bax, kirdarə bax. C) İnsanü bəşərsən, ey Nəsimi Həqdir ki, həman, həman mənəm, mən. D) Vaqifa, göz yum cahanın baxma xubi ziştinə, Üz çevir ali-əbayə,Əhmadi-Muxtarə bax! 8. Arif ("İblis")və Oqtay("Oqtay Eloğlu") surətləri ilə bağlı ortaq olmayan cəhətləri müəyyənləşdirin. 1.Konkret məqsədi olmayan obrazlardır 2.Həqiqət axtarıcısıdırlar 3.Öz nəfsləri ucbatından qatilə çevrilirlər 4.Romantik qəhrəmandırlar A) 1,2 B) 2,4 C) 3,4 E) 1,3 9. Bu tipli əsərlərdə yazıçının məqsədi iştirak etdiyi, şəxsən şahidi olduğu hadisələri təsvir etməkdir A) Dram B) Memuar C) Povest D) Roman 10. Yoxdur vəfası dünyanın, aldanma anın alına, Rəngindən oldu münfəil, hər kim boyandı alına. Beytin müəllifi kimdir? A) Abbasqulu ağa Bakıxanov B) Məhəmməd Füzuli C) Molla Pənah Vaqif D) İmadəddin Nəsimi E) Şah İsmayıl Xətayi 11. Verilmiş beytin ilk misrasında hansı bədii təsvir vasitəsi işlənmişdir? Bu Şəhriyarın təbi kimi çimməli çeşmə Kövsər ola bilsə, demirəm, Səlsəbil olmaz. A) litota B) metafor C) metonimiya D) epitet E) təşbeh 12. Q. Zakirin “Dedin, nə dedi?” rədifli şeiri ilə bağlı səhv fikri müəyyən edin A) Gəraylı janrında və heca vəznindədir B) Məhəbbət məzmunlu şeirlərdəndir. C) Səhər yelinə müraciətlə başlayır. D) Lirik qəhrəman sevdiyini “büti-ziba” adlandırır. E) Şeirdə 4+4+3 və 6+5 bölgüsündən istifadə edilmişdir. 13. İlyas Əfəndiyevin “Xurşudbanu Natəvan” əsərindən götürülən bu sözlər kimin dilindəndir və nə vaxt deyilir? “O böyük azadlığı biz görməsək də, damarlarında bizim qanımız axan gələcək nəsillər görəcək! İndi bizim bu vətən torpağında üst-üstə qoyduğumuz hər kərpic düşmənə bir güllədir!” A) Mirzə Ruhullah — İran şahzadəsi ilə görüşdən sonra B) Seyid Hüseyn — Natəvanla ilk görüşündə C) Natəvan — knyaz Xasayla eyvanda söhbət edərkən D) Nəvvab — “Məclisi-üns” məşğələlərinin birində E) Natəvan — Tiflisdə canişinlə görüşərkən 14. İ.Şıxlının “Dəli Kür”romanı ilə bağlı hansı fikir səhvdir? A) Əsərin adı rəmzi məna daşıyır. B) Hadisələr Azərbaycan kəndində baş verir. C) Əsərdə baş verən konflikt yalnız Cahandar ağanı və onun ailəsini əhatə edir. D) Əsərin baş qəhrəmanı mürəkkəb və ziddiyyətli bir obrazdır. E) Əsərdəki bəzi obrazlar vasitəsilə o dövrün ziyalılarının maarifçilik fəaliyyəti də əks etdirilmişdir 15. Yalnız biri doğrudur: A) Bədii əsərin yekun hissəsi–epiloq B) Təsvir olunan hadisələrin get-gedə mürəkkəbləşməsi,düyünlənməsi–razvyazka C) Bədii əsərdə əsas mövzudan kənara çıxma–peyzaj D) Hadisələrin düyünlənməsi–proloq E) Əsərdə drammatik gərginliyin azalması və əhvalatın sona yaxınlaşması–zavyazka 16. Qətran Təbrizi, Məhsəti Gəncəvi və Əfzələddin Xəqaninin yaradıcılığı üçün ortaq cəhət: A) bədii nəsr nümunələri yaratmaları B) eyni əsrdə yaşayıb yaratmaları C) iki ədəbi növdə əsərlər yazmaları D) şeirlərində ictimai-siyasi problemlərin qaldırılması E) poema janrında əsər yazmaları 17. Biri ədəbi növ baxımından məntiqi ardıcılliğı tümamlaya bilməz: "Şir və Tülkü”, "Anu Maral", “Nuh peyğəmhar" ... A) "Bəməndər quşu" B) "Tomris” C) "Yüz ölç, bir biç” D) “Dəyirman” E) "Dava yorğan davasıdır" 18. Verilmiş fanrlardan biri həm nəzm, həm da nəsrlə yazıla bilir: A) rəvayət B) nağıl C) əfsanə D) yanıltmac E) bayatı 19. Verilmiş folklor nümunələrindən biri janrına və növünə görə digərlərindən fərqlidir: A) Balama qurban inəklər Balam haçan iməklər, B) Zülf töküb üzə dilbər, Çıxıbdı düzə dilbər, C) Öküz, öküz, xan öküz, Dırnaqları qan öküz, D) Nənəm, a nazlı qoyun, Qırqovul gözlü qoyun, E) Canı taxta, qanı benzin, Ürək dəmir, ayaq rezin. 20. Nağıl lanrı ilə bağlı səhv fikri göstərin. A) Bütün hadisələr əsas qəhrəmanla bağlı olur, B) şifahi xalq ədəbiyyatının həcmcə ən böyük janrıdır. C) Haqsızlıq, ədalətsizliklə mübarizə motivləri mühüm yer tutur. D) Mövzusuna görə nağıllar bir neçə növə ayrılır. E) İnsanlara məxsus əlamətlərin əşya və heyvanlar üzərinə köçürülməsi nağıl janrına da aid olan xüsuslardandır. 21. “Çahargah əfsanəsi”ndə alim padşahın göndərdiyi atlı dəstəsinin karvana yaxınlaşmasının qarşısını necə alır? A) Karvanın yolunu dəyişməklə B) Atlıları qorxutmaqla C) Karvanı gizlətməklə D) Özünün sonradan padşahın yanına gedəcəyini deməklə E) Dəvələrin boynundakı zınqırovların yerini dəyişərək ecazkar musiqinin yaranmasına nail olmaqla 22. Nağıl və dastan janrlarının müqayisəsində hansı fikir ortaq götürülə bilər? A) Qəhrəmanın hiss və həyəcanlarını ifadə etmək üçün nəzmdən istifadə olunur. B) Əsas hadisələr nəsrlə danışılır. C) Epik-lirik əsər hesab olunur. D) Bir sıra nümunələrində əfsanəvi qüvvələr daha çox iştirak edir. E) Ustadnamə ilə başlanır. 23. Yazıçı Cəmil Əlibəyovun əsərindən götürülmüş cümlədə işarələnmiş sözlərə hansı şifahi xalq ədəbiyyatı nümunələrində tez-tez rast gəlmək mümkündür? İxtiyarında dörd öküz, bir Yüklə 278,31 Kb. Dostları ilə paylaş:
|