726
çağlarında yediyi şillələrin altında qalıb əzilənlər.
«Onlar həmiĢə əzik qalırlar», – rəhmətlik anam
deyirdi. Çünki tələb olunduğu kimi, Ģillə içlərindəki
Ģeytanı öldürür. Bir də həmin Ģillələrdən içlərindəki
şeytanı öldürmədən, ancaq qorxudub, tərbiyə eləyib
çıxan bəxtəvərlər var. Onlar da uĢaqlarının bu pis
xatirəsini heç unuda bilməzlər, amma – «bunu heç
kəsə söyləmə», anam demişdi, – Ģeytanla keçinməyi
öyrəndiklərinə görə hiyləgər olmağı, naməlumu
bilməyi, dost qazanmağı, düĢməni tanımağı,
arxalarında iĢlənən hiylələri vaxtında sezməyi,
birini də mən deyim, nəqĢ eləməyi hamıdan yaxĢı
bacarırlar. Ustad Osman bir ağacın budaqlarını
ahənglə çəkmədiyimə görə mənə elə Ģillə vurardı
ki, gözümdən əzab yaĢları axanda gözlərimin
qabağında meĢə canlanırdı. «Səhifənin ən
axırındakı nöqsanı görmürsən», – deyib baĢımı
hiddətlə yumruqlamasından dərhal sonra güzgünü
eĢqlə əlinə götürür, göz vərdiĢindən xilas
olmağımıza görə səhifənin üzərinə qoyur, yanağını
yanağıma dayayıb, güzgünün içindəki tərs səhifədə
birdən gözə görünən nöqsanları mənə bir-bir elə
eĢqlə göstərirdi ki, mən nə o eĢqi, nə də o əndamı
heç unuda bilmədim. Hamının qabağında danlayıb,
əlimə xətkeĢlə vurduğuna görə yatağımda
ağladığım gecənin səhəri əllərimi elə sevgiylə
727
öpərdi ki, bir gün əfsanəvi nəqqaĢ olacağıma
həvəslə inanardım. O atı mən çəkməmiĢəm».
«ƏniĢtəmi öldürən məlunun oğurladığı son
rəsmi biz – Leyləyi nəzərdə tuturdu – təkkədə
axtaracağıq. Sən o son rəsmi görmüĢdünmü?»
«Nə padĢahımızın qədim ustadlarla bağlı biz
nəqqaĢların, nə də dininə bağlı müsəlmanın qəbul
eləyəcəyi Ģeydi», – deyib susdum.
Bu sözüm onu daha da iĢtahalandırdı. Leyləklə
birgə təkkənin altını üstünə çevirib axtarmağa
baĢladılar. Bir-iki dəfə məhz iĢlərini asanlaĢdırmaq
üçün yanlarına getdim. ĠĢarə elədim ki, tavanı axan
dərviĢ otaqlarının birində yerdəki çuxura həm
yaxınlaĢmasınlar, həm də istəyirlərsə, axtarsınlar.
Otuz il ərzində təkkənin dilənçiləri bəktaĢilərə
qarıĢıb dağılandan bəri Babanın qaldığı kiçik otağın
yoğun açarını verdim. Həvəslə girdikləri otaqda bir
divarın olmadığını, yağıĢın, doğrudan da, içəri
yağdığını görəndə otağı belə axtarmadılar.
Kəpənəyin onlarla birgə olmaması xoĢuma
gəlmiĢdi, amma məni günahlandıracaq dəlil
tapılanda onun da o biri ikisinə qoĢulacağını
sezirdim. Ustad Osmanın bizi iĢgəncələrin öhdəsinə
verməsindən qorxub, onun qarĢısında bir-birimizə
kömək eləməyimizi, xəzinədarbaĢının qabağına bu
güclə çıxmalı olduğumuzu söyləyən Qara və
Leylək əməlli-baĢlı yaxınlaĢmıĢdılar. Qaranı
728
yönləndirən Ģeyin yalnız əniĢtəsinin qatilini tapıb,
gözəl ġəkurəyə həqiqi toy hədiyyəsi vermək yox,
Osmanlı nəqqaĢlarını firəng ustadlarının yoluna
salmaq, beləcə də ƏniĢtənin kitabını PadĢahımızdan
gələcək yeni pullarla, firəng ustalarını təqlid eləyə-
eləyə (bu küfrdən çox gülünclükdü) baĢa çatdırmaq
olduğunu baĢa düĢmüĢdüm. Bu hiylənin axırında,
əlbəttə, baĢ nəqqaĢ olmağı arzulayan (çünki Ustad
Osmanın Kəpənəyi istəyəcəyini hamı təxmin
eləyirdi), bəxt üçün hər Ģeyi sınaqdan keçirməyə
hazır olan Leyləyin bizdən, hətta Ustad Osmandan
qurtulmaq istəməsini də baĢa düĢürdüm.
Bir anlığa fikrim dolaĢdı. YağıĢın səsini
dinləyə-dinləyə uzun-uzadı fikirləĢdim. Sonra at
belində keçən hökmdara və baĢ vəzirə kütlənin
arasından çıxıb diləkçəsini verməyə çalıĢan adam
kimi, amma böyük həvəslə Leylək və Qaraya
yaxınlaĢdım. Onları qaranlıq dəhlizdən, geniĢ
qapıdan keçirib, bir vaxtlar mətbəx olan qorxulu
yerə apardım. Dağıntı içində bir Ģey tapıb-
tapmadıqlarını soruĢdum, təbii ki, tapmamıĢdılar.
Bir vaxtlar qəribə və yoxsula yemək biĢiriləndə
istifadə
olunan
qazanlardan,
qab-qacaqdan,
körüklərdən iz belə yox idi. Hörümçək torları, toz,
palçıq, it-piĢik pisliyi və dağıntıyla örtülü bu
diksindirici
yeri
heç
təmizləməyə
belə
giriĢməmiĢəm. Ġçəridə həmiĢəki kimi mənbəyi
729
məlum olmayan güclü külək fırlanıb lampanın
iĢığını zəiflədir, kölgələrimizi gah soldurub, gah
qaraldırdı.
«Axtardınız, amma gizli xəzinəmi tapa
bilmədiniz», – dedim.
VərdiĢlə əlimin yanını süpürgə kimi istifadə
eləyib açdım. Otuz il əvvəl ocaq olan xarabalığın
içindəki külləri ortaya çıxan fırının dəmir qapağının
qulpundan tutub cırıldada-cırıldada çəkdim.
Lampanı fırının kiçik ağzına tutdum. Qaradan əvvəl
Leyləyin hücum eləyib içəridəki meĢin torbaları
qapmasını heç unutmayacağam. Onları dərhal elə
oradaca, fırının ağzında açacaqdı, amma mən
böyük otağa geri qayıtdığıma, Qara da burada tək
qalmaqdan qorxub arxamca gəldiyinə görə Leylək
nazik, uzun ayaqlarıyla bizi izlədi.
Təmiz yun corablarımın, Ģalvarımın, qırmızı
donumun, ən kübar uzunqol köynəyimin, ipək
köynəyimin,
ülgücümün,
darağımın,
digər
əĢyalarımın torbadan çıxdığını görəndə bir anlığa
tərəddüd keçirdilər. Qaranın açdığı o biri torbadan
əlli üç Venesiya qızılı, son illərdə nəqqaĢxanadan
oğurladığım qızıl təbəqələr, hamıdan gizlətdiyim
nümunə dəftərim, səhifələrin arasında oğurluq qızıl
təbəqələr, bir hissəsini özüm çəkib, bir hissəsini
sağdan-soldan yığıb-yığıĢdırdığım ədəbsiz rəsmlər,
sevimli anamdan yadigar qalan əqiq qaĢlı üzük, bir
Dostları ilə paylaş: |