Orxan pamuk
Yüklə 4,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
762 onu öldürüb atdığım quyunun dibinə dəyəndə çıxan səsi yenidən eĢitdiyimi deyəcəkdim, demiĢəm. Qatil olmamıĢdan əvvəl necə xoĢbəxt idim, hamı kimi idim, bünü xatırladığıma görə deyəcəkdim, demiĢəm. Gözlərimin qabağında uĢaqlıq çağlarımda yoxsul məhəlləmizdən keçən bir kor canlanmıĢdı; iyrənc paltarlarının altından daha da iyrənc mis cürdəyini çıxarır, məhəllə bulağının yanında uzaqdan tamaĢa eləyən biz uĢaqlara tərəf deyərdi ki: «Bala, hansınız bu kor əminin cürdəyinə bulaqdan su dolduracaq?» Heç kəs getməyəndə belə deyərdi: «Savabdı, bala, savabdı!» Göz gilələrinin rəngi solub getmiĢdi, gözlərinin ağıyla eyni rəngdəydi. O kor əmiyə oxĢamaq təlaĢıyla ƏniĢtə əfəndiyə necə qıydığımı da tələm-tələsik, heç zövq- filan almadan danıĢdım. Nə artırdım, nə də əskiltdim. Ġkisi arasında qəlbimi daha sıxmayan bir cizgi tapanda gördüm ki, ƏniĢtə əfəndini öldürmək üçün ora getmədiyimi baĢa düĢdülər: onu lap əvvəlcədən niyyət eləyib öldürmədiyimi dərk elədikləri kimi, «pis niyyət yoxdusa, insan heç vaxt cəhənnəmə getməz» deyəndə özümə bəhanə və üzrxahlıq tapdığımı da baĢa düĢdülər. «Zərif əfəndini Allahın mələklərinə təslim eləyəndən sonra, – fikirli halda dilləndim, – son vaxtlarda mərhumun mənə söylədiyi sözlər qurda
763 çevrilib içimi gəmirməyə baĢladı. Son rəsm üçün əlimi qana bulamağım həmin rəsmi gözümdə böyütmüĢdü. Kitabdan ötrü artıq heç birimizi evinə çağırmayan ƏniĢtənin yanına o rəsmi mənə göstərmədiyinə görə getdim. Rəsmi göstərmədiyi kimi, mənimlə elə davrandı ki, elə bil heç nə olmayıb. Nə uğrunda adam öldürməyə dəyən sirli rəsm, nə də baĢqa bir Ģey varmıĢ! Məni bu qədər alçaltmasın, qiymətləndirsin deyə Zərif əfəndini öldürüb quyuya atdığımı etiraf elədim. Məni qiymətləndirdi, amma alçaltmağa davam elədi. Oğlunu alçaldan ata ola bilməz. Böyük Ustad Osman bizə çox hirslənərdi, çox döyərdi; amma bizi heç alçaltmazdı. Ona xəyanət eləməklə səhvə yol vermiĢik, qardaĢlarım». Ölüm yatağında son sözlərimi dinləyən kimi gözlərimə diqqət kəsilən qardaĢlarıma gülümsədim. Ölən qardaĢın hiss eləyəcəyi təki, mən də onların getdikcə bulanıqlaĢıb məndən uzaqlaĢdıqlarını görürdüm. «Ġki Ģeyə görə öldürdüm ƏniĢtəni. Böyük Ustad Osmanı firəng nəqqaĢı Sebastianonu meymun kimi təqlidə məcbur elədiyinə görə. Bir də zəiflik göstərib ondan «üslubum varmı?» deyə soruĢduğuma görə». «Nə dedi?»
764 «VarmıĢ. Amma ondan ötrü, təbii ki, bu, təhqir yox, tərif idi. Yadımdadı ki, qəfildən düĢündüm ki, görəsən, özüm üçün də fikirləĢdiyim tərifdimi: həm üslubu bir növ alçaqlıq, Ģərəfsizlik hesab eləyirəm, həm də içimi qurd gəmirir. Üslubumun olmasını istəyirəm, amma həm də Ģeytan təhrik eləyir, maraqlanıram». «Hamı gizlincə üslubunun olmasını istəyir»,– Qara yekəxanalıqla dilləndi. «Hamı PadĢahımızın arzuladığı kimi portretinin çəkilməsini də istəyir». «Bu qarĢısıalınmaz xəstəlikdimi?» – soruĢdum. «Bu xəstəlik yayıldıqca heç birimiz firəng ustadlarının üsullarına qarĢı çıxmayacağıq». Amma mənə heç kəs qulaq asmırdı: Qara Ģahın qızına eĢqini erkən elan elədiyinə görə on iki il diyari-Çinə sürgünə gedən bədbəxt türkmən bəyinin hekayəsini danıĢırdı. On iki il xəyallarında yaĢatdığı sevgilisinin bir portreti də olmadığına görə çinli gözəllər arasında onun üzünü də unudur, eĢq əzabı Allahın çəkdirdiyi dərin əziyyətə çevrilirdi. Amma bu danıĢdığının öz hekayəsi olduğunu hamımız bilirdik. «ƏniĢtənin sayəsində artıq hamımız bu
həyatımızı qorxmadan öz həyatımız kimi danıĢmağı da öyrənərik, inĢallah».
765 «Bütün nağıllar insanın özünün yox, hamının nağılıdı», – Qara dilləndi. «Bütün naxış da Allahın naxışıdı», – mən də heratlı Ģair Hatifinin misralarını tamamladım. «Amma firəng ustadlarının üsulları yayıldıqca hamı baĢqalarının nağılını öz hekayəsi kimi danıĢmağı qabiliyyət sayacaq». «ġeytanın da istədiyi elə budu». «Daha məni buraxın», – var gücümlə qıĢqırdım. «Son dəfə də aləmə tamaĢa eləyim». Bağırlarının yarıldığını görəndə qəlbimdə inam yarandı. Əvvəlcə Qara özünü yığıĢdırdı. «Son rəsmi çıxaracaqsanmı?» Qaraya elə baxdım ki, dərhal çıxaracağımı baĢa düĢdü, məni buraxdı, ürəyim sürətlə döyünməyə baĢladı. Guya gizlətməyə baĢladığım Ģəxsiyyətimi çoxdan baĢa düĢmüsünüz. Yenə də heratlı qədim ustadlar kimi davranmağıma heç təəccüblənməyin. Onlar imzalarını kim olduqları bilinməməsinə görə yox, ustalarına və qaydalarına olan hörmətlərinə görə gizlədərdilər. Əlimdə qəndil təkkənin qapqaranlıq otaqları arasında öz solğun kölgəmə yol aça-aça həyəcanla gəzdim. Gözlərimə qaranlığın kölgəsi enməyə baĢlamıĢdımı, yoxsa bu otaqlar, dəhlizlərmi bu qədər qaranlıq idi? Kor
Yüklə 4,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|