O`zbеkistоn respublikasi оliy vа o`rtа mахsus tа`lim vаzirligi nаmаngаn dаvlаt univеrsitеti

Pedagogikaning nazariy vazifasi- ilgor va yangi pedagogik tajribalarni
O’rganish.


Pedagogikaning texnologik vazifasi - diagnostik satx - pedagogik xodisalar
xolatini aniqlash; bashorat qilish satxi - pedagogik faoliyatni ekspremental tadqiq
qilish va shu asosda pedagogik voqelikni yaratish modellarini o’rnatish; loyixa
satxi- pedagogik faoliyatning nazariy konsepsiyasi, uning mazmuni va xarakteri
asosida ularga muvofik metodik materiallar (o’quv reja, dastur, darslik va o’quv
yuklamasi, pedagogik tavsiyanomalar) ishlab chiqish; yaratuvchilik satxi -
pedagogik fan yutuqlarini takomillashtirish va qayta rejalashtirish maqsadida ta'lim
amaliyotiga tatbiq etish; reflsktik tuzatma (korrektirovka) satxi - ilmiy tadqiqotlar
natijalarining ta'lim va tarbiya amaliyotiga singib ketishini baxolash.

Pedagogika fani - maxsus institutlarda (oila, ta'lim va tarbiya, madaniyat
muassasalari) maqsadga muvofik tashkil etiladigan real, yaxlit pedagogik jarayon.
Pedagogik jarayon - ta'lim masalalari, uning taraqqiyotini xal qilishga qaratilgan,
maxsus tashkil etilgan pedagog va tarbiyalanuvchilarning maqsadli o’zaro
munosabatlari.
Pedagogik jarayon tamoyillari - pedagogik faoliyatni tashkil etishning asosiy
talablari bo’lib, u pedagogik jarayonning yo’nalishini ko’rsatadi va uning
qonuniyatlarini ochib beradi.


Pedagogik ixtisoslik - ta'lim natijasi o’larok bilim, malaka va ko’nikmalar
majmuidan iborat bir kasbiy gurux doirasidagi faoliyat turi.


Pedagogik ixtisoslashish - pedagogik ixtisoslik doirasidagi faoliyatning bir
turi.

Pedagogik malaka - muayyan toifadagi vazifalarni xal qilish imkoniyatiga
ega bulgan mutaxassisning kasbiy pedagogik tayyorgarligi darajasi va turi.


Pedagogik masala - pedagogik jarayonning asosiy birligi, uziga xos
tizimidir. U voqelikni bilish va qayta yaratish zaruriyati bilan bog’lik tafakkur
qilinadigan pedagogik vaziyatdir. Ta'lim qatnashchilarining ma'lum bir maqsadini
ko’zlagan ta'lim va tarbiyadagi moddiylashtirilgan vaziyatdir.


Pedagogik maxorat - pedagogik jarayonni bilish, uni tashkil eta olish,
xarakatga keltira olish (A.S. Makarenko), pedagogik jarayonning yuqori
samaradorligini belgilovchi shaxsning ish sifati va xususiyatlari sintezi.

Pedagogik muloqot - ta'lim oluvchilarning maqsadlari xamda ularning
birgalikdagi faoliyatlari mazmunidan kelib chiqadigan o’zaro alokalarni o’rnatish va rivojlantirishni, bir-birini anglash va qullab-quvvatlashni tashkil etishning kup
qirrali jarayoni.

Pedagogik takt - shaxslar faoliyatini turli doiralarida ular bilan mulokotda
Bo’lishning pedagogik tamoyili, ulchovi, talabalar bilan ularning shaxsiy
xususiyatlarini xisobga olgan xolda tug’ri muloqotda bula olish malakasi.

Pedagogik texnika – 1) xar bir ta'lim oluvchiga va jamoaga pedagogik ta'sir
utqazishning samarali qullash uchun zarur bulgan malaka va kunikmalar majmuasi;
2) xar bir ta'lim oluvchi va jamoaning faolligini pedagogik jixatdan ta'minlash
uchun zarur bulgan malaka va kunikmalar.


Pedagogik tizim - shaxsni rivojlantirish va yaxlit pedagogik jarayonni
birlashtirgan ta'limning uzaro bog’langan tashkiliy tuzilmasi.


Pedagogik faoliyat - ta'lim maksadlarini amalga oshirishga qaratilgan
ijtimoiy faoliyatning aloxida turi.


Pedagogik o’yin - bilim olishga qaratilgan va ma'lum bir pedagogik natijani
Ko’zlagan xamda ta'lim jarayonida muayyan maqsadni amalga oshiruvchi faoliyat
turi.

Pedagog nuqtai nazari (pozitsiyasi) - pedagogning dunyoga, pedagogik
voqelikka va pedagogik jarayonga bo’lgan intellektual va xissiy munosabati.


Pedagogik xaqqoniylik – o’qituvchining obektivlik mezoni, uning ma'naviy
tayyorgarlik darajasi.


Proektiv malaka - malakaning maxsus turi bo’lib, kutilgan pedagogik
natijalarni anik ta'lim va tarbiya rejalarida aks ettiradi.


Psixologiya - I) shaxsning ob'ektiv borlikni faol aks ettirish jarayonini
o’rganuvchi fan; 2) ma'lum bir faoliyat turining o’zaro shartlangan psixik jarayonlar
to’plami; 3) psixika, xarakter xususiyati, ko’ngil xazinasi.

Ratsionalizatsiya - metodlarni yoki biror ish - xarakatni takomillashtirish.
Releksatsiya - kuchli xayajon va jismoniy zo’riqishdan so’ng yengil yurish,
tinchlanishning umumiy xolati.

Retrospektiv – o’tmishga murojaat etish.

Ruxiy pedagogik tayyorgarlik - pedagogikaning metodologik asoslari va
kategoriyalarini, shaxsniig ijtimoiylashuvi va taraqqiyoti qonuniyatlari, ta'lim va
tarbiyaning moxiyati, maqsadi va texnologik g’oyalarini bilish.

Suxbat - kuzatuv juda yetarli darajada aniq, bo’lmagan zarur axborotni olish
uchun qo’llanadigan tadqiqot metodi.


Tadqiqot ob'ekti - ziddiyat va muammoli vaziyat tug’diruvchi, bilishga
qaratilgan ilmiy taxlilga muxtoj ob'ekt.


Tadqiqot predmeti - bevosita o’rganilishi lozim bo’lgan va amaliy yoki
nazariy jixatdan muxim axamiyat kasb etadigan ob'ektning moxiyati, ma'lum bir
tomoni, xususiyati.

Tayziq o’tqazish - uyatga kuyish, aybdorlik xissi yoki kungli cho’kkanlarning
fikri, xissiyoti, intilishi va moyiliggi ularning ongidan xalos qilish.


Takabbur - uz manfaatlarini yuqori qo’yuvchi, manman shaxs.

Takt - misli ko’rilmagan tarzdao’zini tuta bilish.

Ta'lim - I) shaxsning jismoniy va ma'naviy shakllanishining yagona jarayoni,
ijtimoiy etalonlarnipg ijtimoiy ong sifatida u yoki bu darajada qayd qilingan,
tarixan shartlangan ideal timsollarga ongli yunaltirilgan ijtimoiylashish jarayoni; 2)
muayyan bilimlarni egallash goyaviy-axloqiy kadr, malaka, kunikma, axlok
me'erlariga karatilgan jamiyat a'zolarining ta'lim va tarbiyasi vazifasini bajaradigan
nisbiy mustakil tizim


Tarbiya - 1) shaxsning ma'naviy va jismoniy xolatiga muntazam va
maksadga muvofik, tasir etish; 2) pedagogik jarayonda ta'lim maksadlarini amalga
oshirish uchun pedagog va tarbiyalanuvchilarning maxsus tashkil etilgan faoliyati.

Pedagogik faoliyat - ta'lim maksadlarini amalga oshirishga karatilgan
ijtimoiy faoliyatning aloxida turi.


Pedagogik uyin - bilim olishga karatilgan va ma'lum bir pedagogik natijani
kuzlagan xamda ta'lim jarayonida muayyan maksadni amalga oshiruvchi faoliyat
turi.

Pedagog nuktai nazari (pozitsiyam) - pedagogning dunyoga, pedagogik
vokelikka va pedagogik jarayon bulgan intellektual va xissiy munosabati.


Pedagogik xakkoniylik –ukituvchinig obektivlik mezoni, uning ma'naviy
tayyorgarlik darajasi.


Tafakkur inson akliy faolnyatnning oliy shakli, insonlarni urab
olgan duyodagi uzaro bo\langan narsa va xodisalarni bilish jarayoni, muxim
xayotiy jarayonlarni xis kilish va muammolarni xal kilish, ma'lum bulmagan vokea
xodisalarni kidirish, kelajakni kura olish. Tafakkur, tushuncha, xukm, xulosa
shakllarida namoyon bыladi.

Temperament - 1) shaxsning psixik faoliyati dinamikasining turli jixatlarinn
bildiradigan turgun individual xususiyatlarining konuniy munosabatlari; 2)
shaxsning dinamik xususiyatlari: intensivlik, tezlik, temp, psixik jarayonlar va
xolatlar ritmi.