O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universitetining pedagogika instituti

«Oyogim suyagin yara yeydi abadiy», 
— 
deydi. Evripid esa «eydi» o‘rniga «maza 
qilib yeydi»ni qo‘yadi. Xuddi shuningdek: 
«Nima? Meni pakana, taviya, zaif odamcha...» 
misrasi o‘rniga kimdir ko‘p 
ho‘llaniladigan so‘zlar bilan:
«Nima? Meni arzimas taviya, arzimas kiish...» 
deyishi yoki: 
«Unga ko‘rimsiz kurs
ы
 va mitti stolpi surib» 
misrasi o‘rniga kimdir: 
«Unga xunuk kurs
ы
va kichik stolni surib» 
deyishi mumkin. Yoki «qirg‘oq 
uvlaydi» birikmasi o‘rniga «qirg‘oq qichqiradi» desa ifoda o‘zgaradi. Arifrad xech 
kim tomonidan suhbatda ham qo‘llanmaydigan... kabi ifodalardan foyda 
langanliklari uchun tragiklarni masxara qiladi. Aslida shunga o‘xshash ifodalar 

---

kam qo‘llanilgani uchun nutqdagi sayqallik yo‘qoladi. Mazaxchi esa buni 
bilmaydi. Ko‘rsatilgan (ifoda usullarining) hammasidan, murakkab va noyob 
so‘zlardan, ayniqsa, ko‘chma so‘zlardan o‘rinli foydalanishning ahamiyati
katta: 
faqat boshqalardan ko‘chirib ishlatish yaramaydi.
Ko‘chimlarni mohirona ishlatish iste'dod belgisi, yaxshi metaforalar kashf 
etish uchun narsalardagi o‘xshashlikni payqash zarur. Murakkab so‘zlar ko‘proq 
difiramba uchun, noyob so‘zlar qahra
monlik she'rlariga, metaforalar esa yamb 
she'rlariga mos keladi. Darvoqye, yuqorida sanab o‘tilgan so‘zlarning hammasini 
qahramonlik haqidagi she'rlarda qo‘llansa bo‘ladi. Jonli tilda foydalaniladigan 
hamma so‘zlar yambdagi she'rlarga mosdir, chunki bu (she'rlar) xususan (jonli) 
tilga taqlid etadi, ko‘p qo‘llaniladigan so‘zlar, metaforalar va bezovchi sifatlashlar 
shundaydir. 
7- mavzu. Bolalar adabiyotini badiiy tahlil turlari va yo‘nalishlari.
1. Ilmda badiiy tahlilning: tipologik, funksional, falsafiy, psixologik va filologik 
singari yo‘nalishlari.
2. Bolalar adabiyotida badiiy tahlilning o’rni. 
3. Badiiy asarni to‘laroq anglash uchun uni ilmiy tadqiq etishning bosqichlari.